Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Aldís Rut Gísladóttir flytur.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Trump og Úkraína og þau mál öll voru á dagskrá þegar Bogi Ágústsson settist við Heimsgluggann; einnig heimildamynd um námuvinnslu á Grænlandi sem hefur verið tekin úr birtingu hjá danska ríkisútvarpinu.

Stórframkvæmdir eiga til að fara fram úr áætlunum, taka lengri tíma en áætlað var og kosta meira en reiknað var með. Hvernig stendur á því og er hægt að gera betri áætlanir? Við ræddum málið við Þórð Víking Friðgeirsson lektor við verkfræðideild Háskólans í Reykjavík.

Í síðasta hlutanum forvitnuðumst við svo um áform um að gefa Íslendingasögurnar út á rafrænu formi - Já, Íslendingasögurnar eru á leið á netið. Lilja Dögg Jónsdóttir, framkvæmdastjóri Almannaróms, sagði okkur frá því.

Tónlist:

Frank Sinatra - That's life.

Frank Sinatra - I've got you under my skin.

Chris Rea - The road to hell.

Kári Egilsson Band - Half-Moon.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Áföll af ýmsum toga geta haft alvarleg áhrif á þroska og velferð barna til framtíðar litið. Rannsóknir hafa sýnt fram á mikilvægi þess að skólar og aðrar stofnanir mæti þörfum barna sem verða fyrir áföllum. Sigrún Harðardóttir, dósent við Félagsráðgjafardeild HÍ, kom í þáttinn í dag en hún stýrir málstofu um farsæld barna og áföll og áskoranir í nútímanum á Félagsráðgjafaþingi sem fram fer á föstudaginn. Með henni kom Ragnheiður Hergeirsdóttir, lektor við Félagsráðagjafardeild HÍ, en hún heldur erindi á þinginu um börn sem búa við erfiðar aðstæður, eða eru jaðarsett og eru því líklegri en önnur til að búa við langvarandi og alvarlegri vanda í kjölfar samfélagslegra áfalla eða hamfara.

Við kíktum í heimsókn í Systrasamlagið, sem nú er til húsa við Óðinsgötu 1, en var stofnað 2013 á Seltjarnarnesi og var á þeim tíma dáldið nýtt konsept í verslunar- og kaffihúsarekstri á Íslandi. Þetta er verslun og lífrænt kaffihús og byggt á þeirri hugsjón að víkka út hugmyndina um heilsubúð og færa nær almenningi og hafa andann alltaf með í efninu. Þannig tóku þær stefnuna systurnar Jóhanna & Guðrún Kristjánsdætur strax í upphafi að bjóða ekki eingöngu upp á holla og góða fæðu, heldur einnig t.d. lífrænan jógafatnað og jógavörur. Þær æfðu handbolta í æsku sem þær segja að hafi kennt sér ákveðið úthald og seiglu sem komi sér vel í svona rekstri þar sem skiptast á skin og skúrir.

Tónlist í þættinum í dag

Egils appelsín / Spilverk þjóðanna (Egill Ólafsson, Valgeir Guðjónsson, Sigurður Bjóla Garðarsson, texti Egill Ólafss., Valgeir Guðjónss., Sigurður Bjóla, Kristján Jónsson og Sveinbjörn Egilsson)

Ameríka / Valdimar Guðmundsson og Þorsteinn Einarsson (Bragi Valdimar Skúlason, texti Magnús Eiríksson)

Með hækkandi sól / Systur (Lovísa Elísabet Sigrúnardóttir / Lay Low)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Daníel Daníelsson ljóðskáld.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Stjórnvöld í Rússlandi eru alfarið á móti hugmyndum Breta og Frakka um að þrjátíu þúsund manna herlið Evrópuríkja verji Úkraínu ef samningar um stríðslok nást. Úkraínuforseti fundar í dag með erindreka Bandaríkjastjórnar.

Unnið er í kappi við tímann við að reyna að afstýra verkföllum sem boðuð eru í fimm framhaldsskólum og einum tónlistarskóla á morgun. Fundur í deilunni hélt áfram hjá ríkissáttasemjara í morgun.

Stjórnarandstaðan sótti hart að Ingu Sæland í hennar fyrsta fyrirspurnartíma á Alþingi. Hún svaraði litlu um styrkjamál Flokks fólksins.

Ísraelsmenn tóku í dag við líkum fjögurra gísla sem voru í haldi Hamas-samtakanna. Þetta er í fyrsta sinn sem lík gísla eru afhent ísraelskum yfirvöldum.

Samgöngustofa nýtir ekki allar heimildir í lögum til að bæta flugöryggi, að mati þingmanns Sjálfstæðisflokks.

Fasteignamarkaðurinn er að taka við sér eftir lægð í fyrra. Hagfræðingur segir vaxtalækkanir Seðlabankans gera það að verkum að fleiri eigi ráð á húsnæði.

Akureyrarbær sendi ekki íbúum tilkynningu þegar loftgæði fóru langt yfir heilsuverndarmörk fyrr en degi eftir að það gerðist. Framkvæmdastjóri heilbrigðiseftirlits Norðurlands segir að verklagsreglur gagnist lítið ef þeim er ekki fylgt.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Heimildarmynd um hvernig danska ríkið og þarlendir fjárfestar högnuðust ævintýralega á námu á Grænlandi á 19. og 20. öld hefur verið mikið í umræðunni í löndunum tveimur eftir að hún var frumsýnd í danska ríkisútvarpinu í byrjun mánaðarins. Myndin heitir Hið hvíta gull Grænlands.

Myndinni var kippt úr sýningu í danska ríkisútvarpinu í gær í kjölfar mikillar umræðu þar í landi sem náði inn til ríkisstjórnar Danmerkur. Ástæðan er sú að í myndinni eru settar fram umdeildar og umdeilanlegar staðhæfingar um tekjur og hagnað Dana af þessari námu.

Umræðan um myndina heldur áfram á fullu þar sem margir á Grænlandi telja að þessar skekkjur í myndinni breyti ekki helsta inntaki myndarinnar um arðrán Dana í landinu.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Hvernig tökumst við á við breytta heimsmynd vegna loftslagsbreytinga, hnignunar líffræðilegs fjölbreytileika og annarra umhverfisógna. Á dögunum kom út samnorrænt greinasafn sem fjallar um hlutverk lista, bókmennta og skapandi athafna í að bregðast við þessum breytingum. Auður Aðalsteinsdóttir, forstöðumaður Rannsóknaseturs Háskóla Íslands í Þingeyjarsveit, er annar ritstjóra safnsins og hún ætlar að kíkja til okkar til að ræða þetta áhugaverða safn, ásamt Önu Stanicevic, doktor í menningarfræðum frá Háskóla Íslands og lektor við Háskólann í Helsinki.

Svokallaðar básabúðir þar sem fólk getur leigt bás undir notaðar flíkur skjóta víða upp kollinum þessa dagana. Bræðurnir Hlynur Snær Jóhannesson og Styrmir Jarl Rafnsson opnuðu eina slíka á Selfossi í ársbyrjun, alveg við þjóðveginn í miðju iðnaðarhverfi. Arnhildur hitti Hlyn á ferð Samfélagsins um Suðurlandið í síðustu viku og ræddi við hann um reksturinn og hringrásarhugsunina á bak við hana.

Og síðan ætlum við að heyra áður óflutt viðtal við Ragnheiði Kristjánsdóttur, prófessor í sagnfræði við HÍ. Við ræddum við hana í kringum alþingiskosningarnar síðasta nóvember um listabókstafi og ýmislegt fleira sem tengist pólitík. Viðtalið var aldrei flutt vegna óviðráðanlegra aðstæðna, en í lok þáttar fær það loksins að líta dagsins ljós.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Una Margrét Jónsdóttir.

Helgina 22.- 23. febrúar stendur Tónlistardeild Listaháskóla Íslands fyrir flutningi á elstu óperu eftir konu sem varðveist hefur, en það er óperan „La liberazione di Ruggiero dall´isola di Alcina“ (Björgun Ruggieros af eyju Alcinu) sem Francesca Caccini samdi árið 1625. Í tilefni af þessu verður þátturinn "Á tónsviðinu" 20. febrúar helgaður óperum eftir konur allt frá 17. öld til seinni hluta 20. aldar. Flutt verður atriði úr óperu Francescu Caccini, en einnig úr óperum eftir Önnu Amalíu af Brunswick-Wolfenbüttel, Louise Bertin, Ethel Smyth, Theu Musgrave og Karólínu Eiríksdóttur. Umsjón með þættinum hefur Una Margrét Jónsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Eyðibýlið er viðtals og tónlistarþáttur þar sem viðmælandi er settur í þá stöðu að verða að dvelja í eina viku í einangrun á eyðibýli. Þar hefur hann allt til alls nema fjölmiðla og fjarskiptatæki. Til að stytta honum stundir fær hann að velja nokkur lög til að hlusta á, eina bók til að lesa og svo eitt þarfaþing sem hann má hafa með sér. Í þættinum gerir viðmælandinn grein fyrir vali sínu og svo því helsta sem hann myndi taka sér fyrir hendur í þessar einnar viku einveru.

Viðmælandi í Eyðibýlinu er listdansarinn, leikstjórinn og jógakennarinn Auður Bjarnadóttir sem rekur Lótu-Jógasetur. Umsjón: Margrét Sigurðardóttir.

Útvarpsfréttir.

.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Smásagnasafnið Brotin kona eftir femíníska tilvistarspekinginn Simone de Beauvoir kom út árið 1967 og var hennar síðasta skáldverk. Þar er að finna þrjár sögur sem endurspegla á ólíkan hátt togstreytuna á milli sjálfsmyndar kvenna og hefðbundinna kynhlutverka. Bókin kom út þýðingu Jórunnar Tómasdóttur í haust, Ásdís Rósa Magnúsdóttir ritstýrði og Irma Erlingsdóttir, ritaði innganginn. Við ræðum við Irmu í þætti dagsins.

Einnig verður rætt við Hrafnhildi Mörtu Guðmundsdóttur, sellóleikara og Sólveigu Sigþórsdóttur, fiðluleikara, meðlimi í píanókvartettinum Neglu. Negla leikur í Salnum á sunnudag og þar mun meðal annars tenórsöngvarinn James Joyce koma við sögu.

Útvarpsfréttir.

Fréttir

Fréttir

Kennaraforystan hefur samþykkt innanhússtillögu ríkissáttasemjara í deilu við ríki og sveitarfélög. Afstaða ríkis og sveitarfélaga fæst í kvöld og þá ræðst hvort verkföllum verður frestað.

Nýr meirihluti í Reykjavík kýs nýjan borgarstjóra á aukafundi í borgarstjórn síðdegis á morgun.

Verði loðnukvótinn eins lítill og Hafrannsóknarstofnun ráðleggur þá dugar hlutur Vinnslustöðvarinnar í eina stutta veiðiferð, segir framkvæmdastjórinn.

Fyrrverandi varaforseti Bandaríkjaforseta og fleiri flokkssystkin hans í Repúblikanaflokknum gagnrýna forsetann fyrir að kalla forseta Úkraínu einræðisherra.

Það er næstum ómögulegt að fá sér úr pelaflösku með skyrdrykk án þess að sulla yfir sig allan sagði þingmaður í fjögurra klukkutíma umræðu um plasttappa.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Skatturinn og héraðssaksóknari réðust um miðjan síðasta mánuð í umfangsmiklar aðgerðir í tengslum við rannsókn á þaulskipulögðum skattsvikum - sem kölluð hafa verið reikningaverksmiðjur.

Flokkur fólksins heldur landsfund sinn á laugardaginn. Flokkur sem bauð fyrst fram fyrir níu árum tók sæti á þingi fyrst 2017. sæti í ríkisstjórn fyrir áramót og allt útlit fyrir að sé líka kominn í borgarstjórn. Það hefur gustað um formanninn og stofnandann Ingu Sæland sem segir augljóst að flokkurinn sé stjórntækur og vel það.

Í þessum þáttum köfum við djúpt ofan í þjóðsögukistu heimsins. Sögurnar eru allskonar, sumar fyndnar, aðrar fróðlegar, sumar alveg út í hött og enn aðrar kannski svolítið hræðilegar eða draugalegar. Í hverjum þætti heyrum við tvær eða þrjár þjóðsögur frá ýmsum heimshornum.

Umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir.

Þjóðsögur þáttarins:

Skjaldbakan og fuglarnir (Suð-austur Afríka)

Svínið og björninn fara í viðskipti (Tékkland og Slóvakía)

Nú skyldi ég hlæja, væri ég ekki dauður (Ísland)

Leikraddir:

Arna Rún Gústafsdóttir

Guðni Tómasson

Karl Pálsson

Katrín Ásmundsdóttir

Ragnar Eyþórsson

Þorgerður Ása Aðalsteinsdóttir

Lestur og umsjón: Ingibjörg Fríða Helgadóttir

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Hlustendum veitt innsýn í efnisskrá tónleika kvöldsins.

Einleikarinn, hljómsveitarstjórinn og höfundurinn tala við Pétur Grétarsson um hörpukonsertinn Sigla eftir Lottu Vennäkoski.

Einnig ræðir Katie Buckley um hörpuna og fyrstu kynni sín af hljóðfærinu

Beinar útsendingar frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.

Bein útsending frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Eldborg, Hörpu.

Á efnisskrá:

*Forleikur að óperunni Brottnáminu úr kvennabúrinu eftir Wolfgang Amadeus Mozart.

*Sigla, hörpukonsert eftir Lottu Wennäkoski.

*Sinfónía nr. 4, Rómantíska sinfónían, eftir Anton Bruckner.

Einleikari: Katie Buckley.

Stjórnandi: Eva Ollikainen.

Kynnir: Pétur Grétarsson.

Veðurfregnir kl. 22:05.

Árið 1944 var tekinn upp sá siður hjá Ríkisútvarpinu að lesa alla Passíusálma Hallgríms Péturssonar á föstunni. Sigurður Skúlason les.

Nýtt hljóðrit.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Áföll af ýmsum toga geta haft alvarleg áhrif á þroska og velferð barna til framtíðar litið. Rannsóknir hafa sýnt fram á mikilvægi þess að skólar og aðrar stofnanir mæti þörfum barna sem verða fyrir áföllum. Sigrún Harðardóttir, dósent við Félagsráðgjafardeild HÍ, kom í þáttinn í dag en hún stýrir málstofu um farsæld barna og áföll og áskoranir í nútímanum á Félagsráðgjafaþingi sem fram fer á föstudaginn. Með henni kom Ragnheiður Hergeirsdóttir, lektor við Félagsráðagjafardeild HÍ, en hún heldur erindi á þinginu um börn sem búa við erfiðar aðstæður, eða eru jaðarsett og eru því líklegri en önnur til að búa við langvarandi og alvarlegri vanda í kjölfar samfélagslegra áfalla eða hamfara.

Við kíktum í heimsókn í Systrasamlagið, sem nú er til húsa við Óðinsgötu 1, en var stofnað 2013 á Seltjarnarnesi og var á þeim tíma dáldið nýtt konsept í verslunar- og kaffihúsarekstri á Íslandi. Þetta er verslun og lífrænt kaffihús og byggt á þeirri hugsjón að víkka út hugmyndina um heilsubúð og færa nær almenningi og hafa andann alltaf með í efninu. Þannig tóku þær stefnuna systurnar Jóhanna & Guðrún Kristjánsdætur strax í upphafi að bjóða ekki eingöngu upp á holla og góða fæðu, heldur einnig t.d. lífrænan jógafatnað og jógavörur. Þær æfðu handbolta í æsku sem þær segja að hafi kennt sér ákveðið úthald og seiglu sem komi sér vel í svona rekstri þar sem skiptast á skin og skúrir.

Tónlist í þættinum í dag

Egils appelsín / Spilverk þjóðanna (Egill Ólafsson, Valgeir Guðjónsson, Sigurður Bjóla Garðarsson, texti Egill Ólafss., Valgeir Guðjónss., Sigurður Bjóla, Kristján Jónsson og Sveinbjörn Egilsson)

Ameríka / Valdimar Guðmundsson og Þorsteinn Einarsson (Bragi Valdimar Skúlason, texti Magnús Eiríksson)

Með hækkandi sól / Systur (Lovísa Elísabet Sigrúnardóttir / Lay Low)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson og Lóa Björk Björnsdóttir.

Konungurinn lengi lifi, skrifaði Donald Trump um sjálfan sig á samfélagsmiðlum í gær.

Frá því að hann tók við embætti forseta í Janúar hefur hann unnið að því að gjörbylta bandarísku stjórnkerfi og samfélagi með suðurafríska tæknimógúlinn Elon Musk sér við hlið.

Hugmyndirnar sem þeir styðjast í niðurrifinu og uppbyggingu hins nýja samfélags hafa lengi verið að bruggast í tæknigeiranum - og þær eru róttækari en marga grunar.

Lýðræðið er komið á endastöð, og Bandaríkin þurfa snjallan forstjóra sem stýrir samfélaginu eins og sprotafyrirtæki. Það þarf að byggja upp einveldi, nýtt konungsdæmi, segja jafnvel sumir.

Næstu vikurnar ætlum við að sökkva okkur ofan í þessar byltingarhugmyndir og hugsuðina á bakvið þær, konungssinnana í Kisildal.

Í fyrsta þættinum fjöllum við um þýsk-amerísk-nýsjálenska fjárfestinn Peter Thiel, læriföður varaforsetans JD Vance og fyrsta áhrifamanninn úr Silicon Valley sem studdi við Donald Trump.

Það efni sem við notuðum við gerð þáttarins var meðal annars eftirfarandi:

Textar eftir Peter Thiel:

- Zero to One: Notes on Startups, Or How to Build the Future (2014)

- Education of a Libertarian (2009):

https://www.cato-unbound.org/2009/04/13/peter-thiel/education-libertarian/

- The Straussian Moment (2007):

https://gwern.net/doc/politics/2007-thiel.pdf

Viðtöl við Thiel:

- Triumph of the Counter-Elites (2024):

https://podcastnotes.org/honestly-with-bari-weiss/peter-thiel-on-the-triumph-of-the-counter-elites-honestly-with-bari-weiss/

- Peter Thiel is taking a break from democracy (2023):

https://www.theatlantic.com/politics/

archive/2023/11/peter-thiel-2024-election-politics-investing-life-views/675946/

- The state contains violence (2023):

https://www.youtube.com/watch?v=qh_nxwTwKrg

Umfjallanir blaðamanna um Thiel

- Ævisagan The Contrarian: Peter Thiel and Silicon Valley's Pursuit of Power (2019) eftir Max Chafkin.

- Inside the New Right, Where Peter Thiel Is Placing His Biggest Bets (2022):

https://www.vanityfair.com/news/2022/04/inside-the-new-right-where-peter-thiel-is-placing-his-biggest-bets