Bæn og hugleiðing að morgni dags.

Útvarpsfréttir.

Björn Þór Sigbjörnsson og Þórunn Elísabet Bogadóttir fylgja hlustendum inn í daginn, skýra baksvið frétta og ræða við áhugavert fólk um Ísland og umheiminn.

Áfram er rætt um möguleikann á friði í Úkraínu, þó ekkert samkomulag liggi fyrir. Þó ríki á Vesturlöndum hafi beitt Rússa viðskiptaþvingunum allt frá innrásinni er Pútín Rússlandsforseti ekki óvelkominn alls staðar. Indversk stjórnvöld tóku á móti honum með pompi og pragt fyrir helgi. Við ræddum um samband þessara tveggja stóru ríkja, og um stöðu friðarviðræðna við Val Gunnarsson sagnfræðing og rithöfund.

Bandarísk stjórnvöld gáfu út nýja þjóðaröryggisstefnu á föstudag. Þar er mikið talað um Evrópu - að álfan geti orðið óþekkjanleg eftir 20 ár - og Evrópusambandið er harðlega gagnrýnt. Björn Malmquist fréttamaður í Brussel fjallaði um þessa nýju stefnu og viðbrögðin við henni. Björn ræddi líka önnur Evrópumál, og við heyrðum í Jónínu Rós Hjartardóttur og Heiðu Vigdísi Sigfúsdóttur frá Átaki - félag fólks með þroskahömlum, sem voru í Brussel í síðustu viku.

Í síðasta hluta þáttarins var talað um streitu. Dóra Guðrún Guðmundsdóttir, sviðsstjóri lýðheilsu hjá embætti landlæknis, fór yfir mælingar á henni hér á landi. Ungar konur eru sá hópur sem finnur oftast og mest fyrir streitu, og leita þarf leiða til að jafna álag. Dóra gaf einnig góð ráð til að takast á við streituna á aðventunni.

Tónlist:

Laufey - Bewitched.

John Lennon - Woman.

Pikknikk - Gerum betur.

Útvarpsfréttir.

Útvarpsfréttir.

Gestir úr öllum kimum þjóðfélagsins deila sögu sinni með hlustendum. Umsjón: Sigurlaug M. Jónasdóttir.

Umsjón: Halldóra Björnsdóttir.

Útvarpsfréttir.

Veðurstofa Íslands.

Dægurflugur og söngvar frá ýmsum tímum.

Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Leikin eru lög með nokkrum hljómsveitum sem voru flokkuð á meðal Sólskinspoppara (Sunshine Pop) á sínum tíma. Að þessu sinni verða eftirfarandi lög fyrir valinu: Cry Like A Baby með Box Tops, Mony Mony, Crimson and Clover og Crystal Blue Persuasion með Tommy James and the Shondrells, Just Like Me, Kicks og Hungry með Paul Revere and the Raiders, Let's Go To San Fransisco með Flower Pot Men og að síðustu lögin This Diamond Ring, Count Me In og She's Just My Style með Gary Lewis and the Playboys. Umsjón: Jónatan Garðarsson.

Útvarpsfréttir.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Óli Gränz er eyjapeyi og grallari. Hann missti aleigu sína í Heymaeyjargosinu og ástarlíf hans var stundum umtalað í Eyjum. Hjá Óla hefur gleðin alltaf haft yfirhöndina en stundum hefur þó gefið á bátinn. Í ævisögu sinni segir hann á hispurslausan og skemmtilegan hátt frá lífshlaupi sínu sem er engu öðru líkt. Við hittum Óla og rifjuðum upp með honum áhuaverðar sögur.

Hingað komu svo tveir leikarar, Ólafía Hrönn Jónsdóttir og Erling Jóhannesson, en þau komu ekki til að tala neitt um leiklistina, heldur sögðu þau okkur frá Glóð kertastjakanum, sem seldur er til styrktar Konukoti, en Ólafía Hrönn tilheyrir hópi leikhúslistakvenna sem selja kertastjakana á laugardaginn í Hjartagarðinum. Erling er líka gullsmiður og hann hannaði einmitt kertastjakann. Þau sögðu okkur betur frá þessu í þættinum.

Svo var það lesandi vikunnar sem í þetta sinn var Sólveig Jónsdóttir stjórnmálafræðingur og rithöfundur, en hún var að senda frá sér bókina Móðurlíf II, framhald af bókinni Móðurlíf, sem var örsagnasafn um allar mögulegar og ómögulegar tilfinningar tengdar móðurhlutverkinu. Við fengum hana til þess að segja okkur um nýju bókina og svo auðvitað frá því hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Sólveig talaði um eftirfarandi bækur og höfunda:

Hver á mig? e. Hörpu Rún Kristjánsdóttur

Jórvík e. Þorstein frá Hamri

Ireland in Iceland e. Manchán Magan

On Writing e. Stephen King

Antarctica e. Claire Keegan

Ferð Eiríks til Ásgarðs og Ferð Eiríks til Jötunheima e. Lars Henrik Olsen

Tónlist í þættinum í dag:

Jólasnjór / Vilhjálmur og Ellý Vilhjálms (Livingston & Evans, texti Jóhanna G. Erlingsson)

Jólin held ég heima / Ellen Kristjánsdóttir (Walter Kent & Kim Gannon, texti Hinrik Bjarnason)

Jólastafrófið / Helgi Björnsson (Kaye & Loman, texti Kári Waage)

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Dánarfregnir.

Útvarpsfréttir.

Fólk úr ýmsum áttum flytur stuttar hugleiðingar sem tengjast sama umfjöllunarefni.

Það er komið að nýju þema í Uppástandi. Dögg Sigmarsdóttir, verkefnastjóri, ríður á vaðið og flytur hugleiðingu um ATHÖFN.

Íslenskt lag eða tónverk.

Útvarpsfréttir.

Blóðbankanum hefur gengið illa að fá inn blóðgjafa undanfarið. Deildarstjóri segir að blóðgjöfum hafi verið vísað frá vegna möguleika á veirusýkingu sem berst með flugnabiti og það bæti ekki stöðuna á þessum tíma árs.

Ár er síðan Assad Sýrlandsforseta var steypt af stóli eftir nærri aldarfjórðungs ógnarstjórn. Sýrland dagsins í dag er ef til vill betra, en sérfræðingur um málefni landsins segir enn langt í land.

Stjórn Skólameistarafélags Íslands átti fund með mennta- og barnamálaráðherra í morgun vegna uppsagna tveggja skólameistara. Formaður Skólameistarafélagsins segir miður hvernig staðið hafi verið að málum síðustu daga en ráðherra hafi lofað félaginu betra samráði í framhaldinu.

Skaftárhlaup hófst um helgina. Hlaupið er ekki stórt, að sögn náttúruvársérfræðings og ógnar ekki innviðum eins og staðan er.

Félags tónskálda og textahöfunda vill ekki að Ísland taki þátt í Júróvisjón. Stjórn RÚV tekur ákvörðun á miðvikudaginn.

Fólki var mikið niðri fyrir á íbúafundi um gangagerð á Austfjörðum í gær. Seyðfirðingur segir að ef frestun á Fjarðarheiðargöngum verði haldið til streitu hafi það mikil áhrif á byggðaþróun.

Olíumálverk eftir Jóhannes Kjarval seldist á uppboði í Svíþjóð um helgina fyrir tæpa hálfa milljón króna. Framkvæmdastjóri hjá Gallerí Fold segir verkið kosta kaupandann hátt í átta hundruð þúsund þegar upp er staðið.

Hópur Skaftafellinga lýsir furðu og óánægju með breytingu á gistihúsabyggð í Skaftafelli. Ákvörðun um að fjölga húsum hafi ekki verið nægilega vel kynnt.

Daglegur fréttaskýringaþáttur þar sem stór og lítil fréttamál eru matreidd á einfaldan hátt.

Örn Pálsson og Arthúr Bogason hafa stýrt Landssambandi smábátaeigenda í 40 ár. Báðir láta þeir nú af störfum.

Örn hefur verið framkvæmdastjóri sambandsins frá stofnun þess. Hann lýsir því hvernig hann tók við þessu starfi og hvaða tilgangi sambandið hefur þjónað í gegnum áratugina. Örn segir meðal annars frá baráttunni við stórútgerðina eftir að kvótakerfinu var komið á.

Kjartan Páll Sveinsson tekur við starfi formanns Landsambandsins. Hann horfir fram á veginn og lýsir því meðal annars hvernig stjórnvöld hér á landi ættu að horfa til Noregs sem fordæmis fyrir smábátaútgerðina hér á landi.

Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Síðustu vikur hafa hlustendur Samfélagsins heyrt pistla frá Þorgerði Maríu Þorbjarnardóttur, formanni Landverndar, og Lauru Sólveigu Leffort Scheefer, forseta Ungra umhverfissinna. Þær tóku þátt í COP-30, loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Belem í Brasilíu og í pistlum sínum sögðu þær frá dvöl sinni í Belem sem og því sem bar hæst á ráðstefnunni, sem var heldur tíðindamikil í ár. Þær Þorgerður og Laura ætla að setjast hjá okkur í upphafi þáttar og gera upp dvöl sína þar og fara nánar út í helstu atburði og niðurstöður COP-30.

Við förum svo í okkar reglulegu heimsókn í Þjóðskjalasafnið og hittum þar Ragnhildi Önnu Kjartansdóttur, skjalavörð. Hún ætlar að segja okkur frá helgidagabrotum sem voru framin á 17. og 18. öld ásamt jóladagatali safnsins. En við byrjum á COP-30.

Útvarpsfréttir.

Sígild og samtímatónlist frá ýmsum tímum. Íslenskt og erlent í bland.

Tónlistin í þættinum:

1. þáttur, Noctuelles úr verkinu Miroirs eftir Maurice Ravel. Angela Hewitt leikur einleik á píanó. Útg. 2002.

Strengjakvintett nr. 4 í g-moll K. 516 eftir Wolfgang Amadeus Mozart.

Þættirnir eru:

I. Allegro ;

II. Menuetto & Trio: Allegretto ;

III. Adagio ma non troppo ;

IV. Adagio: Allegro

Flytjendur: Ébène-kvartettinn (Quatuor Ébène), meðlimir kvartettsins eru fiðluleikararnir Pierre Colombet og Gabriel Le Magadure, Marie Chilemme víóluleikari og Raphaël Merlin sellóleikari. Með þeim leikur einnig Antoine Tamestit, víóluleikari.

Upptökur fóru fram 3.-6. júní 2020 í Auditorium, Seine Musicale. Útg. 2023 á plötunni Mozart: String Quintets K. 515 & 516)

Þættir úr Svítunni Abaris ou les Boréades (1764) eftir Jean-Philippe Rameau.

Hljómsveit 18. aldarinnar leikur undir stjórn Frans Brüggen.

Þættirnir sem hjlóma eru:

Ouverture ; Rondeau vif

Gavotte vive - Gavotte II

Contredanse en rondeau

Entr'acte, les vents

Air vif (torture d'Alphise)

Prelúdía nr. 9 í E-dúr úr Vel stillta hljómborðinu 1. bók, BWV 854 eftir Johann Sebastian Bach. Víkingur Heiðar Ólafsson leikur á píanó. Útg. 2025 á plötunni Opus 109.

Útvarpsfréttir.

Þáttur um bókmenntir, bæði hér heima og úti í heimi. Hlustendum er fylgt í gegnum lestur athyglisverðra bókmenntaverka og rætt við höfunda, útgefendur og fræðimenn um stefnur, strauma, tákn og tilvísanir.

Umsjón: Jóhannes Ólafsson.

Þátturinn í dag verður uppfullur af furðulegum ökutækjum í bókum fyrir börn, Undrarútan, Ævintýrabíllinn og Brandarabíllinn.

Þá verður líka fjallað um nýja skáldsögu frá Einari Kárasyni, Sjá dagar koma, sem hann skrifaði eftir ábendingu forseta Íslands og er örlagasaga manns á Vestfjörðum í lok 19. aldar eftir að bandarísk lúðuveiðiskip fara að venja komur sínar hingað.

Svo er rætt um stærðarinnar doðrant beint úr rússnesku klassíkinni, Minnisblöð veiðimanns eftir raunsæismeistarann Ívan Túrgenev sem Áslaug Agnarsdóttir hefur verið að þýða nú nokkuð lengi en var að koma út og það eru tíðindi.

Viðmælendur: Sváfnir Sigurðarson, Áslaug Agnarsdóttir og Einar Kárason.

Útvarpsfréttir.

Þáttur fyrir áhugafólk um listir og menningu. Ljósi varpað á það sem efst er á baugi hverju sinni, menningin nær og fjær skoðuð frá ólíkum sjónarhornum og skapandi miðlar settir undir smásjána.

Umsjón: Halla Harðardóttir og Melkorka Ólafsdóttir.

Ófeigur Sigurðarson lítur við í hljóðstofu, en hann þýddi nýverið smásagnasafn chileska rithöfundarins Roberto Bolaño, Putas asesinas, eða morðhórur í íslenskri þýðingu Ófeigs. Smásögurnar í safninu eru álitnar með því besta sem höfundurinn gaf frá sér og í því koma öll hans helstu einkenni og efnistök; kynferðismál, ofbeldi, ljóðlist, glötuð æska og umkomuleysi í framandi heimi. Ó eilífi foss sem rambar á fossvegum guðs er yfirskrift nýútkominnar hljómplötu og tónverks eftir Kolbein Bjarnason. Yfirskriftin er fengin úr ljóði Steinunnar Sigurðardóttur, og raunar er tónverkið allt byggt á skáldskap hennar, því Kolbeinn settist niður með 10 ljóðabækur Steinunnar sem komu út á fimmtíu ára tímabili og ákvað að velja úr þeim jafnmörg ljóð til tónsetningar. Hann segir frá ferlinu í síðari hluta þáttar, en um miðbik þáttar rýnir Gréta Sigríður Einarsdóttir í Útreiðartúrinn, eftir Rögnu Sigurðardóttur.

Útvarpsfréttir.

Konungurinn lengi lifi, skrifaði Donald Trump um sjálfan sig á samfélagsmiðlum í febrúar.

Frá því að hann tók við embætti forseta hefur hann unnið að því að gjörbylta bandarísku stjórnkerfi og samfélagi með suðurafríska tæknimógúlinn Elon Musk sér við hlið.

Hugmyndirnar sem þeir styðjast í niðurrifinu og uppbyggingu hins nýja samfélags hafa lengi verið að bruggast í tæknigeiranum - og þær eru róttækari en marga grunar.

Lýðræðið er komið á endastöð, og Bandaríkin þurfa snjallan forstjóra sem stýrir samfélaginu eins og sprotafyrirtæki. Það þarf að byggja upp einveldi, nýtt konungsdæmi, segja jafnvel sumir.

Í þessum þáttum sökkvum við okkur ofan í þessar byltingarhugmyndir og hugsuðina á bakvið þær, konungssinnana í Kisildal.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson.

Curtis Yarvin er tölvunarfræðingur og bloggari. Hann er líka maður myrku upplýsingarinnar, eða Dark Enlightenment og hann hefur lengi talað fyrir því að Bandaríkin þurfi að taka upp konungsveldi. Við kynnum okkur hugmyndir Curtis Yarvin eða Mencious Moldbug, eins og hann kallaði sig áður, og tengsl hans við Hvíta húsið.

Það efni sem við notuðum við gerð þáttarins var meðal annars eftirfarandi:

Blogg og textar eftir Curtis Yarvin:

- Patchwork: https://www.unqualified-reservations.org/2008/11/patchwork-positive-vision-part-1/

- Butterfly Revolution: https://graymirror.substack.com/p/the-butterfly-revolution?utm_source=publication-search

- Cathedral: https://graymirror.substack.com/p/a-brief-explanation-of-the-cathedral

- Red pill: https://www.unqualified-reservations.org/2007/04/case-against-democracy-ten-red-pills/

Bækur eftir Yarvin:

- Gray Mirror, Fascicle 1: Disturbance: https://www.amazon.com/Gray-Mirror-Fascicle-I-Disturbance-ebook/dp/B0DV36SK5P

Viðtöl við Yarvin:

- Curtis Yarvin on the End of American Democracy: https://www.youtube.com/watch?v=NcSil8NeQq8

- Welcome to the Dark Enlightenment: https://www.youtube.com/watch?v=RRzfsbIkSoo

- Should America be a monarchy: https://www.youtube.com/watch?v=RjS0lm-IPkQ&t

Greinar um nýja hægrið:

- https://www.vanityfair.com/news/2022/04/inside-the-new-right-where-peter-thiel-is-placing-his-biggest-bets?srsltid=AfmBOorbYg-hg4vJXbs4NHRn8osmrpnYTc4kjfqY31gA_9Ju0onq7nvg

Textar eftir Nick Land:

A quick-and-dirty introduction to accelerationism: https://ia800800.us.archive.org/29/items/nick_land_writings/LAND%2C%20Nick%20-%20A%20Quick%20and%20Dirty%20Introduction%20to%20Accelerationism.pdf

Fréttir

Fréttir og fréttaskýringar í útvarpi, þar sem kafað er dýpra í málin, þau sett í stærra samhengi og skýringa leitað.

Gunnar Gíslason, lögmaður á fertugsaldri, segir fjarstæðukennt að hafa setið í gæsluvarðhaldi og einangrun í nærri þrjár vikur vegna grunsemda lögreglunnar á Norðurlandi eystra um að tengjast skipulagðri brotastarfsemi. Hann hafnar því alfarið að tengjast slíkri glæpastarfsemi og ætlar ekki að láta framgöngu lögreglunnar gagnvart sér, yfir sig ganga átölulaust.

Samgönguáætlun er fjármögnuð svo langt sem fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar nær, eða út árið 2030. Allt sem gert verður á fyrsta tímabili hennar er því fjármagnað, ólíkt því sem verið hefur þegar framkvæmdir hafa verið háðar fjárlögum frá ári til árs. Innviðafélag í eigu ríkisins verður lykilþáttur í gerðstórra samgöngumannvirkja.

Sýrlendingar fögnuðu margir í dag að ár væri liðið síðan ógnarstjórn Assads lauk. En þrátt fyrir hátíðarbrag á götum Sýrlands er mörgu ósvarað um framtíð landsins. Nanar Hawach, greinandi hjá hugveitunni International Crisis Group, segir viðsnúninginn undraverðan undir stjórn núverandi leiðtoga Sýrlands, Ahmad al-Sharaa.

Þættir um barnabækur úr öllum áttum, gamlar og nýjar. Embla ræðir við höfunda, þýðendur, myndhöfunda, leikara og alls konar fólk sem kemur að barnabókum á einn eða annan hátt, að ógleymdum lesendunum sjálfum.

Umsjón: Embla Bachmann

Vissuð þið að það eru ekki bara til dagatöl með súkkulaði? Það eru líka til bókadagatöl!

Í þætti dagsins kynnumst við einu slíku, Jólapakkinu. Höfundarnir Helga og Kristín segja frá sögunni sem skiptist í 24. kafla, einn fyrir hvern dag fram að jólum. Bókaormurinn Katrín Sólveig segir frá bókaflokkunum Handbók fyrir ofurhetjur, Lára og Ljónsi og Þín eigin saga. Auk þess uppljóstrar hún hvaða jólasögu hana langar að lesa og hvað henni finnst mega bæta við Bókatíðindi.

Veðurfregnir kl. 18:50.

Dánarfregnir.

Tónlist úr ýmsum áttum. Nýjar hljóðritanir Rásar 1 í bland við nýjar plötur íslenskrar og erlendrar tónlistar.

Í þættinum hljómar hljóðritun frá tónleikum Gadus Morhua Ensemble sem fóru fram 14. apríl 2025 í Norðurljósum Hörpu á vegum Reykjavík Early Music Festival.

Eyjólfur Eyjólfsson flautuleikari og söngvari, Björk Níelsdóttir söngkona og Steinunn Arnbjörg Stefánsdóttir sellóleikari mynda Gadus Morhua en með þeim á tónleikunum lék Guðrún Óskarsdóttir á sembal. Á efnisskránni var frönsk barokktónlist og tónlist eftir meðlimi hópsins.

Jafnframt hljómar verkið Voiceless Mass eftir Raven Chacon en fyrir verkið hlaut hann Pulitzerverðlaunin í tónlist árið 2022, sá fyrsti meðal frumbyggja Bandaríkjanna til að hljóta þau.

Í lok þáttar hljómar nýtt lag Gyðu Valtýsdóttur, Mirror.

Umsjón: Berglind María Tómasdóttir

Opin og gagnrýnin umræða um vísindi, nýsköpun, umhverfi, fréttir og samfélagsmál.

Netfang: samfelagid@ruv.is

Síðustu vikur hafa hlustendur Samfélagsins heyrt pistla frá Þorgerði Maríu Þorbjarnardóttur, formanni Landverndar, og Lauru Sólveigu Leffort Scheefer, forseta Ungra umhverfissinna. Þær tóku þátt í COP-30, loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Belem í Brasilíu og í pistlum sínum sögðu þær frá dvöl sinni í Belem sem og því sem bar hæst á ráðstefnunni, sem var heldur tíðindamikil í ár. Þær Þorgerður og Laura ætla að setjast hjá okkur í upphafi þáttar og gera upp dvöl sína þar og fara nánar út í helstu atburði og niðurstöður COP-30.

Við förum svo í okkar reglulegu heimsókn í Þjóðskjalasafnið og hittum þar Ragnhildi Önnu Kjartansdóttur, skjalavörð. Hún ætlar að segja okkur frá helgidagabrotum sem voru framin á 17. og 18. öld ásamt jóladagatali safnsins. En við byrjum á COP-30.

Þessi saga forsetaembættisins hefst 1. desember 1918 þegar Ísland varð frjálst og fullvalda ríki. Konungur Danmerkur var áfram þjóðhöfðingi Íslendinga.

Snemma í seinni heimsstyrjöld tóku Íslendingar konungsvaldið í eigin hendur og stofnuðu lýðveldi á Þingvöllum 17. júní 1944.

Guðni Th. Jóhannesson rekur sögu fyrstu fjögurra forseta lýðveldisins. Þeir voru Sveinn Björnsson, Ásgeir Ásgeirsson, Kristján Eldjárn og Vigdís Finnbogadóttir.

Veðurfregnir kl. 22:05.

Um litróf mannlífsins. Okkur er ekkert mannlegt óviðkomandi. Alla virka daga milli kl. 11-12 á Rás 1.

netfang: mannlegi@ruv.is

Umsjón: Guðrún Gunnarsdóttir og Gunnar Hansson.

Óli Gränz er eyjapeyi og grallari. Hann missti aleigu sína í Heymaeyjargosinu og ástarlíf hans var stundum umtalað í Eyjum. Hjá Óla hefur gleðin alltaf haft yfirhöndina en stundum hefur þó gefið á bátinn. Í ævisögu sinni segir hann á hispurslausan og skemmtilegan hátt frá lífshlaupi sínu sem er engu öðru líkt. Við hittum Óla og rifjuðum upp með honum áhuaverðar sögur.

Hingað komu svo tveir leikarar, Ólafía Hrönn Jónsdóttir og Erling Jóhannesson, en þau komu ekki til að tala neitt um leiklistina, heldur sögðu þau okkur frá Glóð kertastjakanum, sem seldur er til styrktar Konukoti, en Ólafía Hrönn tilheyrir hópi leikhúslistakvenna sem selja kertastjakana á laugardaginn í Hjartagarðinum. Erling er líka gullsmiður og hann hannaði einmitt kertastjakann. Þau sögðu okkur betur frá þessu í þættinum.

Svo var það lesandi vikunnar sem í þetta sinn var Sólveig Jónsdóttir stjórnmálafræðingur og rithöfundur, en hún var að senda frá sér bókina Móðurlíf II, framhald af bókinni Móðurlíf, sem var örsagnasafn um allar mögulegar og ómögulegar tilfinningar tengdar móðurhlutverkinu. Við fengum hana til þess að segja okkur um nýju bókina og svo auðvitað frá því hvaða bækur hún hefur verið að lesa undanfarið og hvaða bækur og höfundar hafa haft mest áhrif á hana í gegnum tíðina. Sólveig talaði um eftirfarandi bækur og höfunda:

Hver á mig? e. Hörpu Rún Kristjánsdóttur

Jórvík e. Þorstein frá Hamri

Ireland in Iceland e. Manchán Magan

On Writing e. Stephen King

Antarctica e. Claire Keegan

Ferð Eiríks til Ásgarðs og Ferð Eiríks til Jötunheima e. Lars Henrik Olsen

Tónlist í þættinum í dag:

Jólasnjór / Vilhjálmur og Ellý Vilhjálms (Livingston & Evans, texti Jóhanna G. Erlingsson)

Jólin held ég heima / Ellen Kristjánsdóttir (Walter Kent & Kim Gannon, texti Hinrik Bjarnason)

Jólastafrófið / Helgi Björnsson (Kaye & Loman, texti Kári Waage)

UMSJÓN: GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Konungurinn lengi lifi, skrifaði Donald Trump um sjálfan sig á samfélagsmiðlum í febrúar.

Frá því að hann tók við embætti forseta hefur hann unnið að því að gjörbylta bandarísku stjórnkerfi og samfélagi með suðurafríska tæknimógúlinn Elon Musk sér við hlið.

Hugmyndirnar sem þeir styðjast í niðurrifinu og uppbyggingu hins nýja samfélags hafa lengi verið að bruggast í tæknigeiranum - og þær eru róttækari en marga grunar.

Lýðræðið er komið á endastöð, og Bandaríkin þurfa snjallan forstjóra sem stýrir samfélaginu eins og sprotafyrirtæki. Það þarf að byggja upp einveldi, nýtt konungsdæmi, segja jafnvel sumir.

Í þessum þáttum sökkvum við okkur ofan í þessar byltingarhugmyndir og hugsuðina á bakvið þær, konungssinnana í Kisildal.

Umsjón: Lóa Björk Björnsdóttir og Kristján Guðjónsson.

Curtis Yarvin er tölvunarfræðingur og bloggari. Hann er líka maður myrku upplýsingarinnar, eða Dark Enlightenment og hann hefur lengi talað fyrir því að Bandaríkin þurfi að taka upp konungsveldi. Við kynnum okkur hugmyndir Curtis Yarvin eða Mencious Moldbug, eins og hann kallaði sig áður, og tengsl hans við Hvíta húsið.

Það efni sem við notuðum við gerð þáttarins var meðal annars eftirfarandi:

Blogg og textar eftir Curtis Yarvin:

- Patchwork: https://www.unqualified-reservations.org/2008/11/patchwork-positive-vision-part-1/

- Butterfly Revolution: https://graymirror.substack.com/p/the-butterfly-revolution?utm_source=publication-search

- Cathedral: https://graymirror.substack.com/p/a-brief-explanation-of-the-cathedral

- Red pill: https://www.unqualified-reservations.org/2007/04/case-against-democracy-ten-red-pills/

Bækur eftir Yarvin:

- Gray Mirror, Fascicle 1: Disturbance: https://www.amazon.com/Gray-Mirror-Fascicle-I-Disturbance-ebook/dp/B0DV36SK5P

Viðtöl við Yarvin:

- Curtis Yarvin on the End of American Democracy: https://www.youtube.com/watch?v=NcSil8NeQq8

- Welcome to the Dark Enlightenment: https://www.youtube.com/watch?v=RRzfsbIkSoo

- Should America be a monarchy: https://www.youtube.com/watch?v=RjS0lm-IPkQ&t

Greinar um nýja hægrið:

- https://www.vanityfair.com/news/2022/04/inside-the-new-right-where-peter-thiel-is-placing-his-biggest-bets?srsltid=AfmBOorbYg-hg4vJXbs4NHRn8osmrpnYTc4kjfqY31gA_9Ju0onq7nvg

Textar eftir Nick Land:

A quick-and-dirty introduction to accelerationism: https://ia800800.us.archive.org/29/items/nick_land_writings/LAND%2C%20Nick%20-%20A%20Quick%20and%20Dirty%20Introduction%20to%20Accelerationism.pdf