Tengivagninn - Geimfarar á Íslandi, delirium lunaris, varúlfar og tíðahringurinn | RÚV Útvarp

Tengivagninn

Geimfarar á Íslandi, delirium lunaris, varúlfar og tíðahringurinn

Þáttur dagsins er helgaður tunglinu.

Við veltum tunglförunum og tunglferðunum fyrir okkur hér í fyrri hluta þáttar, ræðum við Ingólf Ásgeir Jóhannesson um æfingar geimfara á Íslandi 1965 og1967, heyrum tungltónlist og söguna af Wernher von Braun, manninum sem fann upp Saturn V flaugina sem kom geimförunum alla leið á áfangastað.

Í síðari hlutanum eru merking og máttur tunglsins svo í fyrirrúmi, Aðalheiður Guðmundsdóttir, prófessor í íslenskum bókmenntum fyrri alda segir okkur frá varúlfum og þjóðtrú tengdri tunglinu, við eldum fyrir ykkur tunglsúpu með hráefni úr kistu Ríkisútvarpsins og ræðum við Heru Sigurðardóttir um tunglathafnir, tíðahringinn og áhrif tunglsins á líðan okkar.

Frumflutt

20. júlí 2023

Aðgengilegt til

Rennur ekki út

Tengivagninn

Tengivagninn

Í Tengivagninum er fjallað um það helsta sem er að gerast í menningu í sumar.

Þættir

Draumar, Klassíkin okkar og sumarlok

Í þætti dagsins ætlum við að kveðja sumarið, leggjast í umfangsmikla en kaotíska draumarannsókn og svo förum við á hundavaði yfir nokkur tónlistarstef sem koma fyrir í efniskránni…

Gyðingar á faraldsfæti, Hamraborg festival og Ljósbrot

Bókin Gyðingar á faraldsfæti eftir Joseph Roth kom út hér á landi á dögunum. En sú bók kom upphaflega út fyrir rétt tæplega hundrað árum. Þar bregður höfundur upp mynd af hlutskipti…

Djasshátíð Reykjavíkur 2024 - Bein útsending úr hljóðveri 12 í Efstaleiti

Bein útsending í byrjun Djasshátíðar Reykjavíkur 2024.

Menningarnótt

Á Laugardaginn kemur verður menningarnótt í Reykjavík og víða um borgina eru alls um 400 menningarviðburðir á boðstólnum. Kristján og Bjarni Daníel gera heiðarlega tilraun til að…

Queer Situations, Skálda, súrrealískar kvikmyndir og Anton Helgi

Í fyrri hluta þáttar heyrum við af bókmenntahátíðinni Queer Situations, en líka af glænýrri bókabúð í hjarta Reykjavíkur og fáum einnig pistil frá Nínu Þorbjörgu Árnadóttur, sem fjallar…

Dacia Duster, stríðið um strendurnar, Feneyjar, heimsreisa Tengivagnsins

Ferðalög bæði innanlands og utan eru efst á baugi í þætti dagsins. Halla Harðardóttir segir frá mótmælum heimamanna í strandbæjum víða um Evrópu gegn ferðamannaiðnaðinum, og við veltum…

Konukroppar, Venus: Búbblan, Jöklagrafreitur, vinningsljóð hinsegin daga

Næskomandi sunnudag mun Sundlaugin í Lundareykjadal breytast í leikhús, þegar verkið Konukroppar eftir sviðslistakonurnar Sigríði Ástu Olgeirsdóttur og Snædísi Lilju Ingadóttur verður…

Stórval í i8, Hrói Höttur og Hringstiginn, Ryuichi Sakamoto og Dóra Júlía

Fjallið innra nefnist sýning á verkum Stefáns Jónssonar frá Möðrudal, Stórval, sem opnuð verður í i8 galleríi 15. Ágúst. Í þætti dagsins kemur Kristján Guðjónsson við í galleríinu…

Murr, Nicolas Cage í Longlegs, Nietzsche í sjomlahorni

Á sýningunni Murr í Listasafni Reykjavíkur er velt upp spurningum um hvað fái listamenn til að vinna endurtekið að sama viðfangsefninu, oft með svipuðum hætti? Hvað fær listamenn…

Erfið-leikar, undir áhrifum Alfreðs Flóka, ferðalög

Natka Klimowicz og Julie Sjöfn Gasiglia segja frá sýningunni Erfið-leikar sem þær, auk Polu Sutryk og Patty Spyrakos, opna í Gallerý Port við Hallgerðargötu á laugardaginn kemur. Í…

Heimtaug, Matthildur, Ási í Bæ, Páll Óskar og Skrattar

Í fyrri hluta Tengivagnsins munum við heyra af sýningu sem opnar í Svavarsafni um næstu helgi, fara aftur í tímann með Birni Th Björnssyni og Ása í Bæ og heyra af vímuefnaneyslu og…

Guitar Poetry, sálin í listinni, Guðrún frystihúsastúlka, Nesbær og SÚN

Í vor kom út platan Guitar Poetry úr smiðju Mikaels Mána Ásmundssonar. Á plötunni túlkar Mikael hráar og persónulegar tilfinningar einn með gítarinn að vopni. Stíll hans er ljóðrænn…

Óm í Neskaupstað, hátíðahöld um verslunarmannahelgi

Verslunarmannahelgin er handan við hornið, og því margt um að vera víða um landið. Við tökum stöðuna á nokkrum af helstu tónlistar- og útihátíðum sem í boði eru þetta árið, en það…

Krassoff, Dostojevskíj og Ingibjörg Magnadóttir

Við kynnumst Kristínu sem kallar sig Krassoff, hún er bæði tónlistarkona og dansari og er nýbúin að gefa út tvö lög.

Gamli Staðarskáli, Chögma, rigning á G! Festival, Guðrún landvörður

Staðarskáli er Ísland, sagði skáldið, þar mætumst við óuppstillt á leið frá A til B, með kokteilsósu í munnvikunum og biksvart kaffi í ferðamáli. Á þessum forna skiptistað Landpóstanna…

Á leiðarenda, gunbla, The Stimming Pool

Við hittum Steinunni Gunnlaugsdóttur, myndlistakonu, fyrir framan gluggagalleríið í Bolholti 6. Þar stendur yfir sýningin Gunbla, og mun gera út sumarið. Gluggakistan er blá, og í…

Sigtryggur Baldursson, Shelley Duvall, Ars Longa

Bandaríska leikkonan Shelley Duvall lést 7. júlí síðastliðinn, 75 ára að aldri. Duvall reis upp á stjörnuhimininn á áttunda áratugnum þegar hún lék í nokkrum myndum í leikstjórn Robert…

Pönnukökuboð í Öræfum, G! Festival, Davidsson, Kevin Costner

Þorleifur Gaukur Davíðsson hefur komið víða við á sviði tónlistarinnar undanfarin ár, og er kannski einna þekktastur sem munnhörpuleikari Kaleo, þó einnig hafi hann spilað með fjölda…

LungA, heimsókn í Framnes, afskræming, fegurð og dauði

Tómas Ævar Ólafsson færir okkur sendingu frá Seyðisfirði, þaðan sem hann er staddur. Listahátíðin LungA er þar í fullum gangi þessa dagana með öllum sínum viðburðum og vinnusmiðjum…

Óviljandi endurreisn, IceDocs og Rakel McMahon

Við fjöllum um hugtakið óviljandi endurreisn, accidental renaissance, sem varð til í upphafi samfélagsmiðlaaldarinnar. Það eru ljósmyndir sem fanga augnablik, oft í hversdagslegum…

Póstkort frá austurlandi, Ajna og Óskar Guðjónsson

Við ætlum að taka smá tíma í að hugleiða í þætti dagsins og förum í sveimandi tónlistarferðalag með Daníel Þorsteinssyni. Hann er þekktur fyrir sitt hlutverk í hljómsveitum á borð…

Suðurlandstvíæringurinn, Öldur, Hvalfjarðargöngin og villta vestrið

Ásgeir H. Ingólfsson heldur áfram að fjalla um kvikmyndirnar á Karlovy Vary kvikmyndahátíðinni.

Túrismamótmæli í Barcelona, leikritið ÞÆR, Sigríður Pétursdóttir í Proust-leik

Við fjöllum um mótmæli íbúa Barcelona sem sagt hefur verið frá í fréttum og fáum póstkort frá Oddnýju Halldóru sem hefur búið þar í fjölda ára.

Gervigul, álfakirkja, Karlovy Vary og Portú Galinn

Í dag fjöllum við um nýja þýðingu Ingunnar Snædal á skáldsögu sem kom út í Bandaríkjunum í fyrra eftir Rebeccu F. Kuang, Yellowface eða Gervigul.

Hátíðni, Túndran og tifið á Sléttu, The Bikeriders og Nick Cave

Fjöllistahátíðin Hátíðni er haldin í sjötta sinn um helgina á Borðeyri við Hrútafjörð á Ströndum. Það verður líf og fjör í þessum lita bæ, allskyns listform fá að njóta sín og allt…

Gjörningarþrenna í Dölunum, Just Stop Oil og Pétur Gunnars í Proust-prófi

Gjörningarþrenna til minningar um myndlistarmanninn Hrein Friðfinnsson fer fram í Dölunum, fæðingarstað Hreins. Undir lok júní var gengin mæðuveikisganga og um næstu helgi verður opnuð…

Listasafnið á Akureyri, ægifegurð og Queer Situations

Tengivagninn í dag hringir norður á Listasafnið á Akureyri. Þar sem tvær stórar sumarsýningar opnuðu í júní. Önnur þeirra kallast Er þetta norður?, og var sett upp í tengslum við listahátíð…

Upprásin, Hin íslenska litabók, Ebba Katrín og Nína Dögg

Við hefjum þennan lokþátt Tengivagnsins í grasrót tónlistarinnar sem verður hampað á tónleikaröðinni Upprás sem fram fer í Hörpu í vetur. Róshildur, Flaaryr og virgin orchestra hleypa…

SUND, óskhyggja kántrísins og Plötumarkaður Óla

SUND er glænýtt íslenskt leikverk sem frumsýnt verður annað kvöld, en það er leikhópurinn Blautir búkar sem setur verkið upp á fjölum Tjarnarbíós. Leikmyndin og ein aðalpersónan, sjálf…

Andskotans hávaði, Listheimar og Sveinssafn

Við hefjum þáttinn á heimsókn í Hamraborgina, þar var pönk um helgina á Hamraborg Festival sem gladdi marga en angraði einhverja. Gerð voru skemmdarverk á verkinu Andskotans hávaði,…

Þáttur 24 af 21

Djazzhátíð, Karlovy Vary, Found Records, Alveg eins og alvöru

Í fyrri hluta þáttar er rætt við Helenu Margréti Jónsdóttur sem opnar sýninguna Alveg eins og alvöru í D-sal Hafnarhússins annað kvöld. Ásgeir H. Ingólfsson segir frá kvikmyndahátíðinni…

Vilhjálmur Hjálmarsson, Karlovy Vary, Myndlistin okkar og Sævar Karl

Við byrjum á að heyra flakk Lísu Pálsdóttur og Vilhjálms Hjálmarssonar um Útvarpshúsið en Vilhjálmur, einn af þeim sem teiknaði húsið, féll frá á dögunum.

Draugaganga, Ninna Pálmadóttir, fyrirmyndaspjall

Við hefjum leika á því að heyra af draugasögum sem tengjast miðbæ Reykjavíkur, kynnumst svo ungum og efnilegum leikstjóra, Ninnu Pálmadóttur, sem frumsýnir sína fyrstu kvikmynd í fullri…

Bergmál eilífðarinnar, Úlfur Eldjárn, Samofinn og Hellisgerði 100 ára

Í fyrri hluta þáttar förum við heimsókn á vinnustofu listamannsins Loga Marr. Undanfarin ár hefur hann látið til sín taka á tónlistarsviðinu með hljómsveitum á borð við Lily of the…

Nördatattú, Flotbolli, Níl og Freyr Sigurjónsson

Við hefjum þáttinn úti á Granda á húðflúrstofunni Valkyrie þar sem Nördaflashdagur var haldinn á sunnudaginn. Ógrynni fólks merkti sig fyrir lífstíð með sínum uppáhalds teiknimyndafígúrum…

Sorgin, Katla, Grindr og stílisti stjarnanna

Sorgin kemur við sögu í þætti dagsins, leikarinn Richard E. Grant hefur tjáð sig opinskátt um sorgina eftir fráfall eiginkonu hans Joan Washington. Tengivagninn fór á stúfana og ræddi…

Ritskoðaðar ljósmyndir, ?kynvillingaplágan? og transfyrirmyndir

Tengivagninn er helgaður hinsegin málefnum á Hinsegin dögum.

Hinsegin sviðslistir, Hansel og Gretel og Comfortable Universe

Sviðlistir eru í forgrunni í fyrri hluta þáttar. Rætt er við Sigríði Jónsdóttur, leikhúsgagnrýnanda og sérfræðing á Leikminjasafni um hinsegin sviðslistir. Hinsegin dagar eru enda…

Norðanpaunk, Seigla og Þykjó

Ægir Sindri Bjarnason segir okkur frá dagskránni á Norðanpaunk í ár, tónlistarhátíð sem verður haldin um helgina á Laugarbakka. Sigríður Sunna Reynisdóttir kemur og segir frá verkefninu…

App fyrir allt, Studio Ghibli, Sinéad O'Connor og Repeat

Twitter er orðið að X. Þetta ákvað Elon Musk. X getur staðið fyrir hvað sem er og á X á að vera hægt að gera hvað sem er. Það er þó snúið að skipta ekki bara um nafn heldur vörumerki…

Gógó Starr, Bræður í Kristi, MTV og Kurt Cobain

Við ræðum við Sigurð Starr Guðjónsson sem á sér hliðarsjálfið Gógó Starr, sem er ein ástsælasta dragdrottning landsins. Í seinni hluta þáttar ræðum við við ungan sviðshöfund, Melkorku…

Nostalgíunautn, Kómedíuleikhúsið, Hjörtur Matthías og Shoplifter

Í pistli dagsins rifjar Tómas Ævar Ólafsson upp starfsmannapartí í bókabúð þar sem nostalgíunautnir bar á góma og fjallar um verk sem hafði gífurleg áhrif, ekki bara á hann, heldur…

Söngljóð, skemmtiferðarskip, Mannfólkið breytist í slím og Tjöruhúsið

Kristín Einarsdóttir Mäntylä syngur í Hörpu á sunnudaginn klukkan 16:00. Tónleikarnir eru hluti af tónleikaröðinni Velkomin heim sem veitir tónlistarfólki búsettu erlendis tækifæri…

Barbenheimer, Sagan, Lúsmý klýfur fjölskyldu

Við rifjum upp pistil Önnu Marsibilar Clausen og förum í ferðalag til að heyra hvernig eldgos hljómar, Barbenheimer er mál málanna þessa dagana, það var söguleg opnunarhelgi myndanna…

Geimfarar á Íslandi, delirium lunaris, varúlfar og tíðahringurinn

Þáttur dagsins er helgaður tunglinu.

Höggmyndaganga, dánarfregnir, Páll Ivan og Róshildur

Listasafn Reykjavíkur, Borgarsögusafn og bókmenntaborgin standa á morgun fyrir kvöldgöngu þar sem myndlistakonan Ingunn Fjóla Ingþórsdóttir segir frá völdum verkum Ásmundar Sveinssonar…

Ideoscapes, IceDocs, skáldskaparkröfur og íslenskar költmyndir

Í þætti dagsins hittum við þýsku listakonuna Karin Sanders í Gallerí i8 þar sem sýning hennar Ideoscapes stendur nú yfir. Karin er sennilega nafntoguðust fyrir hugmynd sína um pálmatré…

Bilað er best, Bossinn, LungA, Brynhildur Karls og Ragga Gísla

Á morgun kemur út platan Bilað er best með tvíeykinu Magnúsi Trygvasyni Eliassen og Tómas Jónssyni. Biluð hljóðfæri, suð og rispaðar plötur koma við sögu og við hittum Magnús í stuttri…

Kundera allur, Selasæng, Hammond í Hörpu og Biggi Veira

Tékkneski-franski rithöfundurinn Milan Kundera er fallinn frá, 94 ára að aldri, eftir langvinn veikindi. Hans frægasta verk er án efa Óbærilegur léttleiki tilverunnar frá árinu 1984…

Intuition Intermission, Ástarsögufélagið, fólksfjöldi og Kunningjar

Við kíkjum á útskriftarsýningu í hollenskum listaháskóla, konunglegu listaakademíunni í Den Haag og forvitnumst um lokaverkefni Einars Viðars Guðmundssonar Thoroddsen, sem var að klára…

Illska, samlíðan, Hermigervill og Þórir Baldursson

Til okkar komu þau Sigríður Þorgeirsdóttir, prófessor í heimspeki við Háskóla Íslands og Marteinn Knaran Ómarsson meistaranemi í almennri bókmenntafræði. Umræðuefnið var ekki af smærri…

Velkomin heim, fiðlusónötur Eugene Ysaÿe, þjóðlagahátíð og Marvara

Við helgum okkur tónlist af ýmsum toga í þætti dagsins. Thelma Hrönn Sigurdórsdóttir ræðir við Tuma Torfason trompetleikara og tónskáld sem numið hefur erlendis en heldur tónleika…

Upphafið, forsagan, ofurhetjur og Gervigreindarlestin

Tengivagninn hefur göngu sína og því byrjum við á byrjuninni, upphafinu sjálfu.

,