Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Bolli Pétur Bollason flytur morgunbæn og orð dagsins.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann og ræddi um gjaldþrot Northvolt, stöðuna í Úkraínu og kosningarnar á Grænlandi.

Grjótmulningsstöðin á Ártúnshöfða á að víkja fyrir Borgarlínu. Arnhildur Pálmadóttir arkitekt vakti athygli á þessu í vikunni og segir tímabært að læra að meta það sem við eigum. Gæði felist í því að geta lesið iðnaðarsöguna í byggingum eins og þessum húsum.

Á laugardag hefst ný þáttaröð á Rás 1, Tilraun sem stóð í 1000 ár heitir hún. Guðrún Hálfdánardóttir fjallar þar um sögu byggðarinnar í Flatey á Skjálfanda og öðrum afskekktum byggðum.

Í síðasta hluta þáttarins var Eiríkur Guðmundsson, sagnfræðingur og fyrrverandi þjóðskjalavörður, gestur okkar. Hann hefur rannsakað tildrög og afleiðingar þess að Danir ákváðu að gefa Íslendingum styttuna af Bertel Thorvaldsen árið 1874.

Tónlist:

Ingi Bjarni Trio - Visan.

Marína Ósk - Haflína.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Við erum að nálgast miðjan Mottumars, slagorð þessa árlega átaks Krabbameinsfélagsins, gegn krabbameinum hjá körlum, þetta árið er: Ertu að grínast með þinn lífsstíl? Þar er vakin athygli á óheilbrigðum og heilbrigðum lífsvenjum sem við getum haft. Guðni Gíslason, ritstjóri Fjarðarfrétta, kom til okkar í dag og deildi sögu sinni, en hann greindist með blöðruhálskrabbamein nánast fyrir tilviljun fyrir rúmu ári. Með Guðna kom Halla Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagsins.

Í Hafnarfirði hefur börnum og ungmennum með margvíslegan vanda staðið til boða að fara í músíkmeðferð hjá Ingu Björk Ingadóttur músíkmeðferðarfræðingi. En hvað er músíkmeðferð? Inga segir að hver og einn hafi sinn eigin grunntón, takt, flæði og hraða og þegar unnið sé markvisst með tónlistina sé hún ótrúlega öflug. Meðferðin hentar vel þeim sem eigi erfitt með hefðbundna tjáningu og henti einmitt þar sem samtalsmeðferð geri það ekki. Við ræddum við Ingu Björk í þættinum og sungum með henni lag, sem hún hafði sérstaklega samið texta fyrir okkur og þáttinn.

Leikdeild Ungmennafélags Gnúpverja sýnir um þessar mundir í Árnesi gleðileikinn Sex í sveit í leikstjórn Bjarkar Jakobsdóttur. Fyrstu sýningum hefur verið mjög vel tekið enda fjörmikil sýning og hlutverkin eru auðvitað í höndum fólks úr sveitinni, fólk sem leggur á sig að æfa hvert einasta kvöld í margar vikur eftir fullan vinnudag. Oddrún Ýr Sigurðardóttir er ein þeirra sem leikur í sýningunni, hún er líka garðyrkjubóndi í Garðyrkjustöðinni í Hrunamannahreppi, þroskaþjálfi og reiðkennari. Við heyrðum í Oddrúnu í dag.

Tónlist í þættinum í dag:

Við viljum lifa / Ríó Tríó (L. Alberto, texti Helgi Pétursson)

Lífið er lotterí / Þrjú á palli (höf lags ókunnur, texti Jónas Árnason)

Í ró / Inga Björk Ingadóttir (Inga Björk Ingadóttir)

Leikur að vonum / Mánar (Ólafur Þórarinsson, texti Jónas Friðrik Guðnason)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Ráðgjafi Rússlandsforseta segir að vopnahlé yrði ekkert annað en smá hvíld fyrir Úkraínuher. Rússneskir ráðamenn fá í dag kynningu frá fulltrúum Bandaríkjastjórnar á þrjátíu daga vopnahléi sem Úkraínumenn hafa samþykkt.

Tveir karlar og ein kona eru í gæsluvarðhaldi grunuð um að hafa banað manni, eftir að hafa svipt hann frelsi og kúgað af honum fé. frelssviptingu, fjárkúgun og manndráp í fyrradag. Fimm hefur verið sleppt úr haldi.

Maður sem varð hjónum í Neskaupstað að bana með klaufhamri er ósakhæfur vegna alvarlegra veikinda, hann sætir öryggisgæslu á réttargeðdeild.

Eldgos á Sundhnúksgígaröðinni gæti hafist innan þriggja daga, segir eldfjallafræðingur sem telur að jarðskjálftahrina við Reykjanestá tengist kvikusöfnun.

Sóttvarnahópur Heilbirðigsstofnunar Austurlands telur sig hafa hindrað útbreiðslu berkla á Fáskrúðsfirði. Að minnsta kost tveir hafa smitast af veikum einstaking og fleiri fara í berklapróf. Með sýklalyfjum má hindra að fók veikist og fari að smita.

Afar þungbært er að þurfa að boða verkfall í Borgarleikhúsinu, segir formaður félags íslenskra listamanna en ekkert hafi miðað í kjaradeilu þeirra. Formaður stjórnar Leikfélagsins telur hins vegar að félagið hafi boðið vel.

Fimm ár eru í dag frá fyrsta samkomubanninu vegna Covid.

Þingmaður Viðreisnar vill að þingið geri skurk í klæðaburði þingmanna og leggur til að þeir skrýðist einkennisbúning; skikkjum og hárkollum.

Orri Steinn Óskarsson er nýr fyrirliði karlandsliðsins í fótbolta. Þjálfarinn segir næstu gullkynslóð tilbúna að taka við keflinu.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Í vikunni voru kynnt á Alþingi tvö þingmál sem sýna áhyggjur ríkisstjórnarflokkanna af samþjöppun kvóta og eigna hér á landi hjá stærstu útgerðarfélögum landsins. Þessi þingmál fela í sér nýja stefnumörkun sem er annars eðlis en hjá síðustu ríkisstjórn.

Annað málið snýst um beiðni frá þingmönnum úr ríkisstjórnarflokkunum um að matvælaráðherra, Hanna Katrín Friðriksson, flytji Alþingi skýrslu um umsvif stærstu útgerðarfélaga landsins í íslensku atvinnulífi.

Hitt málið snýst um frumvarp Hönnu Katrínar Friðriksson matvælaráðherra um gagnsæi og tengda aðila í sjávarútvegi. Þessu frumvarpi ætla að takmarka mögulega samþjöppun í eignarhaldi fiskveiðikvóta. Ráðherra lagði frumvarpið fram á Alþingi í vikunni og var fyrsta umræða um það í dag.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Í dag tökum við snúning á hagsmunabaráttu stúdenta. Á dögunum birtist frumvarp um breytingu á lögum um menntasjóð námsmanna. Markmið frumvarpsins er að skýra lögin, þá sérstaklega fyrirkomulag um námsstyrki og endurgreiðslur, en hagsmunasamtök stúdenta hafa gagnrýnt hluta frumvarpsins og segja að breytingarnar geti, í einhverjum tilfellum, gert illt verra fyrir stúdenta. Lísa Margrét Gunnarsdóttir, forseti Landssambands íslenskra stúdenta, kíkir við og ræðir þessi mál við okkur.

Og síðan fáum við umfjöllun frá Grétu Sigríði Einarsdóttur, fréttamanni RÚV á Vesturlandi. Hún kom við á Tilraunabúinu Hesti á dögunum og við fáum að heyra allt um það um miðbik þáttar.

Og að lokum fáum við pistil frá Stefáni Gíslasyni umhverfisstjórnunarfræðingi og pistlahöfundi Samfélagsins.

Tónlist úr þættinum:

TOM PETTY - Learning To Fly.

ROBERT PLANT & STRANGE SENSATION - All The Kings Horses.

LOLA YOUNG - Messy.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Í þessari viku fær Grænland sérstaka athygli á Rás 1 og flutt verður grænlensk tónlist í þættinum "Á tónsviðinu". Þar er af ýmsu að taka og má þar til dæmis nefna trommudans, kórlög eftir grænlensku tónskáldin Jonathan Bertelsen, Peter Olsen og Henrik Lund, og tónlist sem hinn þekkti söngvari Rasmus Lyberth hefur samið. Einnig verður flutt lag sem kom út á plötu með grænlensku rokksveitinni Sume árið 1973 og var tileinkað Heimaey í tilefni af Vestmannaeyjagosinu sama ár. Umsjón með þættinum hefur Una Margrét Jónsdóttir og lesari er Björn Þór Sigbjörnsson.

Útvarpsfréttir.

Eyðibýlið er viðtals og tónlistarþáttur þar sem viðmælandi er settur í þá stöðu að verða að dvelja í eina viku í einangrun á eyðibýli. Þar hefur hann allt til alls nema fjölmiðla og fjarskiptatæki. Til að stytta honum stundir fær hann að velja nokkur lög til að hlusta á, eina bók til að lesa og svo eitt þarfaþing sem hann má hafa með sér. Í þættinum gerir viðmælandinn grein fyrir vali sínu og svo því helsta sem hann myndi taka sér fyrir hendur í þessar einnar viku einveru.

Viðmælandi Héðins Halldórssonar er Salka Guðmundsdóttir, leikskáld.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Fyrir ofan Nuuk stendur stytta af trúboðanum Hanse Egede, en koma hans til Vestur-Grænlands árið 1721 markar upphaf nýlendutímans í sögu landsins. Styttan hefur margsinnis verið skemmd, hausinn jafnvel fengið að fjúka og á hana krotað; DECOLONIZE. Við skoðum samvirkni grænlensku sjálfstæðisbaráttunnar og tónlistarsögu landsins í þætti dagsins.

Nína Hjálmarsdóttir rýnir líka í leiksýninguna Þetta er Laddi, sem frumsýnd var í Borgarleikhúsinu um liðna helgi, og Halla leitar að meðmælum fyrir menningarefni hjá starfsfólki verslana í Kringlunni.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Konungurinn lengi lifi, skrifaði Donald Trump um sjálfan sig á samfélagsmiðlum í gær.

Frá því að hann tók við embætti forseta í Janúar hefur hann unnið að því að gjörbylta bandarísku stjórnkerfi og samfélagi með suðurafríska tæknimógúlinn Elon Musk sér við hlið.

Hugmyndirnar sem þeir styðjast í niðurrifinu og uppbyggingu hins nýja samfélags hafa lengi verið að bruggast í tæknigeiranum - og þær eru róttækari en marga grunar.

Lýðræðið er komið á endastöð, og Bandaríkin þurfa snjallan forstjóra sem stýrir samfélaginu eins og sprotafyrirtæki. Það þarf að byggja upp einveldi, nýtt konungsdæmi, segja jafnvel sumir.

Þessa dagana sökkvum við okkur ofan í þessar byltingarhugmyndir og hugsuðina á bakvið þær, konungssinnana í Kisildal.

Í þætti dagsins kynnum við okkur stofnun bandaríska lýðveldisins og veltum fyrir okkur frjálslyndisstefnunni, liberalismanum, sem Peter Thiel og fleiri álíta vera komna á endastöð.

Fréttir

Fréttir

Einn var handtekinn í dag í tengslum við rannsókna lögreglu á manndrápsmáli í vikunni. Alls hafa níu verið handteknir vegna rannsóknarinnar; fimm verið sleppt en þrír úrskurðaðir í gæsluvarðhald.

Björgunarsveitar fundu í morgun ferðamann sem ekkert hafði spurst til síðan á laugardag. Hann hafði gengið úr Seyðisfirði í Loðmundarfjörð varla með nokkurn skapaðan hlut og át jurtir til að seðja sárasta hungrið.

Rússlandsforseti segist samþykkur vopnahléi á milli Rússlands og Úkraínu með ákveðnum skilyrðum. Samkomulag um vopnahlé þurfi að leiða af sér varanlegan frið. Það yrðu vonbrigði fyrir heimsbyggðina alla ef Rússar samþykkja ekki vopnahléstillögu að mati Bandaríkjaforseta.

Halla Gunnarsdóttir er nýr formaður VR, fjölmennasta stéttarfélagi landsins. Hún hlaut nærri helming atkvæða.

Héraðsdómur Reykjavíkur sýknaði í dag Landsnet og íslenska ríkið af kröfu nokkurra landeigenda vegna eignarnáms í tengslum við lagningu Suðurnesjalínu tvö.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Fjórir eru í haldi lögreglunnar á Suðurlandi, þar af þrjú í gæsluvarðhaldi í tengslum við rannsókn á manndrápi, fjárkúgun og frelsissviptingu. Sá fjórði var handtkeinn í dag; þau sem eru í gæsluvarðhaldi eru landsþekktur ofbeldismaður, kona á fertugsaldri og piltur um tvítugt.

Málið hefur vakið óhug en maðurinn, sem er á sjötugsaldri, var skilinn eftir á göngustíg í Gufunesi. Hann var fluttur á sjúkrahús en lést skömmu síðar.

Tollastríð Bandaríkjastjórnar við Evrópusambandið er skollið á fyrir alvöru og það gæti verið að færast í aukana. Rúmur sólarhringur er liðinn síðan fyrstu aðgerðirnar tóku gildi - þegar Bandaríkjamenn hækkuðu tolla á stál og álvörur...nokkrum klukkustundum síðar tilkynnti Evrópusambandið um mótaðgerðir - og í dag byrjaði svo önnur umferð. Björn Malmquist hefur verið að fylgjast með þróun mála í gær og í dag.

Um tuttugu ára sögu Íbúðalánasjóðs sem breyttist í ÍL-sjóð fyrir nokkrum árum virðist vera að ljúka - með tillögum að uppgjöri sem kynntar voru í vikunni. VIðræðunefnd fjármála- og efnahagsráðherra og ráðgjafar lífeyrissjóða sem eru stærstu kröfuhafar sjóðsins leggja til að ríkissjóður gefi út ný skuldabréf fyrir 540 milljarða, til að gera upp eldri skuld við ÍL-sjóð, og ríkisábyrgð á skuldbindingum sjóðsins.

Í þessum þáttum köfum við djúpt ofan í þjóðsögukistu heimsins. Sögurnar eru allskonar, sumar fyndnar, aðrar fróðlegar, sumar alveg út í hött og enn aðrar kannski svolítið hræðilegar eða draugalegar. Í hverjum þætti heyrum við tvær eða þrjár þjóðsögur frá ýmsum heimshornum.

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Þjóðsögur þáttarins:

Strákurinn og fiðlan (Brasilía)

Og þess vegna hló fiskurinn...(Indland)

Leikraddir:

Agnes Wild

Anna Marsibil Clausen

Arna Rún Gústafsdóttir

Felix Bergsson

Guðni Tómasson

Hafsteinn Vilhelmsson

Karl Pálsson

Kristján Guðjónsson.

Lestur og umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Hlustendum veitt innsýn í efnisskrá tónleika kvöldsins.

Beinar útsendingar frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.

Veðurfregnir kl. 22:05.

Árið 1944 var tekinn upp sá siður hjá Ríkisútvarpinu að lesa alla Passíusálma Hallgríms Péturssonar á föstunni. Sigurður Skúlason les.

Nýtt hljóðrit.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Við erum að nálgast miðjan Mottumars, slagorð þessa árlega átaks Krabbameinsfélagsins, gegn krabbameinum hjá körlum, þetta árið er: Ertu að grínast með þinn lífsstíl? Þar er vakin athygli á óheilbrigðum og heilbrigðum lífsvenjum sem við getum haft. Guðni Gíslason, ritstjóri Fjarðarfrétta, kom til okkar í dag og deildi sögu sinni, en hann greindist með blöðruhálskrabbamein nánast fyrir tilviljun fyrir rúmu ári. Með Guðna kom Halla Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri Krabbameinsfélagsins.

Í Hafnarfirði hefur börnum og ungmennum með margvíslegan vanda staðið til boða að fara í músíkmeðferð hjá Ingu Björk Ingadóttur músíkmeðferðarfræðingi. En hvað er músíkmeðferð? Inga segir að hver og einn hafi sinn eigin grunntón, takt, flæði og hraða og þegar unnið sé markvisst með tónlistina sé hún ótrúlega öflug. Meðferðin hentar vel þeim sem eigi erfitt með hefðbundna tjáningu og henti einmitt þar sem samtalsmeðferð geri það ekki. Við ræddum við Ingu Björk í þættinum og sungum með henni lag, sem hún hafði sérstaklega samið texta fyrir okkur og þáttinn.

Leikdeild Ungmennafélags Gnúpverja sýnir um þessar mundir í Árnesi gleðileikinn Sex í sveit í leikstjórn Bjarkar Jakobsdóttur. Fyrstu sýningum hefur verið mjög vel tekið enda fjörmikil sýning og hlutverkin eru auðvitað í höndum fólks úr sveitinni, fólk sem leggur á sig að æfa hvert einasta kvöld í margar vikur eftir fullan vinnudag. Oddrún Ýr Sigurðardóttir er ein þeirra sem leikur í sýningunni, hún er líka garðyrkjubóndi í Garðyrkjustöðinni í Hrunamannahreppi, þroskaþjálfi og reiðkennari. Við heyrðum í Oddrúnu í dag.

Tónlist í þættinum í dag:

Við viljum lifa / Ríó Tríó (L. Alberto, texti Helgi Pétursson)

Lífið er lotterí / Þrjú á palli (höf lags ókunnur, texti Jónas Árnason)

Í ró / Inga Björk Ingadóttir (Inga Björk Ingadóttir)

Leikur að vonum / Mánar (Ólafur Þórarinsson, texti Jónas Friðrik Guðnason)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Konungurinn lengi lifi, skrifaði Donald Trump um sjálfan sig á samfélagsmiðlum í gær.

Frá því að hann tók við embætti forseta í Janúar hefur hann unnið að því að gjörbylta bandarísku stjórnkerfi og samfélagi með suðurafríska tæknimógúlinn Elon Musk sér við hlið.

Hugmyndirnar sem þeir styðjast í niðurrifinu og uppbyggingu hins nýja samfélags hafa lengi verið að bruggast í tæknigeiranum - og þær eru róttækari en marga grunar.

Lýðræðið er komið á endastöð, og Bandaríkin þurfa snjallan forstjóra sem stýrir samfélaginu eins og sprotafyrirtæki. Það þarf að byggja upp einveldi, nýtt konungsdæmi, segja jafnvel sumir.

Þessa dagana sökkvum við okkur ofan í þessar byltingarhugmyndir og hugsuðina á bakvið þær, konungssinnana í Kisildal.

Í þætti dagsins kynnum við okkur stofnun bandaríska lýðveldisins og veltum fyrir okkur frjálslyndisstefnunni, liberalismanum, sem Peter Thiel og fleiri álíta vera komna á endastöð.