Kastljós

Lesskilningur hrapar á milli Pisa-kannana

40 prósent 15 ára nemenda á Íslandi búa ekki yfir grunnfærni í lesskilningingi samkvæmt nýjustu könnun Pisa, sem birt var í gær. Íslenskir nemendur dragast hratt aftur úr jafnöldrum sínum á Norðurlöndum og innan OECD-ríkjanna. Hvað veldur og hvað er til ráða? Magnús Þór Jónsson, formaður Kennarasambands Íslands, Sigríður Ólafsdóttir, dósent við menntavísindasvið Háskóla Íslands, og Jón Pétur Zimsen, aðstoðarskólastjóri Réttarholtsskóla, ræddu málið í Kastljósi.

Dagskrárliðurinn er textaður.

Frumsýnt

6. des. 2023

Aðgengilegt til

Rennur ekki út
Kastljós

Kastljós

Lifandi og fjölbreyttur þáttur um fréttir, menningu og dægurmál. Helstu fréttir dagsins eru krufðar og ljósi varpað á litríkt mannlíf um land allt. Umsjón: Baldvin Þór Bergsson, Bergsteinn Sigurðsson, Guðrún Sóley Gestsdóttir, Óðinn Svan Óðinsson, Sigríður Dögg Auðunsdóttir og Viktoría Hermannsdóttir.

Þættir

Menningarannáll Kastljóss

Stiklað á stóru yfir umfjöllunarefni Kastljóss árið 2023.

Kastljósannáll

Stiklað á stóru yfir umfjöllunarefni Kastljóss árið 2023.

Kastjólaljós

Biðja þolendur afsökunar, heilsa Íslendinga, Addison Villa

KFUM- og K sendi frá sér yfirlýsingu um að fram væru komnir vitnisburðir, sem væru hafnir yfir skynsamlegan vafa, um að séra Friðrik Friðriksson, hafi áreitt pilta kynferðislega og…

Hraunrennsli ógnar ekki Grindavík, líðan Grindvíkinga

Hraunfræðilíkan byggt á nýjustu gögnum bendir til þess að byggðin í Grindavík sleppi við hraunrennsli að óbreyttu. Þorvaldur Þórðarson, prófessor í elfdfjallafræðum við Jarðvísindastofnun…

Óleyfisgisting í Grindavík, matarkvíði og hjálparkokkur jólasveinsins

Grindvíkingar eru sumir hverjir ósáttir við að vera neyddir til að yfirgefa heimili sín klukkan níu á kvöldin og skilja ekki hvers vegna rýmingu að næturlagi hafi ekki verið aflétt…

Jólastress, menningarfréttir

Jóla- gjafir, álfar, föndur, tónleikar, leikrit, jólasveinar, samvera og flókin dagatöl eru allt hluti af desembermánuði margra foreldra og barna. Viðburðum, hefðum og siðum sem fylgja…

Ofbeldi innan lögreglu, orkumálastjóri, hampsteypuhús

VIð höldum áfram umfjöllun okkar um málefni lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu sem við fjölluðum um í gær þegar við sögðum frá því að háttsettur yfirmaður hefði áreitt unga lögreglukonu…

Áreitni lögreglumanns, mannfall á Gaza, niðurskurður í rannsóknum

Hátt settur karlmaður í valdastöðu hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu beitti lögreglukonu áreitni og sýndi ofbeldisfulla hegðun um margra mánaða skeið sem olli henni mikilli vanlíðan…

Ráðherra um Cop28, sprungur í þéttbýli og fólk sem heldur ekki jól

Ekki er útlit fyrir að þátttakendur á 28. loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, COP 28, geti komið sér saman um að notkun jarðefnaeldsneytis verði smám saman hætt. Þinginu lýkur á…

Kostnaður við jarðarfarir, fjallagarpur, menningarfréttir

Það er ekkert í þessum heimi er eins öruggt og að við deyjum öll á lokum. Því getur hins vegar fylgt mikill kostnaður sem margir gera sér ekki grein fyrir. Kastljós skipulagði jarðarför…

Lesskilningur hrapar á milli Pisa-kannana

40 prósent 15 ára nemenda á Íslandi búa ekki yfir grunnfærni í lesskilningingi samkvæmt nýjustu könnun Pisa, sem birt var í gær. Íslenskir nemendur dragast hratt aftur úr jafnöldrum…

Brottnámsmál, Hassan Shahin og samfélagsmiðlatengdar uppákomur

Við ræðum í þætti kvöldsins mál Eddu Bjarkar Arnardóttur, sem var handtekin fyrir helgi og framseld til Noregs þar sem hún hefur verið ákærð fyrir barnsrán. Edda fór í óleyfi með syni…

Húsnæði í skammtímaleigu, Rauða serían, Menningarfréttir

Formenn Leigendasamtakanna og VR gagnrýna skammtímaleigu á húsnæði og segja það hafa eyðileggjandi áhrif á húsnæðismarkaðinn. Í vikunni var sagt frá fjölbýlishúsi í Bríetartúni þar…

Efling íslenskunnar, loftslagsmál og atvinnulífið

Áætlað er að að minnsta kosti 1,4 millj­örðum verði varið í áætl­un stjórn­valda til að efla ís­lenskr­a tungu. Meðal annars er gert ráð fyrir að auknar kröfur verði gerðar til innflytjenda…

Nýsköpun í heilbrigðisþjónustu og Elín Hall

Nýsköpunarfyrirtæki í heilbrigðisgeiranum segja erfitt að fá opinbera heilbrigðiskerfið í samstarf og benda á að þau séu í beinu samkeppni við ríkið sem reki sitt eigið hugbúnaðarhús.

Tilboðsdagar, íþróttir og pólitík, menningarfréttir,

Hvað þurfa neytendur að hafa í huga á tilboðsdögunum sem nú standa yfir? Við ræddum við formann Neytendasamtakanna.

Stýrivextir óbreyttir, fjárlög og jarðhræringar, streymisveitur

Seðlabankinn tilkynnti í morgun að stýrivextir yrðu óbreyttir að sinni, og vísaði meðal annars til óvissu um áhrif jarðhræringa á Reykjanesskaga. Hvað vitum við um efnahagsleg áhrif…

Staða kvenfanga og húsnæðis- og lánamál Grindvíkinga

Aðstæður íslenskra kvenna sem afplána í fangelsi hér á landi eru slæmar. Nauðsynlega meðferð er ekki í boði og hefur Umboðsmaður Alþingis bent á miklar brotalamir þegar kemur að stöðu…

Björgunarsveitir í Grindavík, vatnslögn til Eyja, héraðsfréttamiðlar

Björgunarsveitin Þorbjörn í Grindavík hefur staðið í ströngu enda verkefnin mörg og flókin að undanförnu. Otti Rafn Sigmarsson var gestur Kastljós og fór yfir verkefnin, stöðuna í…

Mæðgin um stöðuna í Grindavík, forsætisráðherra, menningarfréttir

Gréta Dögg Hjálmarsdóttir grunnskólakennar yfirgaf Grindavík á föstudag ásamt eiginmanni, tveimur börnum og hundum. Hún segir mikilvægast að fjölskyldan sé saman á þessum tímapunkti.

15 ára Grindvíkingar um ástandið, bæjarstjóri og varnargarðar

Þjónustumiðstöð fyrir Grindvíkinga var opuð í Tollhúsinu í Reykjavík í dag og lögðu fjölmargir leið sína þangað. Bæjarstjóri Grindavíkur, Fannar Jónasson, segir húsnæðismál hvíla þyngst…

Yfirgefur heimilið í annað sinn, flúði með 1 árs son, Surtsey 60 ára

Fyrir hálfri öld þurftu íbúar Vestmannaeyja að flýja heimili sín þegar það byrjaði að gjósa í Heimaey. Mörg settust að upp á landi, þar á meðal í Grindavík. Um helgina upplifðu þau…

Óvissuástand í Grindavík, sálræn áhrif áfalla

Grindvíkingar búa við mikla óvissu um þróun mála í bæjarfélaginu. Margir fóru á heimili sín í dag til að grípa með sér nauðsynjar en enn á eftir að svara fjölmörgum spurningum varðandi…

Ógreindir erfðasjúkdómar, jól í skókassa og menningarfréttir

Um fimmtán þúsund Íslendingar eru með lífsógnandi erfðatengdan sjúkdóm, sem hægt er að meðhöndla eða fyrirbyggja, samkvæmt rannsóknum Íslenskrar erfðagreiningar sem kynntar voru í…

Auglýsingalaust Facebook, Fiskidagurinn allur, Þorleifur Gaukur

Meta, móður­fé­lag Face­book og In­sta­gram, ætlar að gefa fólki á Evr­ópska efna­hags­svæðinu á að kaupa áskrift sem veit­ir aug­lýs­inga­lausa upp­lif­un af sam­fé­lags­miðlun­um.

Minkabóndi lokar, fjármál Reykjavíkur, Egill Sæbjörnsson

Loðdýrabændur standa frammi fyrir miklum erfiðleikum. Taprekstur hefur verið í greininni undanfarin átta ár og um áramót ætlar formaður loðdýrabænda og lang stærsti framleiðandi landsins…

Jarðhræringar á Reykjanesskaga

Við fjöllum um stöðuna á Reykjanesskaganum í þætti kvöldsins og fengum til okkar í myndverið þrjú þeirra sem sátu fyrir svörum á upplýsingafundi sem almannavarnir héldu í dag, þau…

Ástarsvik á netinu, Iceland Airwaves, menningarfrétir

Með aukinni er tækni eru símar og tölvur líklega orðið það tól sem fólk í leit að ástinni notar mest. En þó það hljómi saklaust að skrá sig á stefnumótarsíður á netinu, þá er það ekki…

Lögregluvernd, dæmd til að selja eigin íbúð, Þuríður Sigurðardóttir

Á þriðja hundrað manns hafa fengið tímabundna lögregluvernd það sem af er ári, nærri því einn á dag. Þar á meðal var fjölskylda á Suðurnesjum, eftir að ungir maður í fjölskyldunni…

Reykjanesskagi skelfur, bókasöfn framtíðarinnar, Mútta Courage

Reykjanesskagi er enn og aftur tekinn að skjálfa en í þetta sinn ískyggilega nærri Svartsengi, steinsnar frá orkuveri og Bláa lóninu. Þrjú gos hafa orðið á jafnmörgum árum frá því…

Mál séra Friðriks, Þarf alltaf að vera grín, Menningarfréttir

Séra Friðrik Friðriksson var frumkvöðull í æskulýðsstarfi, stofnaði ma.a. KFUM-og K og íþróttafélögin Val og Hauka. Í nýrri bók eftir Guðmund Magnússson sagnfræðing kemur fram frásögn…

4000 bíða ADHD-greiningar, sólarsellutilraun og Rósa Eggertsdóttir

Eitt prósent þjóðarinnar bíður nú eftir að komast í ADHD greiningu og eru biðlistar tvöfalt lengri en fyrir ári. Biðtími barna er kominn yfir tvö ár en fullorðnir þurfa að bíða enn…

Kvennaverkfall, Samherjamálið enn í rannsókn, stafræn fatahönnun

Konur og kvár lögðu niður störf um allt land í dag og fjölmenntu á samstöðufundi á Arnarhóli. Kastljós ræddi við fundargesti á Arnarhóli í Reykjavík og á Akureyri.

Skaðlegt netefni, mannabein í Faxaskjóli, mömmuskömm, menningarfréttir

Í kjölfar sýruárásar á ung börn í grunnskóla í Reykjavík hafa spurningar vaknað um það hvar börn sjá svona efni og hvers vegna þau herma eftir því. Kastljós ræddi við Bjarna Kristbjörnsson,…

Læknishjálp á átakasvæðum, framtíð laxeldis, Svo lengi sem við lifum

Hátt í 500 manns létust og um 340 særðust þegar sprengjuárás var gerð á sjúkrahús á Gaza-svæðinu. Samkvæmt alþjóðalögum er bannað að nota spítala og sjúkraflutninga í hernaðartilgangi…

Framtíð heilbrigðiskerfisins, sjálfsvígsforvarnir og Álftagerðisbróðir

Nigel Edwards, breskur sérfræðingur í stefnumótun á heilbrigðissviði, segir að áskoranir í heilbrigðiskerfi Íslendinga séu mikið til hinar sömu og annarra þjóða, meðal annars skortur…

Gaza, Pólland, stöðumælavörður og Maus

Við ræðum stöðuna í stríðinu á Gaza og tölum við Erling Erlingsson, hernaðarsagnfræðing, um ástandið og horfurnar.

Ungt fólk og klám, klámfíkill, menningarfréttir

Með aukinni tækni verður aðgengi að klámi og klámfengu efni sífellt auðveldara og slíkt efni því nær börnum og unglingum. Kastljós ræddi við menntaskólanema og sérfræðing um klámnotkun.

Aðstoðarframkvæmdastjóri SÞ, Kvennaverkfall, Iceguys

Vantrú á stofnanir og lítil þátttaka í kosningum mun ýta undir óstöðugleika í heiminum að mati aðstoðarframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna sem tók þátt í friðarráðstefnu sem fór fram…

Forsætisráðherra og þrír þingmenn um afsögn fjármálaráðherra

Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra er gestur Kastljóss í kvöld. Tilefnið er vitaskuld afsögn Bjarna Benediktssonar úr embætti fjármálaráðherra. Í framhaldinu er rætt við þingmennina…

Deila Ísraels og Palestínu, ungt fólk og ofbeldi

Fátt bendir til að lausn sé í sjónmáli í átökum sem nú geisa milli Ísraels og Palestínu. Fjöldi látinna og særðra vex stöðugt og ásakanir ganga á víxl. Rætt um stöðuna við þær Dilja…

Vöggustofur og menningafréttir

Í dag kom út skýrsla nefndar um Vöggustofur í Reykjavík. Þar er að finna sláandi upplýsingar um starfsemi vöggustofanna og hvaða áhrif það hafði á börnin sem þar dvöldu. Við ræðum…

Trans kona leiðréttir falsfrétt, ópíóíðafíkn og hljóðfærasmiður

Hugsjóna- og baráttukonan Veiga Grétarsdóttir fann sig knúna til þess að stíga fram opinberlega og ræða atvik sem átti sér stað í búningsklefa í sundlaug Grafarvogs fyrir stuttu. Atvikið…

Veitingageiri í kröggum, framtíð öldrunarþjónustu, Delerium Búbónis

Allt stefnir í að fimmtánda stýrivaxtahækkunin í röð verði kynnt á morgun. Verðbólga mælist átta prósent og erfiðlega virðist ganga að þoka henni niður. Sú staða kemur auðvitað illa…

Tugir bíða eftir NPA þjónustu

Talað var um byltingu í málefnum fatlaðra þegar NPA - ný nálgun í þjónustu við fatlað fólk - var lögfest 1. október 2018. Tilgangurinn var að gjörbreyta lífsgæðum þess til hins betra…

Fjölmiðlar og upplýsingaflæði, ofurhlaup í Ölpunum, Menningarfréttir

Fjölmiðlar um allan heim standa frammi fyrir ýmsum vandamálum svo sem minnkandi áhorfi, áhuga og tekjum. Þeir gegna hins vegar svo mikilvægu hlutverki að það verður að leysa þennan…

Sigurður Ingi um samgöngur og bændur, ofbeldi gegn lögreglu og laxeldi

Margir bændur róa nú lífróður og mögulegt fjöldagjaldþrot er framundan grípi stjórnvöld ekki til aðgerða að sögn bænda. Við ræðum þetta við Sigurð Inga Jóhannsson innviðaráðherra í…

Staða bænda á Íslandi, Með Guð í vasanum

Bændur segja að staða þeirra sé ákaflega erfið eftir vaxtahækkanir síðustu tveggja ára. Greinin sé mjög skuldsett og erfitt að sjá hvernig komast eigi úr þessari stöðu nema með ríflegri…

Heimilisofbeldi, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, Helvítis fordómar

Viktoria Þórunn Kristinsdóttir sem beitt var ofbeldi af sambýlismanni telur að hagsmunir hans vegi þyngra en hennar. Hann játaði sök en var ekki gerð refsing þar sem matsmaður taldi…

MAST svarar Hval, EVE-online, Menningarfréttir

Kristján Loftsson, forstjóri Hvals vandaði Matvælastofnun ekki kveðjurnar fyrr í vikunni og sakaði stofnunina um að hafa sett bann á veiðar á hæpnum forsendum með því að nota villandi…

Aukin áfengisneysla, Vestur-Íslendingar og Mayenburg

Aðgengi er einn þeirra þátta sem hefur áhrif á neyslu áfengis. Æ fleiri vefverslanir bjóða upp á heimkeyrslu áfengis og á þingmálaskrá ríkisstjórnarinnar kemur fram að endurskoða skuli…

Kristján Loftsson, notkunargjöld á rafbíla, sveppamó

MAST hefur lagt tímabundið bann á veiðar Hvals, eftir að það tók tæplega hálftíma að aflífa dýr snemma í september. Stofnunin segir þetta alvarlegt brot á skilyrðum sem ráðherra setti…

Breyting á fjármögnun háskóla, briskrabbamein og Ást Fedru

Háskólar munu fá fjármagn frá ríkinu eftir fjölda útskrifaðra nemenda í stað fjölda nemenda í námi, samkvæmt nýju fjárveitingalíkani sem Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, ráðherra málaflokksins,…

Fangar í verkfalli, ögrar sér á efri árum, Menningarfréttir

Fangar á Litla Hrauni fóru í verkfall í dag til að mótmæla slæmum kjörum og bágum aðbúnaði. Dagpeningar hafa ekki hækkað í hartnær tvo áratugi og störf eru fá og fábreytileg. Guðmundur…

Fjárlagafrumvarpið kynnt, hinsegin ungmenni, Timothy Spall

Fjárlagafrumvarpið var kynnt í dag. Ríkið er rekið með hagnaði en skuldar enn tugmilljarða. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra boðar aðhald og hagræðingu. Hann fór yfir stóru myndina…

Kynfræðsla í skólum, rafhjól, sýningin Sund

Mikil umræða hefur skapast um kynfræðslu í skólum eftir að myndir úr kennslubók ætlaðri 7-10 ára börnum fóru á flug á netinu. Hvað er verið að kenna börnum , hvers vegna og hver tryggir…

ADHD lyfjanotkun, svindl í MR, menningarfréttir

Óttar Guðmundsson skrifar í Læknablaðinu um ofnotkun ADHD lyfja á Íslandi og gagnrýnir meðal annars að þessi löglega meðerð sé orðin algjörlega stjórnlaus. Hann viti um mjög marga…

Kostnaður við tómstundaiðkun barna. Guðbergs Bergssonar minnst

Við ræðum um kostnað við tómstundaiðkun barna sem getur hæglega numið milljón krónum á ári hjá fimm manna fjölskyldu. Andro Stefánsson, framkvæmdastjóri ÍSÍ, og Viðar Halldórsson félagsfræðingur…

Verðsamráð, máttur mótmæla, Sigurbjörn Árni

Samkeppniseftirlitið hefur sektað Samskip um 4,2 milljarða króna fyrir ólöglegt verðsamráð við Eimskip, sem hafði áður fallist á að greiða 1,5 milljarð króna. Brotin stóðu árum saman…

Íslenska æskulýðsrannsóknin, Lyngby og mannvirkjagerð

Í Kastljósi í kvöld heimsækjum við danska knattspyrnufélagið Lyngby, sem Gylfi Þór Sigurðsson, hefur gengið til liðs við, og þar með fjölgar Íslendingum í liðinu sem stýrt er af Frey…

Hvalveiðar, sirkushópurinn Megawhat

Hvalveiðar mega hefjast á morgun eftir að Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra heimilaði veiðar að uppfylltum ákveðnum skilyrðum. Tímabundið hvalveiðibann rak fleyg á milli stjórnarflokkanna…

Strokulaxar á ferðinni, hrollvekan Kuldi

Grunur leikur á að strokulaxar sem sloppið hafa úr kvíum séu að synda upp ár á Vestfjörðum og Norðvesturlandi. Laxveiðimenn og hollvinir villta laxastofnsins segja þetta umhverfisslysið…

Kostnaður menntaskólanema, lyfjaskortur

Verðbólga og dýrtíð setur strik í reikninginn víða. Menntaskólar landsins eru að byrja og það er svo sannarlega ekki ókeypis að vera að unglingur í Íslandi í dag. Kastljós ræddi við…

Raforkumál - virkja tafarlaust eða spara orku?

Lítilll samhljómur var í ályktunum tveggja ríkisstjórnarflokka í orkumálum á flokksráðfundum helgarinnar. VG vill betri orkunýtingu og stöðva orkusóun sem ekki nýtist til græns sjálfbærs…

ASÍ og ferðaþjónustan, Hamraborg festival

Seðlabanki Íslands hækkaði stýrivexti í gær og hafa þeir ekki verið hærri síðan rétt eftir Hrun. Seðlabankinn bendir á þenslu í atvinnulífinu en verkalýðshreyfingin

Uppbygging í Þorlákshöfn

Mikil uppbygging hefur átt sér stað í Þorlákshöfn undanfarin misseri og stefnir í að íbúafjöldi tvöfaldist á tíu árum. Áform eru um fjárfestingar í landeldi á laxi sem nema allt að…

Skilríkjalausir hælisleitendur á vergangi

Dæmi eru um að hælisleitendur, sem hefur verið synjað um vernd og hafa ekki yfirgefið landið að 30 dögum liðnum eins og lög gera ráð fyrir, lendi á vergangi. Guðrún Hafsteinsdóttir…

Dómsmálaráðherra, endurkoma Nylon

Guðrún Hafsteinsdóttir tók við embætti dómsmálaráðherra fyrr á árinu en ljóst er að hennar bíða mörg verkefni næstu misseri. Hver er stefna hennar í málefnum flóttafólks og hælisleitenda…

Hvalasafnið á Húsavík, úkraínskt leikrit, Litapalletta

Hafsvæðið norður af Húsavík fékk í vor viðurkenninguna Hope spot eða vonarsvæði. Eva Björk Káradóttir, framkvæmdarstjóri Hvalasafnsins á Húsavík er einn þeirra sem staðið hafa að því…

Nauðungaruppboð í Reykjanesbæ, gervigreindarútvarp

Fréttastofa sagði í gær frá máli ungs öryrkja í Keflavík sem er allslaus eftir að sýslumaður samþykkti tilboð í hús hans á nauðungaruppboði. Tilboðið hljóðaði upp á þrjár milljónir…

Átelur stjórnendur Íslandsbanka, 60 gjörninga afmælisveisla

Við höldum áfram að fjalla um Íslandsbankamálið. Hvorki bankastjóri né stjórnarformaður Íslandsbanka hafa viljað veita viðtöl eftir að sátt bankans við Fjármálaeftirlitið var birt…

Sala á hlut ríkisins í Íslandsbanka

Íslandsbanki braut gegn lagaskyldum, veitti villandi upplýsingar og uppfyllti ekki að öllu leyti skylduna um að starfa heiðarlega, af sanngirni og fagmennsku, í sölu á hlut ríkisins…

Stjórnmálaástandið, Flokksstjórinn

Það hefur gengið á ýmsu undanfarna daga á stjórnarheimilinu. Ákvörðun matvælaráðherra um að stöðva hvalveiðar hefur heldur betur fallið í grýttan jarðveg hjá þingmönnum og ráðherrum…

Móttaka flóttamanna, efnahagur og hamingja

Málefni flóttafólks hafa verið í brennidepli í vikunni. Ágreiningur er um málið í ríkisstjórn. Dómsmálaráðherra segir móttökukerfið komið að þolmörkum en fulltrúar Vg eru ósammála.

Ríkisstjórnarsamstarfið og hvalveiðar, gallerí á Hjalteyri

Gott kvöld og velkomin í Kastljós. Það gefur á ríkisstjórnarbátinn þessa dagana eftir yfirlýsingar ráðherra sjálfstæðisflokksins í gær um útlendingamál og ákvörðun Svandísar Svavarsdóttur…

Móttaka flóttamanna

Um 2400 hafa sótt um alþjóðlega vernd það sem af er ári, það er um helmingur þess fjölda sem sótti um vernd í fyrra. Nýr dómsmálaráðherra segir mótttökukerfið komið að þolmörkum. Forsætisráðherra…

Áfengi í verslunum, Erlendur hæfileikastofa

Áfengi verður brátt til sölu hjá öllum helstu stórmörkuðum landsins ef marka má fréttir undanfarinna daga. Hvernig má það vera miðað við að núverandi löggjöf heimilar aðeins smásöluverslun…

Verðvitund í óðaverðbólgu og Grímuverðlaunin

Hagstofan áætlar að kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann hafi dregist saman um 4,8 prósent fyrstu þrjá mánuði ársins. Þar vegur mikil hækkun á matvöruverði hátt en á 13 mánaða tímabili…

Nýjar ákærur í hryðjuverkamálinu

Héraðssaksóknari hefur gefið út nýjar ákærur á hendur tveimur mönnum sem grunaðir eru um hryðjuverkaárás. Í ákærunni er vísað í samskipti mannanna sem eru uppfull af ofbeldisórum,…

Knattspyrnudómarar og líflátshótanir, Barbara Hannigan

Fótboltadómarar hafa þurft að þola mikla gagnrýni, svívirðingar og jafnvel hótanir í sínu starfi. Það keyrði allt um þverbak í byrjun mánaðarins þegar þjálfari karlaliðs Víkings fór…

Umdeilt viðtal við seðlabankastjóra, bandý á Íslandi

Fór seðlabankastjóri yfir strikið í viðtali við Morgunblaðið í dag? Í viðtalinu fer seðlabankastjóri hörðum - og jafnvel háðslegum - orðum um forystu verkalýðshreyfingarinnar, sem…

Endurvinnslu ábótavant, merki íþróttafélaga

Endurvinnsla á Íslandi hefur verið í kastljósinu eftir að Heimildin birti frétt fyrir helgi þar sem fram kom að stór hluti drykkjarumbúða er brenndur en ekki endurunninn eins og gefið…

Aðgerðir gegn verðbólgu

Ríkisstjórnin kynnti í dag aðgerðaráætlun til þess að vinna gegn verðbólgu og frekari hækkun vaxta. Aðgerðirnar fela meðal annars í sé að laun æðstu ráðamanna hækka um 2,5 prósent…

Upprunaábyrgðir grænna orku, heimsreisa án flugs, bjargsig í Grímsey

Sölubanni á upprunaábyrgð á grænni orku frá Íslandi hefur verið aflétt tímabundið. AIB - Evrópsk samtök útgefenda upprunaábyrgðar - bönnuðu sölu á upprunaábyrgð frá Íslandi vegna gruns…

Launahækkanir, Hvítar lygar og Ingvar Helgason

Við niðurlögn Kjararáðs var tekið upp núverandi launafyrirkomulag þingmanna. Fyrir liggja hækkanir og meðal þeirra sem þær hafa gagnrýnt er Inga Sæland, þingmaður Flokks Fólksins.

Stýrivextir og verðbólga, Loreen á Íslandi

Eru stýrivextir farnir að valda verðbólgu frekar en að vinna bug á henni? Vextir voru hækkaðir upp í 7,5 prósent í síðustu viku, eins og fólk með húsnæðislán á breytilegum vöxtum er…

Stytting opnunartíma, nýr Landspítali og Vaknaðu!

Ný kynslóð á vinnumarkaði gerir ríkari kröfu um frítíma og hvíld og henni ber að að mæta með styttingu opnunartíma, samkvæmt stækkandi hópi verslunarfólks. Svava Johansen, forstjóri…

íslenskir gervifætur í Úkraínu, Borgarstjóri Lviv, Útskrift í LHÍ

Ein afleiðinga stríðsins í Úkraínu er sú að margir hafa misst útlimi en á stærsta spítala landsins í borginni Lviv er þessum hópi einmitt sinnt. Stoðtækjaframleiðandinn Össur tekur…

Ástandið í Lviv, heilbrigðiskostnaður öryrkja, Trapo í Ásmundarsal

Þrátt fyrir að Úkraína berjist nú gegn innrásarher hefur stríðið mismikil áhrif í landinu. Í borginni Lviv í vesturhlutanum er iðandi mannlíf en undir niðri má finna áhrif stríðsins.

Verkföll BSRB, meindýraeyðafjölskylda, Sigga Soffía

Verkföll BSRB halda áfram í þessari viku og ná til fleiri sveitarfélaga en áður. Enn virðist bera nokkuð á milli deiluaðila, einkum krafa BSRB um að launahækkanir verði afturvirkar…

Leiðtogafundur Evrópuráðsríkja og staðan í Úkraínu

Niðurstaða hins nýyfirstaðna leiðtogafundar Evrópuráðsins og staðan og horfur í Úkraínu eru umfjöllunarefni Kastljóss kvöldsins. Við ræðum við Þórdísi Kolbrúnu Reykfjörð Gylfadóttur…

Leiðtogafundur Evrópuráðsins, niðurrif bygginga, Opnun

Leiðtogafundur Evrópuráðsins hófst í Hörpu í dag en þar koma saman tugir evrópskra þjóðarleiðtoga til að ræða um stríðið í Úkraínu. Gert er ráð fyrir að á fundinum verði samþykkt að…

ÍL-sjóður, Evrópuráðsfundur og frumsýning á Cannes

Tuttugu lífeyrissjóðir, sem eru stærstu eigendur skuldabréfa ÍL-sjóðs, segja áform fjármálaráðherra um að slíta sjóðnum brot á stjórnarskrá og mannréttindasáttmála. Fjármálaráðherra…

Undraverður bati Tristans, húsnæðisekla, Ástralía og Eurovison

Tveggja og hálfs árs drengur er á batavegi eftir að hafa veikst skyndilega af sjaldgæfum taugasjúkdómi sem lamaði hann og olli hjartastoppi. Bati hans þykir undraverður en hann var…

Hvalveiðar, strandveiðar og leikrit í matvöruverslun

Ný eftirlitsskýrsla MAST leiðir í ljós að ein af hverjum fjórum langreyðum sem veiddar voru síðasta sumar þurfti að skjóta endurtekið áður en þær drápust. Mest þurfti fimm skot í eitt…

Frumkvöðlar og nýsköpun

Nýsköpun setur sterk svip á bæjarbraginn þessa vikuna, Hönnunarmars hófst í gær og stór alþjóðleg ráðstefna um nýsköpun er haldin í Vísindagörðum í dag og á morgun. Nýsköpun er enda…

Staða launafólks, brunavarnir í atvinnuhúsnæði, Open lokar

Ný könnun Vörðu fyrir BSRB sýnir að staða launafólks hefur versnað frá því í fyrra. Fleiri eiga erfitt með að ná endum saman og mæta óvæntum útgjöldum en áður. Rætt við Kristínu Hebu…

Framtíðarskipan framhaldsskóla og fyrsta æfing Júróvisjónfara

Þátturinn verður að mestu leyti helgaður umræðum um framhaldsskólana því barna- og menntamálaráðherra hefur boðað breytingar á framhaldsskólakerfinu og falið nýstofnuðum starfshópi…

Brunavarnir í húsum, slys á rafskútum, afmæli Íslenska dansflokksins

Umfjöllun Kveiks um ólöglegt og jafnvel hættulegt húsnæði vakti mikla athygli í síðustu viku. Ekki síst brá mörgum að sjá niðurgrafinn kolakjallara þar sem fjölskylda frá Venesúela…

Laun og verðlag, ópíóðafaraldur, menningarhátíð á Eyrarbakka

Það stenst ekki skoðun verðlag á Íslandi sé í hæsta móti í Evrópu vegna hárra launa, segir Stefán Ólafsson, fyrrverandi prófessor og sérfræðingur hjá Eflingu. Þegar allt komi til alls…

Ásókn í sjúkrasjóði, leiðtogafundur Evrópuráðs, tónlist og nýsköpun

Félagsmenn í BHM fá ekki lengur ýmsa styrki sem þeir fengu áður. Ástæðan er aukinn kostnaður vegna sjúkradagpeninga. Veikinda starfsmanna hafa aukist og þeir eru lengur frá. Það hefur…

Ofbeldi ungmenna, ferðalög að vori, Svartþröstur

Fréttir af auknu og sýnilegra ofbeldi meðal ungs fólks hafa vakið óhug síðustu daga. En hefur ofbeldið í raun og veru aukist og hvað er til ráða? Rætt við Kára Sigurðsson forstöðumann…

Staðan á leigumarkaði, Natasha S., Hús íslenskunnar

Staðan á leigumarkaði er erfið og dæmi um að fólk þurfi að hírast í ólöglegum brunagildrum. Kveikur birti sláandi dæmi um fjölskyldu sem býr í gluggalausum kolakjallara. Guðmundur…

Róbert Wessman um Alvotech, sérfræðilæknir um bakverki

Bakslag varð á áformum íslenska líftæknifyrirtækisins Alvotech um að setja á markað í Bandaríkjunum hliðstæðu að mest selda líftæknilyfi heims, gigtarlyfinu Humira. Bandaríska lyfjastofnunin…

Knattspyrna og jafnrétti, hrun á bréfum í Alvotech,

Leikmenn munu bera fjólublá armbönd í leik meistara meistaranna í knattspyrnu kvenna í kvöld, Valur-Stjarnan, til þess að sýna samstöðu í jafnréttisbarátttu. Knattspyrnukonur hafa…

Leikritið Nánd, íslenska í framhaldsskólum og hjúkrunarkostnaður

Nemendur sem eiga annað móðurmál en íslensku eru ört stækkandi hópur í skólum landsins. Þeir hafa aðrar þarfir, kalla á breytta kennsluhætti og brotfall úr skóla er algengara þeirra…

Dýr heilbrigðisþjónusta, SMA sjúklingar fá ekki lyf

Magnús Karl Magnússon og Ellý Katrín Guðmundsdóttir hafa rætt opinskátt um alsheimer sjúkdóminn sem Ellý Katrín greindist með fyrir um sjö árum. Hún dvelur nú á hjúkrunarheimili og…

Breytingar á Jöfnunarsjóði, skapandi greinar í Hafnarhúsi og salsa

Fyrirhugaðar breytingar á úthlutunarreglum úr Jöfnunarsjóði sveitarfélaga, sem innviðaráðherra hefur kynnt og vakið hafa misjafnar undirtektir. Mest er óánægjan hjá fámennum sveitarfélögum…

Snjóleysi í skíðaviku, Afturelding, list í Grasagarði og súkkulaðigerð

Setning Skíðavikunnar í Ísafirði hefst með sprettgöngu í Hafnarstræti. Nokkrum klukkustundum fyrir setningu minnir fátt þó á skíðaiðkun enda hefur rigning síðustu daga hreinsað burtu…

Heilsumælingar án eftirlits, skákhrifavaldar, Djöfulsins snillingur

Fréttir um fyrirtækið Greenfit, sem býður meðal annars upp á heilsufarsmælingar með blóðprufum, án þess að hafa leyfi til þess að veita heilbrigðisþjónustu, hafa vakið upp umræðu um…

Mygla í Hlíð, eftirmál Skeggja, Svikull silfurljómi

Mygla á hjúkrunarheimilinu Hlíð á Akureyri hefur haft víðtæk áhrif á starfsfólk, íbúa og gesti. Deilur um kostnað milli ríkisins og Akureyrjarbæjar virðast hafa dregið viðgerðir á…

Fjölskylda í snjóflóði, vantrauststillaga felld, súkkulaðimeistari

Hjón með tvö ung börn sluppu með skrekkinn þegar snjóflóð skall á húsi þeirra á mánudagsmorgunn. Vetrarfrí til Tenerife varð til þess að sjö mánaða gömul dóttir hjónanna var ekki byrjuð…

Staðan á húsnæðismarkaði

Stór hópur fólks á leigumarkaði hefur misst alla von á að geta nokkru sinni fest kaup á húsnæði sökum hertra reglna Seðlabankans um fyrstu kaup, hækkun vaxta og íbúðaverðs. Engin leið…

Snjóflóðið í Neskaupsstað, Greenfit, Góða ferð inn í gömul sár

Snjóflóðið sem féll á hús í Neskaupsstað í gær veldur enn vandræðum í bænum. Rýming stendur enn yfir og henni verður ekki létt strax. Rætt við tvo íbúa, Guðmund Gíslason og Guðrúnu…

Snjóflóð á Austfjörðum, skaðaminnkun og Visitors

Tíu slösuðust en sem betur fer ekki alvarlega þegar snjóflóð féllu á íbúðarhús í Neskaupstað. Á annað hundrað húsa voru rýmd, auk fleiri húsa á Eskifirði og Seyðisfirði. Kastljós ræddi…

Ofbeldi í miðborginni, Menntabúðir, Kjarvalsstaðir 50 ára

Fréttir af ofbeldisverkum í miðborg Reykjavíkur hafa verið áberandi að undanförnu og telja margir að um sé að ræða átök milli ólíkra hópa. Lögreglan segir ástæðu til að hafa áhyggjur…

Áskoranir í orkumálum

Kastljós er helgað orkumálum í kvöld. Á mánudag kom út samantektarskýrsla milliríkjanefndar sameinuðu þjóðanna, þar sem fram kom að hlýnun jarðar verði óstöðvandi og stjórnlaus ef…

Fjárhættuspil og prinsessuleikar

Yalið er að íslendingar eyði að minnsta kosti 10-12 milljörðum á ári í veðmál á ólöglegum netsíðum en sumir telja upphæðina umtalsvert hærri. Álíka upphæðum er svo varið í lögleg spil,…

Skortur á leikskólaplássum, áskoranir gervigreindar, Glerhúsið

Skráningar í leikskóla Reykjavíkur hófust í síðustu viku og eru nú um 500 börn á biðlista eftir plássi. Meirihlutinn í Reykjavík lagði fram viðamikla aðgerðaáætlun í ágúst en lítið…

Utanríkisráðherra um Úkraínuheimsókn, Íslandsklukkan í Þjóðleikhúsinu

Forsætisráðherra og utanríkisráðherra heimsóttu Úkraínu þar sem þær hittu alla helstu ráðamenn landsins og heimsóttu borgir þar sem stríðsglæpir voru framdir. Gestur Kastljóss er Þórdís…

Versnandi líðan ungmenna, frumu- og genameðferðir, Hallgrímur Helgason

Líðan ungmenna hefur farið versnandi undanfarin ár, kvíði og depurð hefur aukist en rannsókn sem kynnt var í gær bendir til þess að COVID hafi ýtt enn meira undir þessa neikvæðu þróun.

Baráttan um Lindarhvol, innanlandspólitík í Úkraínu, hönnun og heimili

Málefni Lindarhvols verður í aðalhlutverki í kvöld. Hvers vegna vilja stjórnarliðar ekki að greinargerð - eða vinnuskjal, eftir því hver eru spurð - fyrrverandi ríkissendurskoðanda…

Sprengingin á Grenivík

Kinga Kleinschmidt hlaut alvarlegan bruna á nær öllum líkamanum þegar sprenging varð í verksmiðju Pharmarctica á Grenivík í fyrra. Norskir læknar sem önnuðust hana segjast aldrei áður…

Vandi mennta-og háskólanema, Madama Butterfly og Volaða land

Fulltrúar framhaldsskólanema kvarta undan álagi í kjölfar styttingar náms í þrjú ár úr fjórum, Þorbjörg Þóroddsdóttir, nemi í Menntaskólanum á Akureyri lýsir sinni upplifun af styttri…

Helga Rakel - lyf við MND, lífeyrissjóðir um ofurlaun, fótboltaleikhús

Kvikmyndagerðarkonan Helga Rakel Rafnsdóttir greindist með MND sjúkdóminn fyrir tveimur árum síðan. Hún hefur barist fyrir því að fá aðgengi að lyfjum sem rannsóknir sýna að hægt geti…

Suðurnesjalína 2, langvinnir verkir tengjast áföllum í æsku, óperan

Við hefjum þáttinn á umræðu um rafmagnsöryggi á Reykjanesskaganum og langvinnum deilum um Suðurnesjalínu 2. Sveitarfélagið Vogar hefur eitt sveitarfélaga á svæðinu hafnað umsókn Landsnets…

Forsmíðuð hús í Grindavík, vinir í vinnunni, miðilsfundur með Ásgrími

Í Grindavík er verið að leggja lokahönd á tvær þriggja íbúða raðhúsalengjur en húsin komu fullsmíðuð og innréttuð á steyptum sökkli hingað til lands frá Eistlandi í desember. Hjálmar…

Bjarni um verðbólgu, Pósturinn lokar átta starfsstöðvum

Verðbólga mælist yfir tíu prósent og hefur ekki verið hærri í fjórtán ár, þrátt fyrir ítrekaðar stýrivaxtahækkanir. Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra boðar aðhald í fjármálaáætlun.

Fátækt og klósetthreinsir

Einstæð tveggja barna móðir segir það veruleika fátæks fólks að þurfa neita sér um nánast allt. Talsmaður fólks í fátækt segir að áföll í lífinu sé langoftast ástæða langvarandi fátæktar.

Lífslokameðferðir, kulnun reynist óalgengari, Matthildur fatahönnuður

Ný rannsókn á kulnun á vegum VIRK sýnir að einungis brot af þeim sem telja sig óvinnufær vegna kulnunar eru í raun með einkenni kulnunar samkvæmt nýuppfærðum skilgreiningum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar,…

Ár frá innrás Rússa í Úkraínu

Á föstudag verður ár liðið frá innrás Rússa í Úkraínu. Þrátt fyrir að ekki sé útlit fyrir að stríðið taki enda í bráð hefur baráttuvilji Úkraínumanna síst minnkað og segjast heimamenn…

Endurskoðun samgöngusáttmála, nýr forstöðumaður KMÍ; Hornsteinn

Bæjarstjórar á höfuðborgarsvæðinu og for­maður um­hverfis- og sam­göngu­nefndar Al­þingis, vilja end­ur­meta sam­göngusátt­mál­ann, þar sem kostnaður við framkvæmdir sé þegar kominn…

Verkbann, íslenskt björgunarfólk í Tyrklandi, rétt öndun

Samtök atvinnulífsins kjósa nú um verkbann á um 20 þúsund starfsmenn Eflingar. Hvers vegna var þessi leið farin og hvaða áhrif mun þetta hafa á íslenskt þjóðfélag. Framkvæmdastjóri…

Forsætisráðherra um hatursorðræðu og verkföll, sýning í Gerðarsafni

Ný könnun sýnir að vantrú Íslendinga á stjórnkerfi og stofnunum er mikil og umburðarlyndi gagnvart ólíkum skoðunum er lítið. Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra ræddi um könnunina,…

Fjölmiðlalæsi, börn með fjölþættan vanda, myndir úr grænmeti

Ný könnun fjölmiðlanefndar sýnir að hugmyndir um að djúpríki hafi ítök í íslensku stjórnkerfi og að fjölmiðlar haldi upplýsingum frá almenningi eru útbreiddar í íslensku samfélagi.

Vinnudeila Eflingar og SA, Á ferð með mömmu

Kjaradeila Eflingar og Samtaka atvinnulífsins er í hnút og þegar hefur borið á því að fólk hamstri bensín vegna yfirvofandi verkfalls. Rætt var við Guðmund Inga Guðbrandsson, ráðherra…

Hælisleitendur, lækningar í Rúanda, heimilisþrif og skipulag

Auglýsing sem birtist nýlega á samfélagsmiðlum í Venesúela hefur vakið athygli. Í auglýsingunni er talað um kosti þess að sækja um hæli á Íslandi. Er með þessu verið að misnota hælisleitendakerfið…

Stýrivaxtahækkanir, föstur

Seðlabankastjóri hefur hlotið gagnrýni fyrir rökstuðning ákvörðunar um stýrivaxtahækkun í gær og trúverðugleiki hans er sagður hafa beðið hnekki. Ein af skýringum seðlabankastjóra…

Óreiða í sjókvíaeldi, gervigreind gerir auglýsingu, Græna röðin

Ríkisendurskoðun birti á mánudag á kolsvarta skýrslu sem gagnrýnir nokkurn veginn allt sem hægt er að gagnrýna í sambandi við uppbyggingu sjókvíaeldis á Íslandi. Stjórnsýsla og eftirlit…

Sólveig Anna og verkföll, Ráfað um rófið

Verkföll Eflingar á Íslandshótelum hófust í dag í skugga dómsmála og harðvítugra deilna um verkfallsboðanir og miðlunartillögu ríkissáttasemjara. Sólveig Anna Jónsdóttir fór yfir stöðuna…

Dökk skýrsla um sjókvíaeldi, frávísun hryðjuverkamáls og Nýlistasafnið

Vendingar voru í hryðjuverkamálinu svokallaða því að í dag var þeim köflum ákærunnar vísað frá Héraðsdómi Reykjavíkur sem lúta að hryðjuverkum. Við ræðum við Halldóru Þorsteinsdóttur…

Loftgæði, krabbameinstilfellum fjölgar, Vetrarhátíð í Reykjavík

Loftmengun á höfuðborgarsvæðinu sprengdi alla skala í janúar og var tvöfalt meiri en viðmiðunarmörk eru á heilu ári. Og þetta var bara bílaútblásturinn, við eigum enn eftir að fá svifryksmengunina…

Sala á flugvél Landhelgisgæslunnar, meira byggingafúsk og töfrabrögð

Dómsmálaráðherra hefur gert Landhelgisgæslunni að selja einu leitar- og björgunaflugrvél landsins til þess að draga úr rekstrarkostnaði. Vélin var sérútbúin að þörfum Íslendinga fyrir…

Hriplek nýbygging í Borgarnesi, Sigurður Ingi um fúsk, einangrunarvist

Gallar í nýbyggingum eru alltof tíðir að mati sérfræðinga og staða kaupenda sem sitja eftir í skemmdu húsnæði er veik. Íbúar í nýrri blokk í Borgarnesi hafa staðið í áralöngu stappi…

Litakóðar veðurstofunnar, Ásmundur Stefánsson, Ex

Gular og appelsínugular veðurviðvaranir eru í gildi um mestallt land í dag og fram á hádegi á morgun. En hvað þýða þessar viðvaranir og hvernig er ákveðið hvort veðurspá kalli á gula…

Ríkisáttasemjari, gæðaeftirlit í nýbyggingum, Anne-Sophie Mutter

Ríkissáttasemjari kynnti í dag miðlunartillögu í deilu Eflingar og Samtaka atvinnulífsins, sem felur í sér að félagar í Eflingu greiði atkvæði um sama samning og önnur stéttarfélög.

Breytingaskeiðið, húsnæðismarkaðurinn og frönsk kvikmyndahátíð.

Mikil framþróun hefur verið í þekkingu á breytingaskeiðinu og áhrifum þess á heilsu og heilbrigði kvenna. Árum saman var því haldið fram að breytingaskeiðið hefði nær eingöngu þau…

Fúsk í byggingariðnaði, í hjólastól eftir slys, leikverkið Marat/Sade

Við ræddum um fúsk í byggingariðnaði og spurðum tvo sérfræðinga hvernig standi á því að svona illa gangi að byggja vatnsheld hús á Íslandi.

50 ár frá Vestmannaeyjagosi

50 ár eru liðin frá því að gos hófst í Vestmannaeyjum og þúsundir íbúa voru fluttir brott af eyjunni á einni nóttu. Þessara tímamóta er minnst með viðburði í Eldheimum í Vestmannaeyjum…

Brjóstapúðar, næring með ADHD og K-pop

Kastljós fjallar um brjóstapúða í framhaldi af umfjöllun Kveiks fyrr í vikunni. Hver er ábyrgð Landlæknisembættisins í að tryggja að nægilegar upplýsingar séu veittar þeim sem njóta…

Trúarofbeldi, Landsnet og Suðurnesjalína 2, Hildur Hákonardóttir

Trúarofbeldi nefnist það þegar ofbeldi er beitt í nafni trúar innan trúfélaga. Anna Margrét Kaldalóns ólst upp í Vottum Jehóva til 12 ára aldurs. Hún stofnaði í vor stuðningshóp fyrir…

Raforkuöryggi, rafsegulmeðferð, heitavatnsskortur á Selfossi

Íbúar á Suðurnesjum voru á án rafmagns, heitavatns og símasambands í um tvær klukkustundir vegna bilunar á Suðurnesjalínu. Raforkuöryggi hefur verið í brennidepli á Suðurnesjum í mörg…

Þjóðarhöll, 3 ár frá flóði á Flateyri, flóttafólk á Laugarvatni

Í dag var kynnt framkvæmdaáætlun um nýja þjóðarhöll sem rísa á í Laugardalnum í Reykjavík. Áætlað er að hún verði 19 þúsund fermetrar að stærð og taki ríflega átta þúsund áhorfendur…
  • Ríkisútvarpið
  • Efstaleiti 1, 103 Reykjavík
  • Sími: 515-3000
  • © RÚV
,