Tónhjólið

Kimi Tríó og Kolbeinn

Hljóðritun frá lokatónleikum Tíbrár - tónleikaraðar Salarins, sem fram fóru 18.maí sl. Kimi tríó frumflytur Kvöld sorgarinnar eftir Kolbein Bjarnason.

Á undan flutningi heyrist brot úr tónleikaspjalli Axels Inga Árnasonar við Kolbein.

Verkið er samið við fimm ljóð

Ef ég verð deyja - Refaat Alareer

Endalokin - Konstantinos Kavafis

Gefðu mér gælunafn, fangelsi -Írína Ratúsjínskaja

Úkraínska fyrir aðeins lengra komna - Natasha S.

Guðinn yfirgefur - Anton Konstantinos Kavafis

Um ljóðin og höfunda þeirra

Refaat Alareer (1979–2023) var skáld og prófessor í bókmenntum við Háskólann á Gaza. Hann var myrtur ásamt systkinum sínum og börnum þeirra 6. desember 2023, nokkrum vikum eftir hann birti ljóðið If I must die á Twitter. Morðingjarnir; leiðtogar Ísraelsríkis ganga enn lausir. Ljóðið er samið á ensku og hefur verið þýtt á yfir tvö hundruð tungumál.

Gríska skáldið Konstantions Kavafis (1863–1933) bjó í hinni fornfrægu borg Alexandríu. Ljóðum sínum dreifði hann í þröngum hópi ljóðaunnenda en er hann talinn eitt helsta ljóðskáld Grikkja, fyrr og síðar. Ekki er vitað hvort Kavafis hafi ákveðna atburði í huga í ljóði sínu, Endalokunum, sem hann orti árið 1910. Falsfréttir og ófyrirséðar ógnir þessa ljóðs tala hins vegar beint til okkar hér og nú. Í ljóðinu Guðinn yfirgefur Anton (einnig frá 1910) ávarpar hann bardagakappann Anton þegar við honum blasir óumflýjanlegur og endanlegur ósigur.

Árið 1992 gaf Amnesty International út ljóðasafnið Úr ríki samviskunnar með ljóðum 20. aldar skálda hvaðanæva af heimskringlunni í þýðingu Sigurðar A. Magnússonar. Meðal höfunda er Írína Ratúsjínskaja (1954–2017). Hún var úkraínsk en skrifaði á rússnesku. Hún var dæmd til sjö ára þrælkunarvinnu árið 1983 en látin laus 1986. Ljóðið er samið á fyrstu dögum hennar í sovésku fangelsi.

Natasha S. (1987) er rússnesk en hefur undanfarin ár búið á Íslandi. Úkraínska fyrir aðeins lengra komna birtist í ljóðabók hennar Máltaka á stríðstímum sem kom út árið 2022. Aftan á bókarkápu skrifar Natasha: „Ótti og hatur eru / aðalvopn áróðurs / ég vel vera óhrædd / og elska“.

Öll ljóðin eru sungin á frummálinu. Verkið er samið með styrk frá Tónskáldasjóði RÚV og STEFs.

Einnig heyrist í þættinum tónlist eftir úkraínska tónskáldið Valentin Silvestrov - Serenade for string orchestra [1978].

Auk þess syngur Rim Banna ástarsöngva frá Palestínu.

Frumflutt

15. júní 2025

Aðgengilegt til

Rennur ekki út
Tónhjólið

Tónhjólið

Tónlist úr ýmsum áttum. Nýjar hljóðritanir Rásar 1 í bland við nýjar plötur íslenskrar og erlendrar tónlistar.

Þættir

,