Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Bjarni Þór Bjarnason flytur.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Umsjón: Kristján Kristjánsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Við fræddumst í dag um lífræna ræktun á Íslandi og lífræna matvælaframleiðslu. Anna María Björnsdóttir tónlistkarkona bjó lengi í Danmörku, þar kynntist hún Jesper sem ólst upp á lífrænum bóndabæ á Jótlandi. Nokkrum árum og börnum síðar fluttu þau til Íslands og Anna fór að kynna sér lífræna ræktun á Íslandi, eða kannski skort á henni og hún fór að reyna að breyta því. Hún hefur nú framleitt heimildarmyndina Gróu, ásamt Tuma Bjarti Valdimarssyni, um lífræna ræktun hér á landi. Þau sögðu okkur frá myndinni og lífrænni ræktun í þættinum.

Fyrir um það tveimur árum komu til okkar höfundar nýrrar matreiðslubókar sem gefin var út í tengslum við námið í Hótel- og matvælaskólanum í Kópavogi. Nú er komin út ný útgáfa en bókin er unnin með það að leiðarljósi að efla kennslu og þekkingu nemenda í matreiðslu og styðja við markmið matreiðslubrautarinnar um menntun í matargerð. Þetta er jú eini skólinn sem kennir þessar matvælagreinar á Íslandi og við könnuðum í þættinum stöðuna í skólanum í dag? Er næg aðsókn og hvaða brautir eru vinsælli en aðrar? Við töluðum við einn höfunda bókarinnar og deildarstjóra skólans Hermann Þór Marinósson og framkvæmdastjóra skólans Harald Sæmundsson.

Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag og í korti dagsins segir Magnús frá hugrenningum sínum um paradís, himnaríki eða sumarlandið eins og margir vilja kalla þann stað þar sem framliðnir ástvinir dvelja. Magnús var á ferð í Herjólfi í mikilli brælu og veltingi og paradísin leitaði á hann þegar hann sá aðra farþega þjást af sjóveikinni sem er ólæknanleg á meðan á ferðalaginu stendur.

Tónlist í þættinum í dag:

Aldrei of seint / Mannakorn (Magnús Eiríksson)

Peaceful Easy Feeling / Eagles (Jack Tempchin)

Villtir strengir / Sextett Ólafs Gauks (Oddgeir Kristjánsson, texti Loftur Guðmundsson)

If Paradise is Half as Nice / Amen corner (Battisti, Mogol & Fichman)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón hefur Már Wolfgang Mixa dósent við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Brúin yfir Ferjukotssíki í Borgarfirði gaf sig í morgun vegna vatnavaxta og klaka. Ferðamenn lentu í vandræðum í vatnselg á Holtavörðuheiði í nótt. Björgunarsveitarmaður synti til þeirra í öryggislínu til að bjarga þeim af þaki bíls þeirra.

Lögreglustjórinn á Norðurlandi Eystra hefur opnað aðgerðarstjórn á Húsavík til að undirbúa viðbrögð við hugsanlegu eldgosi í Bárðarbungu. Rólegt var við Bárðarbungu í nótt.

Samningaviðræður um vopnahlé á Gaza halda áfram í Katar. Ísraelar hafa hert árásir og drepið minnst sextíu og tvo síðasta sólarhring.

Síma- og netsamband lá niðri á Skagaströnd frá miðnætti og framundir morgun þegar klakastykki ruddi niður bráðabirgðatengingu ljósleiðara yfir á skammt utan við bæinn.

Samningaviðræður kennara við sveitarfélögin halda áfram í dag. Formaður Kennarasambands Íslands segir kröfur þeirra óbreyttar.

Stefnt er að setningu Alþingis fyrir mánaðamót. Flokkur fólksins fer með formennsku í flestum þingnefndum.

Matvöruverð hækkaði minna um áramótin en búist var við. Engar vísbendingar eru um frekari hækkanir í janúar, segir verkefnastjóri verðlagseftirlits ASÍ.

Hafrannsóknastofnun þarf fé til að rannsaka loðnustofninn, segir formaður Samtaka sjávarútvegsfélaga. Engar loðnuveiðar voru í fyrra.

Ísland hefur leik á heimsmeistaramóti karla í handbolta á morgun og mætir þá Grænhöfðaeyjum.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Hvernig hugsum við um framtíðina? Er hún línuleg? Hringur? Kannski í laginu eins og blóm? Í fyrsta viðtali í framtíðarviðtalsröð Samfélagsins og Borgarbókasafnsins ræðum við við Juan Camilo, fjölmenningarfulltrúa hjá Háskóla Íslands og fræðimann og kennara, í breiðum skilningi þeirra orða, um framtíðina, forvera, menntun og ýmislegt fleira.

Síðan fáum við til okkar Eddu Olgudóttur, vísindamiðlara Samfélagsins, sem beinir í dag sjónum sínum að örveraflórunni.

Og svo heyrum við viðtal Samfélagsins við Guðrúnu Dröfn Whitehead, safnafræðing, sem tekið var á síðasta ári, um víkingaímyndir, útrásarvíkinga, karlmennsku og pólitískar öfgahreygingar.

Tónlist:

Lenker, Adrianne - Sadness as a Gift.

Útvarpsfréttir.

Tónlist frá ýmsum tímum úr ólíkum héruðum Djasslandsins. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlist frá útsendingarlogg 2025-01-15

Óskar Guðjónsson, Magnús Jóhann Ragnarsson - Greindargerjun.

Brown, Ray, Peterson, Oscar, Getz, Stan, Ellis, Herb, Roach, Max, Gillespie, Dizzy - It's the talk of the town.

James, Elmore, Wilkins, Joe, Bivens, Cliff, Williamson, Sonny Boy, Campbell, Dave, O'Dell, Frock - Eyesight to the blind.

Mikael Máni Ásmundsson - Birthday.

Wright, Lizz - All the Way Here.

Steingrímur Karl Teague, Magnús Trygvason Eliassen, Andri Ólafsson Kontrabassaleikari, Ari Árelíus, Rebekka Blöndal - Hvað þú vilt (feat. Moses Hightower).

Fitzgerald, Ella and her Famous Orchestra - Stairway to the stars.

Haden, Charlie, Jarrett, Keith - Don't ever leave me.

Myers, Amina Claudine, Smith, Wadada Leo - Jaqueline Kennedy Onassis Reservoir.

Afro-Latin Jazz Orchestra, O'Farrill, Arturo - Clump, unclump.

Einar Scheving - Hvert örstutt spor.

ADHD Hljómsveit - Hofslundur.

Mondragon, Joe, Pepper, Art, Hawes, Hampton, Bunker, Larry - Holiday flight.

Útvarpsfréttir.

Robert Schumann (1810–1856) var eitt merkasta tónskáld nítjándu aldar. Hann er erkitýpa hins rómantíska snillings og sveiflaðist stöðugt á milli oflætis og deyfðar, ofsalegra afkasta og algjörs aðgerðaleysis. Draumur Schumanns um að verða konsertpíanisti rættist ekki, en fyrsta áratug tónsmíðaferils síns helgaði hann píanóinu alla krafta sína og voru 23 fyrst útgefnu tónverk hans samin fyrir einleikspíanó. Þar á meðal eru mörg af merkustu og þekktustu verkum sem skrifuð hafa verið fyrir hljóðfærið. Sex þeirra hljóma í þessari þáttaröð, öll samin á gríðarlega frjósömu fjögurra ára tímabili (1834–38) og þrungin persónulegum tilvísunum og táknum. Í þáttunum er ljósi varpað á þessi tengsl með brotum úr dagbókum og bréfum og sagt frá áhrifum ástarmála hins unga tónskálds á tilurð verkanna.

Umsjón: Halldór Hauksson.

Schumann hófst handa við að semja Davidsbündlertänze, op. 6, í ágúst 1837, örfáum dögum eftir að Clara Wieck hafði gefið honum til kynna í bréfi að hún vildi deila lífi sínu með honum, og hafði lokið uppkasti að því um miðjan september. Áhrif unnustunnar ungu á tilurð þessara átján dansa eru ljós strax í byrjun verksins þegar Schumann vitnar í masúrka sem er að finna í verki eftir Clöru. „Þessir dansar geyma margar hugsanir um brúðkaup okkar – þeir urðu til í mestu sælutilfinningu sem ég hef nokkurn tíma upplifað!“ En verkið er líka menningarpólítískt innlegg. Schumann skar upp herör gegn því sem honum fannst vera yfirborðskennt og innihaldsrýrt í tónlist. Í huga hans varð til fylking persóna, með raunverulegar fyrirmyndir að meira eða minna leyti, sem barðist við hlið hans undir merki hins forna Davíðs konungs gegn hinum skammsýnu Filisteum samtímans. Í Dönsum Davíðsbandalagsins kviknar þessi heillandi heimur til lífs.

Lesarar með umsjónarmanni eru Jóhannes Ólafsson og Halla Harðardóttir.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson, Lóa Björk Björnsdóttir og Anna Gyða Sigurgísladóttir.

Heimsmeistaramótið í handbolta karla er hafið! Hallveig Kristín Eiríksdóttir, sviðslistakona, verður með pistla næstu vikurnar þar sem hún skoðar handbolta og menninguna i kringum þessa stórkostlegu íþrótt. Í fyrsta pistlinum segir hún frá fyrstu reglubók handboltans og föður íþróttarinnar, hinum danska Holger Nielsen.

Grétar Halldór Gunnarsson, prestur í Kópavogskirkju, heimsækir okkur og við spyrjum: Hvað er að frétta af kirkjunni, hlýðum á hugleiðingar Ágústínusar kirkjuföðurs og heyrum dæmisöguna um týnda soninn

Við kíkjum líka í Gallerí Port þar sem er verið að setja upp nýja sýningu. Sitt hvoru megin við sama borð er samsýning tveggja ljósmyndara sem eiga það sameiginlegt að lifa í návígi við fötlun en þó á ólíkan hátt. Þórsteinn Svanhildarson og Hrafn Hólmfríðarson deila sjónarhornum sínum og skynjun á þau gáruáhrif sem fötlun hefur á þeirra nærumhverfi.

Fréttir

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Þáttur fyrir forvitna krakka og aðra fjölskyldumeðlimi. Sigyn Blöndal segir frá fólki, fyrirbærum og hugmyndum á upplýsandi hátt.

Í þættinum í dag ætlum við að fræðast um umhverfi. Hvað er umhverfi? Hvað er náttúra? En umhverfisvernd og náttúruvernd? Af hverju þurfum við að velta þessu fyrir okkur? Hvað erum við að vernda og af hverju? Hvað getum við gert til að gera umhverfi okkar betra í dag og fyrir framtíðina.

Sérfræðingur þáttarins er: Rakel Garðarsdóttir

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir með innlendum og erlendum flytjendum.

Hljóðritun frá tónleikum Kammersveitarinnar í Basel sem fram fóru á Snemmtónlistarhátíðinni í Herne í Þýskalandi.

Á efnisskrá eru verk eftir Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart og Jannik Giger.

Einleikarar: Alina Ibragimova á fiðlu og Kristian Bezuidenhout á fortepíanó.

Stjórnandi: Kristian Bezuidenhout.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir.

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Pétur Magnússon.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Hvernig hugsum við um framtíðina? Er hún línuleg? Hringur? Kannski í laginu eins og blóm? Í fyrsta viðtali í framtíðarviðtalsröð Samfélagsins og Borgarbókasafnsins ræðum við við Juan Camilo, fjölmenningarfulltrúa hjá Háskóla Íslands og fræðimann og kennara, í breiðum skilningi þeirra orða, um framtíðina, forvera, menntun og ýmislegt fleira.

Síðan fáum við til okkar Eddu Olgudóttur, vísindamiðlara Samfélagsins, sem beinir í dag sjónum sínum að örveraflórunni.

Og svo heyrum við viðtal Samfélagsins við Guðrúnu Dröfn Whitehead, safnafræðing, sem tekið var á síðasta ári, um víkingaímyndir, útrásarvíkinga, karlmennsku og pólitískar öfgahreygingar.

Tónlist:

Lenker, Adrianne - Sadness as a Gift.

Guðrún Borgfjörð var dóttir Jóns Borgfirðings og systir Klemensar Jónssonar landritara og Finns Jónssonar prófessors. Hún var ekki studd til mennta eins og þeir þó hún væri bókhneigð og fróðleiksfús. Klemens bróðir Guðrúnar hvatti hana til að rita endurminningar sínar. Hún bregður upp mynd af æskuheimili sínu, lýsir hversdagslífinu, samtímanum, atburðum sem hún tók þátt í og fólki sem hún kynntist.

Jón Aðils les.

(Áður á dagskrá 1973)

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

(Aftur í kvöld)

Við fræddumst í dag um lífræna ræktun á Íslandi og lífræna matvælaframleiðslu. Anna María Björnsdóttir tónlistkarkona bjó lengi í Danmörku, þar kynntist hún Jesper sem ólst upp á lífrænum bóndabæ á Jótlandi. Nokkrum árum og börnum síðar fluttu þau til Íslands og Anna fór að kynna sér lífræna ræktun á Íslandi, eða kannski skort á henni og hún fór að reyna að breyta því. Hún hefur nú framleitt heimildarmyndina Gróu, ásamt Tuma Bjarti Valdimarssyni, um lífræna ræktun hér á landi. Þau sögðu okkur frá myndinni og lífrænni ræktun í þættinum.

Fyrir um það tveimur árum komu til okkar höfundar nýrrar matreiðslubókar sem gefin var út í tengslum við námið í Hótel- og matvælaskólanum í Kópavogi. Nú er komin út ný útgáfa en bókin er unnin með það að leiðarljósi að efla kennslu og þekkingu nemenda í matreiðslu og styðja við markmið matreiðslubrautarinnar um menntun í matargerð. Þetta er jú eini skólinn sem kennir þessar matvælagreinar á Íslandi og við könnuðum í þættinum stöðuna í skólanum í dag? Er næg aðsókn og hvaða brautir eru vinsælli en aðrar? Við töluðum við einn höfunda bókarinnar og deildarstjóra skólans Hermann Þór Marinósson og framkvæmdastjóra skólans Harald Sæmundsson.

Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni í dag og í korti dagsins segir Magnús frá hugrenningum sínum um paradís, himnaríki eða sumarlandið eins og margir vilja kalla þann stað þar sem framliðnir ástvinir dvelja. Magnús var á ferð í Herjólfi í mikilli brælu og veltingi og paradísin leitaði á hann þegar hann sá aðra farþega þjást af sjóveikinni sem er ólæknanleg á meðan á ferðalaginu stendur.

Tónlist í þættinum í dag:

Aldrei of seint / Mannakorn (Magnús Eiríksson)

Peaceful Easy Feeling / Eagles (Jack Tempchin)

Villtir strengir / Sextett Ólafs Gauks (Oddgeir Kristjánsson, texti Loftur Guðmundsson)

If Paradise is Half as Nice / Amen corner (Battisti, Mogol & Fichman)

UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Popp og pólitík

Umsjón: Kristján Guðjónsson, Lóa Björk Björnsdóttir og Anna Gyða Sigurgísladóttir.

Heimsmeistaramótið í handbolta karla er hafið! Hallveig Kristín Eiríksdóttir, sviðslistakona, verður með pistla næstu vikurnar þar sem hún skoðar handbolta og menninguna i kringum þessa stórkostlegu íþrótt. Í fyrsta pistlinum segir hún frá fyrstu reglubók handboltans og föður íþróttarinnar, hinum danska Holger Nielsen.

Grétar Halldór Gunnarsson, prestur í Kópavogskirkju, heimsækir okkur og við spyrjum: Hvað er að frétta af kirkjunni, hlýðum á hugleiðingar Ágústínusar kirkjuföðurs og heyrum dæmisöguna um týnda soninn

Við kíkjum líka í Gallerí Port þar sem er verið að setja upp nýja sýningu. Sitt hvoru megin við sama borð er samsýning tveggja ljósmyndara sem eiga það sameiginlegt að lifa í návígi við fötlun en þó á ólíkan hátt. Þórsteinn Svanhildarson og Hrafn Hólmfríðarson deila sjónarhornum sínum og skynjun á þau gáruáhrif sem fötlun hefur á þeirra nærumhverfi.