Kastljós - Spilari RÚV

Kastljós

Vaxtalækkun og öryggi á leikskólum

Langþráð stýrivaxtalækkun var tilkynnt í morgun, sú fyrsta síðan í maí. Hvað þýðir það fyrir veskið hjá launafólki, byggingamarkaðinn og hagkerfið í heild?

Fréttir um meint kynferðisbrot á leikskólanum Múlaborg hafa vakið ugg í samfélaginu. Við ræddum kynfræðslu og öryggi á leikskólum við Indíönu Rós Ægisdóttur, kynfræðing á skóla- og frístundasviði Reykjavíkurborgar og Sigurð Sigurjónsson, formann Félags stjórnenda á leikskólum.

Dagskrárliðurinn er textaður.

Frumsýnt

19. nóv. 2025

Aðgengilegt til

Rennur ekki út

Kastljós

Kastljós

Lifandi og fjölbreyttur þáttur um fréttir, menningu og dægurmál. Helstu fréttir dagsins eru krufðar og ljósi varpað á litríkt mannlíf um land allt. Umsjón: Baldvin Þór Bergsson, Bergsteinn Sigurðsson, Guðrún Sóley Gestsdóttir, Óðinn Svan Óðinsson, Urður Örlygsdóttir og Viktoría Hermannsdóttir.

Þættir

Vaxtalækkun og öryggi á leikskólum

Langþráð stýrivaxtalækkun var tilkynnt í morgun, sú fyrsta síðan í maí. Hvað þýðir það fyrir veskið hjá launafólki, byggingamarkaðinn og hagkerfið í heild?

ESB leggur tolla á Ísland, Nablinn í nærmynd

Tollar leggjast á kísiljárn sem flutt er frá Íslandi og Noregi til ESB-landa, eftir að framkvæmdastjórn Evrópusambandsins hafnaði að löndin fengju undanþágu frá verndaraðgerðum á grundvelli…

Íslenskukunnátta innflytjenda, kosningar í Grindavík

Innflytjendur á Íslandi voru hátt í 70 þúsund um síðustu áramót, eða rúm 18 prósent landsmanna. Atvinnuþátttaka þeirra er hvergi meiri innan OECD en á Íslandi en á hinn bóginn er hvergi…

Moskító, Arnar kvensjúkdómalæknir og RVK dans festival

Moskítóflugna varð vart í annað sinn á árinu í hesthúsi á Suðurlandi. Í framtíð flugnanna hér á landi rýna Björn Hjaltason, sem fann moskítóvágestina og Gísli Már Gíslason, prófessor…

SI kallar eftir vaxtalækkun, Nicola Sturgeon, Lífið í Japan

Vaxtaákvörðun Seðlabanka Íslands er eftir viku. Í samtali við Kastljós segir Hildur Margrét Jóhannsdóttir, starfandi aðalhagfræðingur Landsbankans, bankann spá óbreyttum vöxtum í bili.

Hvað munu jólin kosta? Svefnráðgjafi um klukkuna og Kjartan Logi Sigurjónsson grínari

Einhver eru kannski farin að huga að jólagjafakaupum og konfektvali nú þegar styttist í aðventuna. Við slógum á þráðinn til Benjamíns Julian, verkefnastjóra verðlagseftirlits ASÍ,…

Afsögn ríkislögreglustjóra, framkvæmdastjóri Flóttamannahjálpar SÞ

Sigríður Björk Guðjónsdóttir ríkislögreglustjóri tilkynnti í morgun afsögn sína, tveimur vikum eftir að Spegillinn sagði frá viðskiptum embættisins við ráðgjafafyrirtækið Intra fyrir…

Fölsuð lyf, Þormóður og tónlistin, Rokkland 30 ára

Fölsuð lyf hafa verið í umferð á Íslandi en ekkert bendir til að þau nái inn á löglega markaðinn. Eftirlitsfulltrúi hjá Lyfjastofnun ræðir um fölsuð lyf í þættinum.

Óvænt fæðing, COP30 í Brasilíu og gervigreind

Rætt við hjón í Mosfellsbæ sem eignuðust óvænt sitt þriðja barn í síðustu viku.

Fjármál borgarinnar, frumsýningar í Borgarleikhúsinu

Meirihlutinn í borgarstjórn Reykjavíkur kynnti í dag fjárhagsáætlun þar sem gert er ráð fyrir tæplega 5 milljarða króna afgangi af rekstri borgarsjóðs á næsta ári. Minnihutinn hefur…

Baráttan á hægri vængnum, gallar í nýbyggingum, Úr Idol í óperuna

Samkvæmt nýjum Þjóðarpúlsi Gallups er Miðflokkurinn í mikill sókn en Sjálfstæðisflokkurinn er ekki að ná vopnum sínum. Hvað skýrir þessa breytingu á hægri væng stjórnmálanna? Rætt…

Ofbeldishópurinn 764, Ragnhildur Gísladóttir og Hipsum haps

Vði höldum áfram umfjöllun okkar um ofbeldishópinn 764, hvaða aðferðum hann beitir til þess að ná taki á ungmennum og hvað foreldrar geta gert. Og hvar liggja mörkin á milli þess að…

Forsætisráðherra um húsnæðisaðgerðir, gervigreind sem sálfræðiþjónusta

Ríkisstjórnin kynnti í dag fyrsta aðgerðapakka sinn í húsnæðismálum, sem miðar að því að ná jafnvægi á markaðnum. Meðal annars ætlar stjórnin að bregðast við vaxtadómum Hæstaréttar…

Þvinguð til sjálfsskaða á netinu

Unglingsstúlka, sem lenti í greipum ofbeldishópsins 764, var þvinguð til sjálfskaða í beinu netstreymi og varð vitni að grófu ofbeldi gegn öðrum unglingum. Málið rataði á borð lögreglunnar…

Áhrif vaxtamálsins, persónuvernd á samfélagsmiðlum og dekkjaskipti

Landsbankinn er hættur að veita verðtryggð lán, nema til fyrstu kaupenda, eftir vaxtamálið svokallaða í Hæstarétti fyrir tveimur vikum. Hinir bankarnir hafa ekki tilkynnt um hver þeirra…

Bilun hjá Norðuráli, forstjóri Icelandair, Paradís amatörsins

Hvaða áhrif hefur bilunin í Norðuráli á Akranes vegna fjölda íbúa sem vinna á Grundartanga? Rætt við Harald Benediktsson, bæjarstjóra Akraness.

Líttupp, undirbúningur kvennaverkfalls, Víkin

Sumir kalla snjallsímann þarfasta þjóninn, aðrir mögulega óþarfasta tímaþjófinn. Nú stendur yfir vitundarvakningin Lítttupp, sem hvetur börn, ungmenni, og fullorðna, til að staldra…

Stafræn kvíðameðferð, Víkingur vinnur og hatursfull stjórnmálaumræða

Flerir börn gætu fengið nauðsynlega meðferð við kvíða ef áætlanir um stafræna útgáfu hugrænnar atferlismeðferðar ganga eftir, sem nú eru í þróun hjá Háskólanum í Reykjavík. Brynjar…

Ofbeldi nemenda gegn kennurum og listamaðurinn Magnús Sigurðarsson

Skólastjóri Hörðuvallaskóla í Kópavogi vakti um helgina máls á ítrekuðum árásum nemenda í skólanum á kennara það sem af er skólaári. Erfiðum málum hafi fjölgað síðustu ár og skólastjórum…

Lyndistákn, Íbúð 10b og steinefni

Steinefnadrykkir fást nú í tugatali í verslunum, ýmist í töflu- eða drykkjarformi. Kynningarefni þeirra er að hluta til beint til ungra neytenda, Jóhanna Eyrún Torfadóttir, verkefnisstjóri…

Gervigreind og staða íslenskunnar, Jörðin undir fótum okkar

Gervigreind hefur fleygt fram og hefur rækileg áhrif á samfélagið - hún skrifar texta fyrir okkur, þýðir og getur jafnvel talað við okkur. En hver er staða íslenskunnar á þessum umbyltingartímum?…

Vaxtamálið og vaxtamörk

Hæstiréttur úrskurðaði í svokölluðu vaxtamáli Neytendasamtakanna og VR gegn bönkunum í dag, þar sem deilt var um hvort ákveðnir skilmálar á lánum með breytilegum vöxtum væru lögmætir…

Kílómetragjald, Elskan, er ég heima?

Fjármálaráðherra hefur lagt fram frumvarp um kílómetragjald, sem taka á gildi um áramót. Þá verður sérstakt kílómetragjald lagt á bíla sem ganga fyrir jarðefnaeldsneyti - eins og rafbíla…

Utanríkisráðherra Palestínu, keppir í bakstri í Danmörku

Samkomulag hefur náðst milli Hamas og Ísraels um að binda enda á stríðið á Gaza. Varsen Aghabekian utanríkisráðherra Palestínu er á Íslandi, þar sem hún verður gestur á árlegri friðarráðstefnu…

Geðheilsumál fanga og lokun Bakka við Húsavík

Kísilverksmiðjan á Bakka lokaði í sumar og sú breyting hefur haft umtalsverð áhrif á samfélag Húsavíkur. Í Kveik í gær var fjallað um úrræðaskort andspænis geðrænum vanda fanga. Anna…

Riða í Skagafirði, vopnahlésviðræður, Sagan af dátanum

Riðuveiki var greind á bænum Kirkjuhóli í Skagafirði í síðustu viku. Greiningin er jafnan mikið áfall og ljóst að mikil vinna bíður bænda á staðnum. Við hittum Aron og Guðmundu á Kirkjuhóli.

Breytt búvörulög, palestínskir sálfræðingar, Bríet

Breytingar á búvörulögum sem atvinnuvegaráðherra hefur kynnt eru umdeildar. Rætt við framkvæmdastjóra Bændasamtakanna, Margréti Ágústu Sigurðardóttur.

Leikskólar í Reykjavík og Riddari kærleikans

Borgarráð samþykkti í dag breytingar á leikskólarekstri sveitarfélagsins. Breytingarnar byggja að hluta á fyrirkomulagi Kópavogsbæjar, borgarfulltrúarnir Líf Magneudóttir og Einar…

Systir manns sem myrti móður þeirra, lækkuð fæðingartíðni og Þetta er gjöf

Systir manns sem réði móður þeirra bana í fyrra vill að hlustað sé á aðstandendur innan geðheilbrigðiskerfisins. Hún segir að mæðginin hafi bæði átt við mikinn geðrænan vanda að stríða,…

Vann að frelsun gísls, Lee Bucheit og losun fjármagnshafta

Ísraelskur fjölmiðill segir að Birgir Þórarinsson, fyrrverandi alþingismaður, hafi átt stóran þátt í að kona, sem var í gíslingu íraskra skæruliða í rúmlega tvö og hálft ár, var frelsuð…

Gjaldþrot Play og áramótaskaupið 1985

Ákveðið var á stjórnarfundi flugfélagsins PLAY í morgun að hætta starfsemi eftir fjögur ár í loftinu. Öllum ferðum hefur verið aflýst og um fjögur hundruð missa vinnuna. Gestir Kastljós…

Veðmál, Anton Corbijn, tíska menntskælinga

Veðmálastarfsemi á Íslandi var rædd á Alþingi í dag að beiðni Sigurþóru Bergsdóttur, varaþingmanns Samfylkingarinnar. Hún hefur áhyggjur af vandanum og nauðsynlegt að bregðast við…

Öryggis- og varnarnmál, lykkjumálið á Grænlandi og Felix & Klara

Flugsamgöngur fóru úr skorðum á mánudagskvöld þegar grunsamlegir drónar sáust á flugi við Kastrup-flugvöll í Kaupmannahöfn og Gardermoen í Ósló. Ekki er vitað hver flaug drónunum.

Einhverfa og verkjalyf, vinaverkefni, Moulin Rouge

Donald Trump Bandaríkjaforseti segir að ófrískar konur eigi að hætta að taka verkjalyf sem hann og heilbrigðisráðherrann, Robert F. Kennedy, segja geta valdið einhverfu í börnum. Sérfræðingar…

Breytingar á framhaldsskólastiginu og heyrnartólaæði

Mennta- og barnamálaráðuneytið hyggst setja á laggirnar nýtt stjórnsýslustig við opinbera framhaldsskóla. Markmið breytinganna er að samræma gæði náms og tryggja öllum nemendum jafnt…

Jimmy Kimmel, Biggest Loser Ísland og Lalli töframaður

Uppsögn Jimmy Kimmel felur í sér skýr skilaboð að mati Bergs Ebba, rithöfundar og fyrirlesara. Hann rýndi í þýðingu ákvörðunarinnar fyrir fjölmiðla og afþreyingariðnað. Biggest Loser…

Bílastæði í Keldnalandi, gamanþættirnir Brjánn

Skipulag í Keldnalandi, nýju hverfi fyrir botni Grafarvogs, er í fullum gangi. Hverfið á að vera vistvænt og borgarlína helsti samgöngumáti íbúa hverfisins Hildur Björnsdóttir, oddviti…

Loftslagsþreyta, minningargreinar

Loftslagsmál voru í brennidepli á umhverfisþingi, sem haldið var í gær og í dag - á degi íslenskrar náttúru. Loftslagsmál voru fyrirferðarmikil í umræðunni þegar Parísarsamkomulagið…

Dularfullt andlát dragdrottningar, Umhverfisþing og íshokkí barna

Dularfullt andlát íslensk-bandarísku dragdrottningarinnar Heklínu hefur vakið heimsathygli. Hún lést fyrir tveimur árum og vinir hennar og aðdáendur víða um heim vilja fá svör við…

Umbætur hjá Strætó, Íslenski draumurinn, Listasafn Akureyrar

Eftir nær samfellda skerðingu frá því í Covid hefur þjónusta Strætó verið aukin, með fleiri ferðum og aukinni tíðni. Breytingarnar eru liður í undirbúningi á Nýju leiðarneti Strætós,…

Forsætisráðherra um þingveturinn, vegan á undanhaldi

Alþingi var sett í dag og formenn stjórnarflokkanna kynntu helstu þingmál vetrarins á blaðamannafundi í morgun. Að þeirra sögn verða tiltekt, verðmætasköpun og öryggi leiðarstef ríkisstjórnarinnar…

Aðgerðir gegn Ísrael og þingkosningar í Noregi

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, utanríkisráðherra kynnti í dag aðgerðir til að þrýsta á Ísrael vegna innrásarinnar á Gasa. Meðal aðgerða er að fríverslunarsamningur við Ísrael verður…

Fimm ár frá brunanum á Bræðraborgarstíg og Jelena Ciric

Fimm ár eru frá eldsvoðanum á Bræðraborgarstíg í Reykjavík, þar sem þrír létust. Kveikt var í húsinu en óháð því höfðu aðrir þættir áhrif á að eldsvoðinn varð mannskæður, Breytingar…

ADHD fullorðinna og sólbekkjanotkun barna

Þrátt fyrir skýrt bann í lögum gegn notkun einstaklinga undir 18 ára aldri á ljósabekkjum sækir sá hópur í síauknum mæli í þá. Áhrifin eru langverst á unga húð og Elísabet Reykdal…

Gluggasmiðir í markaðsbanni, sjónvarpsþættirnir Hatur

Íslenskir gluggaframleiðendur segja stjórnvöld vera á góðri leið með að ganga af iðnaðinum dauðum. Þeir mega hvorki auglýsa vörur sínar né taka þátt í opinberum útboðum nema þeir geti…

Bakslag í málefnum hinsegin fólks og nýtt örorkukerfi

Snorri Másson, þingmaður Miðflokksins, hefur verið harðlega gagnrýndur eftir viðtal í hlaðvarpinu Ein pæling þar sem hann ræddi stöðu hinsegin fólks. Ein þeirra sem hafa gagnrýnt hann…

Innviðauppbygging og fjármögnun stórra framkvæmda

Innviðaþing var haldið í dag þar sem ráðherra boðuðu umtalsverða fjárfestingu í innviðum á næstu árum. Það er gert á sama tíma og krafa er um aðhald í ríkisrekstri. Hvernig fer þetta…

Staðan í skólakerfinu og nýtt námsmat

Grunnskólar landsins hófu göngu sína á ný í vikunni eftir sumarfrí. Mikið hefur verið rætt um skólakerfið að undanförnu og skiptar skoðanir eru á því í hvaða farvegi það er. Engin…

Þorlákshafnarmálið

Aðalmeðferð í Þorlákshafnarmálinu svokallaða, þar sem þrír menn eru ákærðir fyrir manndráp, frelsissviptingu og rán í mars, hélt áfram í Héraðsdómi Suðurlands í dag. Alls eru fimm…

Hávaxtavetur í kortunum

Flest bendir til að enn einn hávaxtaveturinn sé framundan. Seðlabankinn heldur stýrivöxtum óbreyttum að sinni og verðbólga á líklega eftir að hækka áður en hún fer að lækka. Þrátt…

Kaup ríkisins á heilbrigðisþjónustu

Eins og við sögðum frá í gær höfðu Sjúkratryggingar greitt Læknasetrinu ehf hátt í 200 milljónir króna á tveggja ára tímabili, fyrir þúsundir POTS-meðferða, sem ekki stóðust vísindalegar…

Ógagnreindar aðferðir og mögulegar ofrukkanir vegna POTS meðferða

Sjúkratryggingar Íslands hafa hætt niðurgreiðslu á saltvatnsgjöf til sjúklinga með POTS heilkennið. Ekki hefur verið sýnt fram á gagnsemi meðferðarinnar og engar rannsóknir styðja…

Ferlar og viðbrögð vegna kynferðisbrota í leikskólum

Leikskólastarfsmaður í leikskólanum Múlaborg sem var handtekinn fyrir viku síðan, grunaður um kynferðisbrot gegn barni, var undir sérstöku eftirliti í starfi á síðasta ári vegna sérkennilegs…

Trump fundar með Zelensky og Evrópuleiðtogum

Augu umheimsins hvila á Washington, þar sem Donald Trump Bandaríkjaforseti, fundar með Vlodomir Zelensky, forseta Úkraínu, og í kjölfarið leiðtogum helstu Evrópuríkja, og reynir að…

,