Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Alfreð Örn Finnsson flytur morgunbæn og orð dagsins.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Á Vestfjörðum er, eins og við vitum, öflugt og gott samfélag sem enn skal eflt og bætt. Fyrir liggur svokölluð vinnslutillaga að svæðisskipulagi Vestfjarða til 2050 þar sem mörkuð er stefna um uppbyggingu til framtíðar. Stefnt er að fjölgun íbúa á svæðinu, þeir eru í dag rúmlega sjö þúsund en verða - gangi allt eftir 11 þúsund um miðja öld. Aðalsteinn Óskarsson sagði frá.

Sunnlendingar máttu áður fyrr fara á vöðum eða ferjum yfir fljótin sem renna um Suðurland. Sögur fólks sem fór gangandi eða ríðandi yfir beljandi fljót eru nú sagðar í máli og myndum í Húsinu á Eyrarbakka. Lýður Pálsson safnstjóri Byggðasafns Árnesinga var á línunni.

Þjóðvegur 66 er eins konar tákn um Bandaríkin og er löngu orðinn víðfrægur úr bókmenntum, kvikmyndum og tónlist. Saga hans er þó ekki ýkja löng, leiðin var tekin í notkun 1926 og aflögð fyrir fjörtíu árum. Vera Illugadóttir sagði sögu eins þekktasta þjóðvegar heims.

Tónlist:

Creedence Clearwater Revival - Have you ever seen the rain.

Rod Stewart - Maggie May.

Nat King Cole - Route 66.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Íris segir frá nýjustu bók sinn Bylur sem var að koma út.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Við fræddumst í dag um nám og kennslu íslensku sem annars máls í framhaldsskólum, með sérstakri áherslu á inngildingu og fjölmenningu, en málþing um einmitt það var haldið í byrjun júní á Ísafirði. Þar kom fagfólk saman í málstofum og miðluðu reynslu og þekkingu sín á milli. Jóna Dís Bragadóttir, skólastjóri Tækniskólans og Heiðrún Tryggvadóttir, skólameistari Menntaskólans á Ísafirði, sögðu okkur betur frá málþinginu og mikilvægi þessarar kennslu í þættinum í dag.

Þjóðlagahátíðin á Siglufirði fagnar um þessar mundir 25 ára afmæli. Fyrsta hátíðin var haldin sumarið 2000 og hefur verið haldin árlega síðan að frátöldu einu ári. Þjóðlagahátíðin verður haldin dagana 2. til 6. júlí og ber yfirskriftina Fljúga hvítu fiðrildin. Listrænn stjórnandi hátíðarinnar frá upphafi er Gunnsteinn Ólafsson tónskáld og hann kom til okkar í dag og sagði betur frá og fræddi okkur um þjóðlagatónlist.

Tónlist í þættinum í dag:

Vonarströnd / Íkorni (Stefán Örn Gunnlaugsson)

Heimþrá / Brek (Guðmundur Atli Pétursson, Sigmar Þór Mattíasson, Harpa Þorvaldsdóttir, Jóhann Ingi Benediktsson. Texti Jóhann Ingi Benediktsson)

Kveitevisa / Österlide (Þjóðlag)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Hildur Guðbjörg Kristjánsdóttir.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Sjúkratryggingar Íslands ná ekki að sinna lögbundnu hlutverki sínu nema að hluta. Þetta kemur fram í nýrri úttekt Ríkisendurskoðunar. Bæta þurfi innkaupaferla og efla eftirlit með kostnaði.

Fjörutíu og einn hið minnsta hefur verið drepinn á Gaza í dag, þar af 14 sem voru að sækja sér neyðaraðstoð. Ísraelsher segir athyglinni beint aftur að Gaza eftir að vopnahlé náðist við Íran.

Átök halda áfram á Alþingi um veiðigjaldsfrumvarp ríkisstjórnarinnar, sjöunda daginn. Hörð gagnrýni starfandi forsætisráðherra á stjórnarandstöðuna hleypti þingstörfum í uppnám í morgun og hnútur ganga á víxl.

Innlendar afurðastöðvar fengu sextíu prósent af innflutningskvóta fyrir nauta-, svína- og alifuglakjöt í nýlegu útboði. Framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda segir þetta undarlegt, því kvótinn hafi verið settur á til að auka samkeppni.

Ný borhola hjá hitaveitu Blönduóss og Skagafjarðar er talin geta þrefaldað afköst veitunnar. Fimm ára leit að heitu vatni fyrir hitaveituna er því lokið.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Í áratugi hefur kastalahúsið á Arngerðareyri í Ísafirði vakið aðdáum og furðu fólks sem hefur farið um Djúpið.

Bygging hússins leiddi til þess að kaupfélagið sem byggði húsið, og Sigurður Þórðarson stýrði, varð gjaldþrota árið 1934. Sigurður hafði þá búið í húsinu ásamt eiginkonu sinni Ástu Jónsdóttur í nokkur ár.

Samtímamenn Sigurðar furðuðu sig á því af hverju þetta hús var byggt á þessum stað og hefur þeirri spurningu í raun aldrei verið svarað.

Frændi Ástu Jónsdóttur, lögfræðingurinn og hæstaréttardómarinn Karl Axelsson, segir hér frá sögunni um byggingu kastalahússins sem sögð var í fjölskyldu hans. Þessi saga snýst um ástina og baráttu Sigurðar og efnamannsins Stefáns Þorlákssonar úr Mosfellssveit um hjarta Ástu.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Í gær fjölluðum við í Samfélaginu um aðför að loftslagsvísindum og vísindastofnunum í Bandaríkjunum og við höldum okkur á svipuðum nótum í dag. Umrót í vísindalandslagi Bandaríkjanna gæti haft víðtækari áhrif. Einar Mantyla, sérfræðingur í nýsköpun hjá Orkídeu – sem hefur fengist við svokallaða vísindalega nýsköpun um árabil – ætlar að setjast hjá okkur og ræða spekileka sem hefur lengi legið til Bandaríkjanna en gæti verið að snúast við.

En síðan veltum við fyrir okkur lífríkinu við Mógilsá – Arnhildur Hálfdánardóttir hitti Brynju Hrafnkelsdóttur, skógfræðing, á förnum vegi og slóst í för með henni í rannsóknarleiðangur.

Og að lokum kíkir Edda Olgudóttir við eins og hún gerir alla miðvikudaga. Hún er sérstakur vísindamiðlari Samfélagsins og ætlar í dag að fræða okkur um greiningar á DNA í andrúmslofti.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Lagalisti:

NdegéOcello, Meshell - Trouble.

Ingibjörg Elsa Turchi - Solo.

Ragnhildur Gísladóttir, Tómas R. Einarsson - Þú kysstir mína hönd.

Shabaka, La Havas, Lianne - Kiss me before I forget (feat. Lianne La Havas).

Christy, June - Kissing Bug.

Johnson, Gus, Williams, John, Sims, Zoot, Anthony, Bill, Lloyd, Jerry - You're my girl.

Goodman, Benny, Goodman, Benny Quartet, Wilson, Teddy, Krupa, Gene, Hampton, Lionel - Whispering.

Daniel, Poppy - I?ve Never Been in Love Before.

Guðmundur St. Steingrímsson Tónlistarm., Pálmi Gunnarsson, Guðmundur Ingólfsson Tónlistarm. - Vem kan segla förutan vind.

Schmid, Stefan Karl, Duppler, Lars, Hilmar Jensson - Frá liðnu vori.

Potter, Chris - Dream of home.

Davis, Miles - Flamenco sketches.

Útvarpsfréttir.

Leikin er íslensk tónlist sem tengist sveitalífinu og sumarstörfum af ýmsum toga og endurflutt erindi þar sem rætt er um fráfærur og selveru fyrrum.

Frú Sigurlína Sigtryggsdóttir segir frá fráfærum í Eyjafirði og getur nokkurra vorverka til sveita. Upptaka frá vorinu 1949 , Hún segir einnig frá Selveru í Eyjarfjarðardal og Djúpadal í Eyjafirði.

Umsjón: Jónatan Garðarson.

(Áður á dagskrá 1998)

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Fyrir 50 árum síðan stofnaði semballeikarinn Helga Ingólfsdóttir tónlistarhátíð sem í dag er sú elsta og jafnframt stærsta sinnar tegundar á landinu. Fjölmörg ný íslensk tónverk hafa orðið til fyrir Sumartónleika í Skálholti, en hátíðin hefur líka skapað sér sess sem mikilvæg tónlistarhátíð langt út fyrir landsteinana. Við rifjum upp umfjöllun um upphafskonu Sumartónleikanna og ræðum við núverandi listrænan stjórnanda hátíðarinnar, Benedikt Kristjánsson. Við heyrum líka síðasta heimspekipistil í bili frá Freyju Þórsdóttur, sem að þessu sinni fjallar um athygli og einmanaleika í samhengi við róttæka tæknivæðingu nútímans. Og Gréta Sigríður Einarsdóttir rýnir í nýútkomna skáldsögu Soffíu Bjarnadóttur, Áður en ég brjálast. En við byrjum á því að kynna okkur hátíð sem fer fram á Raufarhöfn um helgina. Berglind María Tómasdóttir, flautuleikari og listrænn stjórnandi hátíðarinnar leit við í hljóðstofu.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Einar Hugi Böðvarsson ræðir við Hjalta Nordal, tónskáld, um tónsmíðar á tímum gervigreindar. Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir veltir því fyrir sér hvort það sé í sjálfu sér gott að vera uppi, og Lóa Björk ræðir við tvo meðlimi hljómsveitarinnar Mukka.

Fréttir

Fréttir

Leiðtogar Atlantshafsbandalagsríkja komu sér í dag saman um stóraukin útgjöld til varnarmála. Donald Trump Bandaríkjaforseti fagnaði sigri fyrir Bandaríkin, Evrópu og vestræna menningu.

Þórunn Sveinbjarnardóttir forseti Alþingis segist viss um að vilji sé til þess að semja um þinglok svo sómi sé að fyrir Alþingi. Staðan sé þó vissulega flókin.

Sextán manns frá Gaza eru á leið til Íslands með aðstoð utanríkisráðuneytisins. Fólkið hefur fengið dvalarleyfi á grundvelli fjölskyldusameiningar.

Landsáætlun um útrýmingu riðuveiki, sem hófst hér á landi fyrir þremur árum, miðar vel. Áætlað er að um tíu prósent af íslenska sauðfjárstofninum sé nú með verndandi eða mögulega verndandi gen gegn riðu.

Fjármálaeftirlit Seðlabankans hefur lokið máli varðandi lögbrot Íslenskra verðbréfa með sátt, og sektað fyrirtækið um 20 milljónir króna.

Ungur frjálslyndur ríkisþingmaður af innflytjendaættum er í lykilstöðu til að verða næsti borgarstjóri New York-borgar. Hann skákaði fyrrverandi ríkisstjóra í forvali Demókrata.

Umsjón: Þorgils Jónsson og Ævar Örn Jósepsson

Tæknimaður: Mark Eldred

Stjórn útsendingar: Annalísa Hermannsdóttir

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Aðildarríki Atlantshafsbandalagsins, NATO, skuldbinda sig til að verja fimm prósentum af vergri landsframleiðslu til varnar- og öryggismála á ári hverju frá og með 2035 eða fyrr. Yfirlýsing þessa efnis var samþykkt á leiðtogafundi bandalagsins í den Haag í Hollandi 25. júní. Leiðtogar NATO-landanna fagna þessu, aðrir eru gagnrýnni - en allir virðast sammála um að fundurinn og niðurstaða hans marki tímamót. Ævar Örn Jósepsson segir frá.

Miklu fleiri konur er karlar hafa lokið háskólamenntun hér og sér ekki fyrir endann á þeim kynjahalla en sambærilegan halla er að finna um allan heim. Hann hefur orðið til á löngum tíma og minnkar ekki fyrr en sókn kvenna í háskólanám mettast segir Jón Torfi Jónasson fyrrverandi prófessor í viðtali við Önnu Kristínu Jónsdóttur.

Áætlað er að á bilinu 150 til 200 þúsund lömb með mótstöðu gegn riðuveiki hafi fæðst á nýliðnum sauðburði og hafa þau aldrei verið fleiri frá því aðgerðir gegn riðu hófust. Þá má ætla að um tíu prósent af íslenska fjárstofninum sé kominn með verndandi eða mögulega verndandi gen gegn riðu. Landsáætlun um útrýmingu riðiveiki gerir ráð fyrir að Ísland verði orðið riðulaust eftir tuttugu ár. Ágúst Ólasson ræðir fið Eyþór Einarsson hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins.

Umsjón: Ævar Örn Jósepsson

Tæknimaður: Mark Eldred

Spennum beltin og ferðumst hringinn með KrakkaRÚV! Stórskemmtilegir fjölskylduþættir fyrir ferðalanga á ferð um Ísland. Þjóðsögur og ævintýri, bílaleikir, fróðleiksmolar og sögur frá krökkum á öllum aldri. Í hverjum þætti er spurningakeppni þar sem kemur í ljós hvaða fjölskyldumeðlimur veit mest um Ísland...nú eða hlustaði best á þáttinn!

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir og Jóhannes Ólafsson.

Við hefjum hringferðina á Reykjanesskaga. Heimamaðurinn Jón Grétar frá Suðurnesjabæ segir okkur frá leyndum perlum, við heyrum þjóðsöguna um Rauðhöfða og lærum nýjan bílaleik. Ef þið hlustið vel gætuð þið fengið gott forskot í spurningakeppninni í lokin!

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir með innlendum og erlendum flytjendum.

Hljóðritun frá tónleikum Zurich Sing-Akademie kórsins og B'Rock barrokksveitarinnar sem fram fóru á Beethovenhátíðinni í Bonn, 8. september sl.

Á efnisskrá er Missa Solemnis i D-dúr op. 123 eftir Ludwig van Beethoven.

Einsöngvarar: Birgitte Christensen, Sophie Harmsen, Johannes Weisser og Thomas Walker.

Stjórnandi: René Jacobs.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Í gær fjölluðum við í Samfélaginu um aðför að loftslagsvísindum og vísindastofnunum í Bandaríkjunum og við höldum okkur á svipuðum nótum í dag. Umrót í vísindalandslagi Bandaríkjanna gæti haft víðtækari áhrif. Einar Mantyla, sérfræðingur í nýsköpun hjá Orkídeu – sem hefur fengist við svokallaða vísindalega nýsköpun um árabil – ætlar að setjast hjá okkur og ræða spekileka sem hefur lengi legið til Bandaríkjanna en gæti verið að snúast við.

En síðan veltum við fyrir okkur lífríkinu við Mógilsá – Arnhildur Hálfdánardóttir hitti Brynju Hrafnkelsdóttur, skógfræðing, á förnum vegi og slóst í för með henni í rannsóknarleiðangur.

Og að lokum kíkir Edda Olgudóttir við eins og hún gerir alla miðvikudaga. Hún er sérstakur vísindamiðlari Samfélagsins og ætlar í dag að fræða okkur um greiningar á DNA í andrúmslofti.

Gepla kom út árið 1952. Gerpla er einskonar skopstæling á Fóstbræðrasögu, sem rekur æviferil fóstbræðranna Þorgeirs Hávarssonar og Þormóðar Kolbrúnarskálds í upphafi elleftu aldar.

Höfundur les. Hljóðritað 1956.

Lestrar Halldórs Laxness úr safni RÚV eru færðir þjóðinni að gjöf í samstarfi við Guðnýju Halldórsdóttur og Sigríði Halldórsdóttur, dætur skáldsins.

eftir Halldór Laxness.

Höfundur les.

(Hljóðiritað 1956)

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Við fræddumst í dag um nám og kennslu íslensku sem annars máls í framhaldsskólum, með sérstakri áherslu á inngildingu og fjölmenningu, en málþing um einmitt það var haldið í byrjun júní á Ísafirði. Þar kom fagfólk saman í málstofum og miðluðu reynslu og þekkingu sín á milli. Jóna Dís Bragadóttir, skólastjóri Tækniskólans og Heiðrún Tryggvadóttir, skólameistari Menntaskólans á Ísafirði, sögðu okkur betur frá málþinginu og mikilvægi þessarar kennslu í þættinum í dag.

Þjóðlagahátíðin á Siglufirði fagnar um þessar mundir 25 ára afmæli. Fyrsta hátíðin var haldin sumarið 2000 og hefur verið haldin árlega síðan að frátöldu einu ári. Þjóðlagahátíðin verður haldin dagana 2. til 6. júlí og ber yfirskriftina Fljúga hvítu fiðrildin. Listrænn stjórnandi hátíðarinnar frá upphafi er Gunnsteinn Ólafsson tónskáld og hann kom til okkar í dag og sagði betur frá og fræddi okkur um þjóðlagatónlist.

Tónlist í þættinum í dag:

Vonarströnd / Íkorni (Stefán Örn Gunnlaugsson)

Heimþrá / Brek (Guðmundur Atli Pétursson, Sigmar Þór Mattíasson, Harpa Þorvaldsdóttir, Jóhann Ingi Benediktsson. Texti Jóhann Ingi Benediktsson)

Kveitevisa / Österlide (Þjóðlag)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON