Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Hildur Eir Bolladóttir flytur morgunbæn og orð dagsins.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Við héldum áfram umfjöllun um ástand mála í heiminum. Umræður um hefðbundin öryggis- og varnarmál jukust eftir innrás Rússa í Úkraínu fyrir þremur árum og aftur - með öðrum hætti - eftir yfirlýsingar og aðgerðir Trump Bandaríkjaforseta í efnahagsmálum. Við fórum yfir ástand og horfur með Baldri Þórhallssyni, prófessor í stjórnmálafræði.

Við fjölluðum um tvo listamenn og verk þeirra. Fyrst Ósvald Knudsen og kvikmyndagerð hans; Gunnar Tómas Kristófersson hjá Kvikmyndasafninu sagði okkur frá honum, og svo Johann Sebastian Bach; Magnús Lyngdal fjallaði um Passíurnar hans sem hann kenndi við Matteus og Jóhannes.

Tónlist:

Hljómsveit Magnúsar Ingimarssonar, Vilhjálmur Vilhjálmsson - Ég fer í nótt.

Vilhjálmur Vilhjálmsson - Þú átt mig ein.

Vilhjálmur Vilhjálmsson - Jamaica.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum eru atburðir og málefni líðandi stundar skoðaðir í ljósi sögunnar. Umsjón: Vera Illugadóttir.

Síðari þáttur um Afríkufílinn Jumbo, sem sló í gegn í dýragarðinum í Lundúnum á ofanverðri nítjándu öld, og var síðar fluttur til Bandaríkjanna í sirkus.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Svanhildur Jakobsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Kristín Þóra Haraldsdóttir leikkona. Síðan hún útskrifaðist sem leikkona hefur hún leikið fjölda hlutverka bæði á sviði og fyrir framan myndavélina og ávallt hefur hennar frammistaða vakið eftirtekt. En svo er það sýningin sem hún bjó til, Á rauðu ljósi, þar sem hún er ein á sviðinu í Þjóðleikhúskjallaranum og fjallar um eigin reynslu, af stressi, streitu og því að keyra sig í þrot. Þar fjallar hún á bráðfyndinn hátt um þessa erfiðu reynslu, en einnig af slíkri einlægni að það snertir virkilega við áhorfendum og nú er hún farin að flytja einnig erindi um þessa reynslu. Við fengum Kristínu auðvitað til að segja okkur aðeins frá því hvernig þessi sýning hefur sprungið út og svo fórum við auðvitað með henni aftur í tímann á æskuslóðirnar, í Skotlandi, Englandi og Hlíðunum og röktum okkur svo í gegnum lífið til dagsins í dag.

Sigurlaug Margrét var svo með okkur í matarspjallinu í beinni útsendingu frá suður Evrópu. Hún sagði okkur frá litlum sveitamörkuðum og frönskum kartöflum í þetta sinn.

Tónlist í þættinum í dag:

Vor í Vaglaskógi / Vilhjálmur Vilhjálmsson (Jónas Jónasson, texti Kristján frá Djúpalæk)

Freedom / Wham (George Michael)

I Wanna Dance With Somebody / Whitney Houston (George Merrill & Shannon Rubicam)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Sigurður Ámundason myndlistarmaður og leikskáld.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Samkeppniseftirlitið hefur hafið rannsókn á starfsemi stéttarfélagsins Virðingar. Félagið hefur verið sakað um að grafa undan kjarasamningum veitingafólks.

Íslensk fyrirtæki geta ekki gengist undir eitthvað sem í trássi við íslensk lög, segir utanríkisráðherra. Bandaríska sendiráðið ætlar að endurskoða samninga við fyrirtæki sem vinna eftir stefnu um fjölbreytni, jafnræði og inngildingu.

Tollastríð Bandaríkjanna og Kína stigmagnast. Stjórnvöld í Kína hafa svarað síðustu tollahækkunum Bandaríkjaforseta með því að boða hundrað tuttugu og fimm prósenta toll á bandarískar vörur.

Bandalagsríki Úkraínu heita meira en tuttugu milljörðum evra í ný framlög til hernaðarlegs stuðnings. Þetta var niðurstaða fundar fulltrúa fimmtíu ríkja í Brussel í morgun.

Kennari í Kvikmyndaskóla Íslands vill svör frá stjórnvöldum um framtíð skólans. Skólinn varð gjaldþrota í mars. Kennarar segjast ekki geta unnið launalaust lengur. Þeir séu að missa íbúðir sínar.

Íslenska kvennalandsliðið í handbolta er komið á HM næsta vetur eftir sigur á Ísrael í umdeildum leikjum. Landsliðsþjálfari segir gagnrýni á íslenska liðið óréttmæta.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Íslendingar hafa fengið innsýn í harðari og hættulegri veruleika en fólk á að venjast hér á landi í gegnum fjölda Venesúelabúa sem hafa flutt til Íslands á liðnum árum. Sumir þessara Venesúelabúa hafa sagt sögur sínar í fjölmiðlum þar sem þeir greina frá því að þeir hafi tekið þátt í pólitísku starfi í heimalandinu. Þeir hafa sagt frá því að í kjölfarið að hafi þeir lent í ofsóknum einræðisherrans Nicolas Maduro sem stýrt hefur landinu með harðri hendi í rúman áratug.

Einn Venesúelabúi sem hefur sótt um leyfi til að setjast að hér á landi á þessum forsendum er maður að nafni Orlando Peña Guevara sem er 56 ára gamall. Hann kom hingað til lands ásamt konu sinni, Reddys Jimenez, og tveimur dætrum í janúar í fyrra.

Saga þeirra er sögð í þættinum í dag.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Í Samfélaginu í dag förum við á vakt á Flæðisdeild Landspítalans og köfum ofan í flæðið sem er forsenda þess að spítalinn virki - og hefur sjaldan verið þyngra en nú.

Hvað er að frétta af þessum títtnefnda fráflæðisvanda? Hvað gerir starfsfólkið þegar þetta mennska flæði er nánast stopp og hvað gerist þegar stíflurnar bresta?

Við fylgjumst sérstaklega með Kristinu Kötlu Swan og Þórdísi Friðsteinsdóttur, innlagnastjórum sem eru reyndir hjúkrunarfræðingar en líka eins konar lagerstjórar. Þær standa í ströngu allan daginn við að reyna að finna pláss fyrir veikt fólk - með misjöfnum árangri.

Frá þessum sjónarhóli fær spítalinn á sig svolítið verksmiðjukenndan blæ - en samt snýst þetta alltaf um fólk.

Útvarpsfréttir.

Veraldarvefur tónlistarinnar. Lagasyrpur héðan og þaðan úr víðri veröld.

Lagalisti:

King Sunny Adé - Ode le alaga

Taylor, Ebo - Love and death.

Hart, Su., Mercier, Paddy Le, Churchlow, Eleanor, Scot, Ayodele, Djenge, Sam, Tagoe, Nii, Cradick, Martin - Evening song.

Milosavljevic, Voja - Katanko kolo.

Trio Djurdjevic de Jabukovac - Todorca.

Nedelchev, Stoyan, Grigorov, Stoyan, Trifonov, Trifon, Krastev, Iliya, Trifonov, Trifon and Stanimaka, Trendafilova-Gioreva, Velichka, Dimitrov, Dimitar - Gleday me Ajshe.

Bulgarian Voices Angelite, The - Tri biulbiuia prjat = Three birds are singing.

Rivo Doza - Misa zanako = Misa my child.

Brothers and Sisters - Para zuwa ramara.

Daniel Dr., Kachamba - Anthuwa bodza.

Santtana, Lucas - La Biosphère.

Arocena, Daymé - Por ti.

Útvarpsfréttir.

Skáldsagan Silas Marner kom út í Englandi árið 1861. Hún vakti þegar mikla hrifningu lesenda og gagnrýnenda, en raunsæislegar samfélags- og persónulýsingar og mannleg hlýja hafa þótt einkenna söguna ofar öðru. Aðalpersónan, vefarinn Silas Marner, sest að í smábænum Raveloe eftir að hafa verið útskúfað úr trúarsamfélagi sínu. Hann treystir ekki mönnunum lengur, einangrar sig, og er fyrir vikið litinn hornauga af öðrum bæjarbúum. Eina gleði hans í þessum einmanalega heimi er að safna peningum og vinna. Þegar peningarnir hans hverfa með dularfullum hætti og lítil stúlka birtist fyrirvaralaust á heimili hans, umturnast hins vegar tilvera hans og hann áttar sig á því að þátttaka í mannlegu samfélagi, með öllum göllum þess og kostum, gefur lífi hans raunverulegt gildi.

Þegar Silas Marner kom út hafði höfundurinn, George Eliot, þegar gefið út þrjár bækur sem allar höfðu slegið í gegn. Þegar þarna var komið sögu var einnig orðið ljóst að George Eliot var höfundarnafn fertugrar konu að nafni Marian Evans, sem vakið hafði mikla hneykslun vegna sambanda við gifta karlmenn. Það varð þó ekki til að draga úr vinsældum bóka hennar og er George Eliot enn talin meðal fremstu skáldsagnahöfunda Englands.

Árið 2010 kom Silas Marner. Vefarinn í Raveloe loks út í íslenskri þýðingu Atla Magnússonar. Af því tilefni verður í tveimur þáttum fjallað um rithöfundinn George Eliot og þessa 150 ára gömlu sögu um það hvernig útskúfun og einangrun getur breyst í samkennd þegar fordómar ráða ekki lengur för. Umsjón: Auður Aðalsteinsdóttir. Lesari: Vigdís Másdóttir.

Útvarpsfréttir.

Vínil plata úr safninu dregin fram og spiluð í heild.

Útvarpsfréttir.

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Gestir þáttarins eru nemendur í grunnskóla og krakkafréttamenn. Þau Kamilla Inga, Jökull Ísfjörð og Heiðbjörg Anna ræða dagskrá Barnamenningarhátíðar, lestur, sjónvarpsþætti, leikhús, snjallsímabann og fleira.

Fréttir

Fréttir

Formaður Verkalýðsfélags Akraness segir ákvörðun Hvals hf., um að slá af hvalveiðar í sumar, þungt högg fyrir Vestlendinga og þjóðarbúið í heild .

Sigurður Gísli Björnsson fiskútflytjandi hefur verið dæmdur í þriggja ára fangelsi fyrir skattsvik. Málið er eitt það stærsta sinnar tegundar og þetta er einn þyngsti dómur sem fallið hefur skattsvikamáli hér á landi.

Kristrún Frostadóttir var endurkjörin formaður Samfylkingarinnar með tæplega 99 prósentum atkvæða á Landsfundi flokksins í Grafarvogi í dag.

Formaður Eflingar vonar að rannsókn Samkeppniseftirlitsins leiði í ljós að félagið Virðing sé svokallað gervistéttarfélag sem hafi gert kjarasamning við sjálft sig.

Stefnt er á kolefnishlutlausan skipaflota á heimsvísu árið 2050. Skipafélög sem ná ekki settum markmiðum verða sektuð og þeim sem ná markmiðunum umbunað á móti.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Forstjóri Landsvirkjunar óttast að til verði ný kvótastétt ef áherslum verður breytt varðandi greiðslur fyrir vatnsréttindi vegna virkjanaframkvæmda og landsréttindi vegna fyrirhugaðra raforkuvera.

Sérstaða íslenskrar byggingarsögu er að stærstur hluti bygginga er frá tuttugustu öld segir Pétur H. Ármannsson, arkitekt og sviðsstjóri húsverndarsviðs á Minjastofnun Íslands. Til stendur að aflétta umsagnarskyldu vegna viðhalds og breytinga á húsum sem byggð voru á árunum 1924 til 40 til að létta álagi af stofnuninni.

Brot úr Morgunvaktinni.

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Fjallað um söngvarann og gítarleikarann Þorvald Halldórsson og fyrstu árin sem hann söng og spilaði með Hljómsveit Ingimars Eydal. Þorvaldur varð landsfrægur þegar hann söng lagið Á sjó sem kom út á plötu fyrir jólin 1965 og fleiri lög fylgdu í kjölfarið. Önnur lög sem hljóma þættinum í flutningi Þorvaldar eru Komdu, Bara að hann hangi þurr, Hún er svo sæt, Ég er sjóari, Sjómannskveðja, Fjarlægjast fjöllin blá, Skárst mun sinni kellu að kúra hjá, Ég var átján ára, Í nótt. Sumarást, Ég tek hundinn og Mig dregur þrá.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Skáldsagan Silas Marner kom út í Englandi árið 1861. Hún vakti þegar mikla hrifningu lesenda og gagnrýnenda, en raunsæislegar samfélags- og persónulýsingar og mannleg hlýja hafa þótt einkenna söguna ofar öðru. Aðalpersónan, vefarinn Silas Marner, sest að í smábænum Raveloe eftir að hafa verið útskúfað úr trúarsamfélagi sínu. Hann treystir ekki mönnunum lengur, einangrar sig, og er fyrir vikið litinn hornauga af öðrum bæjarbúum. Eina gleði hans í þessum einmanalega heimi er að safna peningum og vinna. Þegar peningarnir hans hverfa með dularfullum hætti og lítil stúlka birtist fyrirvaralaust á heimili hans, umturnast hins vegar tilvera hans og hann áttar sig á því að þátttaka í mannlegu samfélagi, með öllum göllum þess og kostum, gefur lífi hans raunverulegt gildi.

Þegar Silas Marner kom út hafði höfundurinn, George Eliot, þegar gefið út þrjár bækur sem allar höfðu slegið í gegn. Þegar þarna var komið sögu var einnig orðið ljóst að George Eliot var höfundarnafn fertugrar konu að nafni Marian Evans, sem vakið hafði mikla hneykslun vegna sambanda við gifta karlmenn. Það varð þó ekki til að draga úr vinsældum bóka hennar og er George Eliot enn talin meðal fremstu skáldsagnahöfunda Englands.

Árið 2010 kom Silas Marner. Vefarinn í Raveloe loks út í íslenskri þýðingu Atla Magnússonar. Af því tilefni verður í tveimur þáttum fjallað um rithöfundinn George Eliot og þessa 150 ára gömlu sögu um það hvernig útskúfun og einangrun getur breyst í samkennd þegar fordómar ráða ekki lengur för. Umsjón: Auður Aðalsteinsdóttir. Lesari: Vigdís Másdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Í Samfélaginu í dag förum við á vakt á Flæðisdeild Landspítalans og köfum ofan í flæðið sem er forsenda þess að spítalinn virki - og hefur sjaldan verið þyngra en nú.

Hvað er að frétta af þessum títtnefnda fráflæðisvanda? Hvað gerir starfsfólkið þegar þetta mennska flæði er nánast stopp og hvað gerist þegar stíflurnar bresta?

Við fylgjumst sérstaklega með Kristinu Kötlu Swan og Þórdísi Friðsteinsdóttur, innlagnastjórum sem eru reyndir hjúkrunarfræðingar en líka eins konar lagerstjórar. Þær standa í ströngu allan daginn við að reyna að finna pláss fyrir veikt fólk - með misjöfnum árangri.

Frá þessum sjónarhóli fær spítalinn á sig svolítið verksmiðjukenndan blæ - en samt snýst þetta alltaf um fólk.

Praxis eftir Fay Weldon.

Dagný Kristjánsdóttir les.

Fimmti lestur af 26.

Veðurfregnir kl. 22:05.

Árið 1944 var tekinn upp sá siður hjá Ríkisútvarpinu að lesa alla Passíusálma Hallgríms Péturssonar á föstunni. Sigurður Skúlason les.

Nýtt hljóðrit.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Föstudagsgestur Mannlega þáttarins í þetta sinn var Kristín Þóra Haraldsdóttir leikkona. Síðan hún útskrifaðist sem leikkona hefur hún leikið fjölda hlutverka bæði á sviði og fyrir framan myndavélina og ávallt hefur hennar frammistaða vakið eftirtekt. En svo er það sýningin sem hún bjó til, Á rauðu ljósi, þar sem hún er ein á sviðinu í Þjóðleikhúskjallaranum og fjallar um eigin reynslu, af stressi, streitu og því að keyra sig í þrot. Þar fjallar hún á bráðfyndinn hátt um þessa erfiðu reynslu, en einnig af slíkri einlægni að það snertir virkilega við áhorfendum og nú er hún farin að flytja einnig erindi um þessa reynslu. Við fengum Kristínu auðvitað til að segja okkur aðeins frá því hvernig þessi sýning hefur sprungið út og svo fórum við auðvitað með henni aftur í tímann á æskuslóðirnar, í Skotlandi, Englandi og Hlíðunum og röktum okkur svo í gegnum lífið til dagsins í dag.

Sigurlaug Margrét var svo með okkur í matarspjallinu í beinni útsendingu frá suður Evrópu. Hún sagði okkur frá litlum sveitamörkuðum og frönskum kartöflum í þetta sinn.

Tónlist í þættinum í dag:

Vor í Vaglaskógi / Vilhjálmur Vilhjálmsson (Jónas Jónasson, texti Kristján frá Djúpalæk)

Freedom / Wham (George Michael)

I Wanna Dance With Somebody / Whitney Houston (George Merrill & Shannon Rubicam)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Rætt um menningarvikuna sem er að líða og það sem er efst á baugi og framundan um helgina.

Gestir þáttarins eru nemendur í grunnskóla og krakkafréttamenn. Þau Kamilla Inga, Jökull Ísfjörð og Heiðbjörg Anna ræða dagskrá Barnamenningarhátíðar, lestur, sjónvarpsþætti, leikhús, snjallsímabann og fleira.