Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Séra Elínborg Sturludóttir flytur.

Umsjónarmenn eru Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir.

Í kjölfar frétta af skotárás á bíl borgarstjórans í Reykjavík veltir fólk fyrir sér hvernig við iðkum stjórnmál og umræður um landsins gagn og nauðsynjar. Er harkan meiri en áður, erum við orðin óvægnari í dómum um menn og málefni en við vorum, eru samfélagsmiðlar og kommentakerfi fjölmiðlanna almennt til góðs eða ills, er málum hér öðru vísi háttað en í nágrannaríkjunum? Þessum spurningum veltum við upp með Birgi Guðmundssyni, dósent við Háskólann á Akureyri, en hann hefur lengi fylgst með íslensku samfélagi, ekki síst stjórnmálum og fjölmiðlum.

Einum kafla í bóluefnadeilum Evrópusambandsins og Breta, og bresk-sænska lyfjafyrirtækisins Astra Zeneca, lauk um helgina með því að Evrópusambandið dró í land. Það mun ekki beita viðskiptaþvingunum til að hindra að bóluefni sem framleitt er í Evrópu rati til Bretlands. Sigrún Davíðsdóttir sagði okkur frá þessu máli og fleiri breskum í spjalli okkar.

Alþjóðlegi hafréttardómstóllinn í Hamborg hafnaði á dögunum tilkalli Bretlands til Chagos-eyja, afskekkts eyjaklasa í Indlandshafi sem eyríkið Máritíus gerir einnig tilkall til. Chagos-eyjar eru þekktastar fyrir að þar er stór bandarísk herstöð. Öllum íbúum eyjanna var bolað burt til að rýma fyrir herstöðinni og þeir hafa barist fyrir rétti sínum áratugum saman. Vera Illugadóttir sagði okkur frá sögu Chagos-eyja og stöðu mála en ólíklegt er talið að Bretar hlíti niðurstöðu dómstólsins.

Tónlist:

I wish it would rain down - Phil Collins

You'll be in my arms - Phil Collins

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Umsjón: Anna Kristín Jónsdóttir

Tæknimaður: Magnús Þorsteinn Magnússon

Útvarpsfréttir.

Morgunleikfimi með Halldóru Björnsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Leikin eru lög úr nokkrum kvikmyndum frá fyrri tíð. Flytjendur eru Frank Sinatra, Four Freshmen, Alice Faye, Bob Hope & Clark Sisters, Doris Day, Nat King Cole, Andy Williams, Audrey Hepburn og Four Aces.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Vika sex er átak sem Reykjavíkurborg setur í gang í dag í annað sinn. Reykjavíkurborg kallaði eftir áliti ungmenna á umræðuefni og á sjöunda hundrað ungmenni vildu aukna fræslu um kynlíf. Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir Verkefnastýra Jafnréttisskóla Reykjavíkur kom til okkar og fræddi okkur um átakið en hún hefur sjálf komið að rannsóknum þar sem kemur í ljós að þörfin fyrir fræðslu er mikil.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Eyþór Árnason sviðsstjóri í Hörpu, hann er lærður leikari og var lengi vel sviðsstjóri á Stöð 2 og kom þar að gríðarlegu magni af sjónvarpsupptökum og beinum útsendingum, þangað til að hann var ráðinn fyrsti sviðsstjóri Hörpu fyrir opnun hússins. Hann hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar 2009 fyrir fyrstu ljóðabók sína, Hundgá úr annarri sveit. Og núna í janúar hlaut hann önnur verðlaun Ljóðstafs Jóns úr Vör 2021 og hlaut að auki þrjár viðurkenningar dómnefndar af sjö. Hann sagði okkur hvaða bækur hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hann í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Útvarpsfréttir.

Hádegið er daglegur fréttaskýringaþáttur í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur. Fjallað er um innlend og erlend fréttamál, menningu, íþróttir og daglegt líf. Fréttaskýringar, samtöl og umræður um það sem er efst á baugi.

Í fyrri hluta Hádegisins er stiklað á stóru um Covid-19 tengd mál og hver staðan er á bólusetningum erlendis. Eins og vanalega er af nægu að taka. Katrín, en mikið hefur borið á hatrömmum deilum á milli Evrópusambandsins og bresk-sænska lyfjaframleiðandans AstraZeneca. AstraZeneca tilkynnti sem sagt í janúar að tafir yrðu á afhendingu á bóluefninu til Evrópusambandsins á þessum fyrsta ársfjórðingi. Erfiðleikar hefðu komið upp við framleiðslu bóluefnisins í verksmiðjum á meginlandi Evrópu, í Hollandi og Belgíu - það er að segja verksmiðjum innan ESB, sem ollu þessum töfum að sögn lyfjaframleiðandans.

Í seinni hluta þáttarins fjöllum við heimsmeistaramót karla í handbolta, sem lauk í gær. Danir eru heimsmeistarar annað skiptið í röð, en þeir höfðu betur gegn Svíum í úrslitaleiknum í Kaíró, 26-25. Rætt er við Þorkel Gunnar Sigurbjörsson, íþróttafréttamann, um þetta nýafstaðna mót, gengi Íslands og hvers má vænta af íslenska liðinu í framtíðinni.

Hádegið er fréttaþáttur sem er á dagskrá alla virka frá 12 til 13 í umsjón Guðmundar Björns Þorbjörnssonar og Katrínar Ásmundsdóttur.

Útvarpsfréttir.

Valdarán hersins í Mjanmar í nótt er fordæmt víða um heim. Þess er krafist að Aung San Su Kyi og öðrum valdamönnum verði tafarlaust sleppt úr haldi.

Sóttvarnalæknir kveðst tilbúinn með tillögur að tilslökunum. Ekkert smit greindist innanlands í gær - annan daginn í röð. Skipverji á línubátnum Fjölni GK verður mögulega sektaður fyrir brot á sóttvarnalögum.

Gæsluvarðhaldsúrskurður yfir karlmanni sem er grunaður um að hafa skotið úr 22ggja kalibera riffli á bíl borgarstjóra og á skrifstofur Samfylkingarinnar rennur út í dag.

Líkur eru á að hluti þeirrar loðnu sem mældist í rannsóknaleiðangri sem lauk um helgina sé viðbót við það sem áður hafði mælst. Útgerðin vonast eftir auknum veiðiheimildum.

Öllum íbúum á hjúkrunar- og elliheimilum á Englandi hefur verið boðin bólusetning við kórónuveirunni. Níu milljónir Bretar hafa þegar fengið bóluefni.

Tuttugu fámenn sveitarfélög hafa nú stofnað til formlegs samráðs sín á milli. Þau neyðast til að sameinast öðrum sveitarfélögum verði frumvarp sem gerir ráð fyrir þúsund íbúa lágmarksfjölda samþykkt.

Dánarfregnir.

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Arnheiður Steinþórsdóttir, sagnfræðingur: Arnheiður sagði frá lokaverkefni sínu sem fjallaði um aðkomu kvenna að útvarpinu á síðustu öld.

Elva Rakel Jónsdóttir framkvæmdastjóri Svansins á Íslandi: Svansvottun nær yfir mikið meira en margur heldur, rætt við Elvu um eðli vottunarinnar og möguleikum til framtíðar

Árný Erla Sveinbjörnsdóttir er vísindamaður vikunnar og fjallar um vísindarannsóknir á Grænlandi.

Útvarpsfréttir.

Í þættinum verður ferðast á fáfarnar en áhugaverðar slóðir vítt og breitt um veröldina. Saga hvers staðar verður rakin og tónlist tengd honum leikin. Í hverjum þætti verður rætt við fólk sem hefur ferðast um viðkomandi land og það segir frá þeim áhrifum sem það varð fyrir af náttúru og menningu. Netfang þáttarins: <a href="mailto:magnusre@ruv.is">magnusre@ruv.is</a>

Umsjón Magnús R. Einarsson. Þættirnir eru einnig á Hlaðvarpi Rúv <a href="http://www.ruv.is/podcast"> HLAÐVARP RÚV</a>

Í þættinum segir Kristen M. Swenson, framhaldsskólakennari við Fjölbrautaskólann við Ármúla, frá uppvaxtarárum sínum í Arizona í Bandaríkjunum. Umsjón: Magnús R. Einarsson.

Útvarpsfréttir.

Orðanna origami á Rás 1. Hugað að öllu mögulegu á sviði bókmenntanna.

Í þættinum er skoðað ljóðið The Hill we Climb eftir Amöndu Gorman sem hún flutti við innsetningarathöfn Joe Bidens sem forseta Bandaríkjanna 20. janúar 2021. Rýnt er í innihald ljóðsins og form með Sveini Yngva Egilssyni prófessor í íslensku.Einnig skoðaður ferill hins 22ja ára gamla ljóðskálds og viðbrögð heimsins við ljóðinu. Amanda Gorman heldur mikið upp á hiphop söngleikjaskáldið Lin Manuel Miranda og í þættinum heyrist brot úr söngleik hans Hamilton. Einnig heyrast brot úr viðtölum og ljóðaupplestir Amöndu sjálfarar. Þá er í þættinum rætt við Ólöfu Rún Benediktsdóttur um ljóðaslamm sem og við Sverrir Norland um ljóðasenuna í New York á þeim tíma sem hann bjó þar fyrir fimm árum. Fastur liður þáttarins þessar vikurnar er svo ljóðabókin og er að þessu sinni flett í gegnum ljóðabókina Les birki eftir Karí Ósk Grétudóttur. Rætt er við Karí Ósk sem nú býr í Noregi.

Umsjónarmaður Jórunn Sigurðardóttir

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Tómas Ævar Ólafsson.

Í Víðsjá í dag verður meðal annars hugað að árlegri Japanshátíð sem Háskóli Íslands stendur að í samstarfi við Sendiráð Japans í Reykjavík, Íslensk-japanska félagið og Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur. Allir viðburðir fara að þessu sinni fram á netinu og eiga sameiginlegt að hafa japanskt mál og menningu sem viðgangsefni, en sjónarhornin eru fjölbreytt. Þátttakendur fá þannig að kynnast m.a. matargerð, bókmenntum, þjóðtrú, trúarbrögðum, manga-teikningum og tungumálinu sjálfu. Flestir viðburðanna bjóða upp á gagnvirka þátttöku á Zoom, en þeim verður einnig streymt á Facebook. Rætt verður við Kristínu Ingvarsdóttur, lektor í japönskum fræðum við Háskóla Íslands. Litið verður við í Hverfisgalleríi við Hverfisgötu og rætt við Helenu Margréti Jónsdóttur um sýninguna Draugur upp úr öðrum draug. Á bakvið hverja karlhetju er oftast nær að finna styttu og stoð, jafnan öfluga eiginkonu sem á drjúgan þátt í velgengni maka síns og hvetur til dáða. Í tónlistarhorninu Heyrandi nær ætlar Arnljótur Sigurðsson að rýna í Ungfrú Lillian Hardin Armstrong og hennar lykilhlutverk í umbreytingu djasstónlistar fyrir 100 árum síðan. Og Snæbjörn Brynjarsson leikhúsgagnrýnandi Víðsjár fjallar í dag um brúðusýninguna Geim mér ei sem Þjóðleikhúsið sýnir um þessar mundir.

Útvarpsfréttir.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Síðastliðin þrjú ár hafa höfundum, umboðsmönnum og bókaútgefendum um allan heim borist undarlegir tölvupóstar. Við fyrstu sýn virðast skeytin koma frá kollegum þeirra í bransanum sem vilja ólmir fá að sjá hin ýmsu óútgefnu handrit, en þegar betur er að gáð eru tölvupóstföngin tómt fals. Íslenskir höfundar, meðal annars Björn Halldórsson sem í vikunni gefur út sína fyrstu skálfsögu, hafa ekki farið varhluta af þessum tilraunum til handritaþjófnaðs. Ástæða þeirra er á huldu. Stærsta spurningin er þannig ekki hver heldur af hverju?

Áhugafólk um framúrstefnupopp er harmi slegið eftir helgina. Á laugardaginn lést skoski músíkantinn, upptökustjórinn og transíkonið SOPHIE 34 ára að aldri. Nafnið er kannski ekki á allra vitorði en áhrifin eru óumdeild, enda er tilraunakenndur rafrænn hljóðheimur SOPHIE algjörlega einstakur, framtíðarlegur og nánast áþreifanlegur. Ana Stanicevic sest um borð í Lestina og ræðir um tónlist og persónu SOPHIE.

Einnig verður rætt um Franska kvikmyndahátíð sem hefst í vikunni í tuttugasta og fyrsta sinn.

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Fimm til sjö þúsund manns búa í ólöglegu húsnæði hér á landi samkvæmt áætlun vinnuhóps sem skipaður var í kjölfar lífskjarasamninganna. Forseti ASÍ segir að vanþekking á leigumarkaðinum sé til mikilla trafala í allri áætlanagerð.

Héraðssaksóknari hefur tekið við máli manns sem er grunaður um að hafa skotið með riffli á bíl borgarstjórans og á skrifstofur Samfylkingarinnar.

Boðunarlisti Fangelsismálastofnunar hefur lengst verulega síðustu ár. og bíða nú á sjötta hundrað eftir að hefja afplánum í íslenskum fangelsum. Fangelsismálastjóri vonar að nýtt lagafrumvarp þar sem gert er ráð fyrir aukinni samfélagsþjónustu stytti listann verulega.

Skipverjinn á línubátnum Fjölni GK frá Grindavík sem greindist með COVID-19 í gær var með gamalt smit og þar af leiðandi ekki virkt.

Klámnotkun ungra drengja er orðin slík að þeir þurfa að verða sér út um stinningarlyf til örvunar í kynlífi.

Forseti Íslands segir að við sem búum í þessu landi verðum að hafna öllum öfgum og ofbeldi á vettvangi þjóðmála.

Til bóta er að sameina fern lög um kosningar hér á landi í einn lagabálk segir þingflokksformaður Sjálfstæðismanna. Hann er þó á móti því að leggja niður yfirstjórnir kjördæma eins og gert er ráð fyrir í nýju kosningalagafrumvarpi.

Landsvirkjun telur að miklir möguleikar geti falist í vetnisframleiðslu. Vetni gæti orðið ný útflutningsgrein í nánustu framtíð. Því er spáð að eftirspurn eftir vetni munbu aukast umtalsvert. Arnar Páll Hauksson talar við Harald Hallgrímsson forstöðumann viðskiptaþrónunar Landsvirkjunar.

Boðunarlisti Fangelsismálastofnunar hefur lengst verulega síðustu ár. og bíða nú á sjötta hundrað eftir að hefja afplánum í íslenskum fangelsum. Fangelsismálastjóri vonar að nýtt lagafrumvarp þar sem gert er ráð fyrir aukinni samfélagsþjónustu stytti listann verulega. Bergljót Baldursdóttir talar við Pál Winkel.

Í Krakkakiljunni er fjallað um barnabækur úr öllum áttum, bæði gamlar og nýjar. Fulltrúar bókaormaráðs KrakkaRÚV koma í heimsókn til okkar, segja frá og spyrja höfundinn út í bókina.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson og Sigyn Blöndal

Í Krakkakiljunni í dag segir rithöfundurinn Kristín Helga Gunnarsdóttir frá bókunum sínum Vertu ósýnilegur og Fíasól gefst aldrei upp. Við fræðumst líka um sænska barnabókahöfundinn Astrid Lindgren.

Umsjón: Ísabel Dís Sheehan og Sölvi Þór Jörundsson Blöndal.

Dánarfregnir.

Tónleikahljóðritanir frá Sambandi evrópskra útvarpsstöðva.

Umsjón: Bergljót Haraldsdóttir og Guðni Tómasson.

Hljóðritun frá tónleikum Fílharmóníusveitar Franska útvarpsins sem fram fóru í París, 16. júlí í fyrra.

Á efnisskrá eru verk eftir Benjamin Britten, Joseph Haydn og Igor Stravinskíj.

Einleikari: Olivier Doise óbóleikari.

Einsöngvari og stjórnandi: Barbara Hannigan.

Umsjón: Guðni Tómasson.

Um litróf mannlífsins.

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Vika sex er átak sem Reykjavíkurborg setur í gang í dag í annað sinn. Reykjavíkurborg kallaði eftir áliti ungmenna á umræðuefni og á sjöunda hundrað ungmenni vildu aukna fræslu um kynlíf. Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir Verkefnastýra Jafnréttisskóla Reykjavíkur kom til okkar og fræddi okkur um átakið en hún hefur sjálf komið að rannsóknum þar sem kemur í ljós að þörfin fyrir fræðslu er mikil.

Lesandi vikunnar í þetta sinn var Eyþór Árnason sviðsstjóri í Hörpu, hann er lærður leikari og var lengi vel sviðsstjóri á Stöð 2 og kom þar að gríðarlegu magni af sjónvarpsupptökum og beinum útsendingum, þangað til að hann var ráðinn fyrsti sviðsstjóri Hörpu fyrir opnun hússins. Hann hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar 2009 fyrir fyrstu ljóðabók sína, Hundgá úr annarri sveit. Og núna í janúar hlaut hann önnur verðlaun Ljóðstafs Jóns úr Vör 2021 og hlaut að auki þrjár viðurkenningar dómnefndar af sjö. Hann sagði okkur hvaða bækur hann hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft áhrif á hann í gegnum tíðina.

UMSJÓN GUNNAR HANSSON OG GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR

Upplýst og gagnrýnin umræða um samfélagsmál. Umsjón: Arnhildur Hálfdánardóttir og Guðmundur Pálsson.

Arnheiður Steinþórsdóttir, sagnfræðingur: Arnheiður sagði frá lokaverkefni sínu sem fjallaði um aðkomu kvenna að útvarpinu á síðustu öld.

Elva Rakel Jónsdóttir framkvæmdastjóri Svansins á Íslandi: Svansvottun nær yfir mikið meira en margur heldur, rætt við Elvu um eðli vottunarinnar og möguleikum til framtíðar

Árný Erla Sveinbjörnsdóttir er vísindamaður vikunnar og fjallar um vísindarannsóknir á Grænlandi.

Fjallað er fordómalaust um menningu samtímans í öllum sínum fjölbreytileika, samfélagsmiðla, dægurmenningu, allt sem mótar líf okkar hér og nú og speglar frá degi til dags.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Bjarni Daníel Þorvaldsson.

Síðastliðin þrjú ár hafa höfundum, umboðsmönnum og bókaútgefendum um allan heim borist undarlegir tölvupóstar. Við fyrstu sýn virðast skeytin koma frá kollegum þeirra í bransanum sem vilja ólmir fá að sjá hin ýmsu óútgefnu handrit, en þegar betur er að gáð eru tölvupóstföngin tómt fals. Íslenskir höfundar, meðal annars Björn Halldórsson sem í vikunni gefur út sína fyrstu skálfsögu, hafa ekki farið varhluta af þessum tilraunum til handritaþjófnaðs. Ástæða þeirra er á huldu. Stærsta spurningin er þannig ekki hver heldur af hverju?

Áhugafólk um framúrstefnupopp er harmi slegið eftir helgina. Á laugardaginn lést skoski músíkantinn, upptökustjórinn og transíkonið SOPHIE 34 ára að aldri. Nafnið er kannski ekki á allra vitorði en áhrifin eru óumdeild, enda er tilraunakenndur rafrænn hljóðheimur SOPHIE algjörlega einstakur, framtíðarlegur og nánast áþreifanlegur. Ana Stanicevic sest um borð í Lestina og ræðir um tónlist og persónu SOPHIE.

Einnig verður rætt um Franska kvikmyndahátíð sem hefst í vikunni í tuttugasta og fyrsta sinn.

Næturútvarp Rásar 1.